Thái Lan phấn đấu giành lại vị trí xuất khẩu gạo lớn nhất thế giới

08:56 20/06/2021

Chính phủ Thái Lan hiện đang đẩy mạnh nỗ lực để lấy lại vị thế xuất khẩu gạo lớn nhất thế giới bằng cách giảm phụ phí xuất khẩu và cải thiện giống lúa.

Một nông dân Thái Lan thu gom rơm rạ ở tỉnh Nakhon Sawan, phía bắc Bangkok. © AP

Một nông dân Thái Lan ở tỉnh Nakhon Sawan, phía bắc Bangkok. Ảnh: AP.

Thái Lan đang vướng vào ba rắc rối ảnh hưởng nghiêm trọng đến xuất khẩu gạo của nước này: sản lượng giảm vì hạn hán, xuất khẩu ở mức thấp nhất trong 23 năm do đồng baht cao và phí vận chuyển tăng mạnh. 

Trong bối cảnh kỳ vọng xuất khẩu gạo từ Thái Lan từng là nhà xuất khẩu lớn nhất thế giới, chính phủ đang đẩy mạnh nỗ lực để lấy lại vị thế đó bằng cách giảm phụ phí xuất khẩu và cải thiện giống lúa.

Tại cuộc họp nội các vào tháng 4, chính phủ khẳng định kế hoạch giảm phụ phí mà họ thu từ các nhà xuất khẩu đối với gạo xuất khẩu sang Liên minh châu Âu và Anh từ 2.500 baht (tương đương 80,51 USD) / tấn xuống 1.200 đến 1.500 baht.

Theo Bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ, Chính phủ đã quyết định thúc đẩy xuất khẩu gạo sau khi giảm 25% trong năm 2020 so với năm trước xuống còn 5,7 triệu tấn. Khối lượng xuất khẩu thấp nhất kể từ năm 1997, khi xã hội Thái Lan rơi vào tình trạng rối ren vì cuộc khủng hoảng tài chính châu Á. Do đó, Thái Lan đã trở thành nước xuất khẩu gạo lớn thứ ba vào năm 2020.

Khả năng cạnh tranh về giá suy yếu là một trong những nguyên nhân khiến Thái Lan giảm vị trí xuất khẩu gạo. Xuất khẩu gạo của Thái Lan có giá 542 USD/ tấn trong tháng 2, thua gạo của Ấn Độ và Việt Nam, với giá lần lượt là 393 USD và 520 USD.

Sản lượng gạo ở Thái Lan giảm do hạn hán ảnh hưởng đến khu vực sản xuất gạo của nước này vào năm 2019 và 2020. Việc đồng baht tăng giá và phí vận chuyển hàng hóa đối với tàu container tăng mạnh đã giáng một đòn mạnh vào xuất khẩu gạo.

Đồng baht vẫn giữ giá trị cao như một "đồng tiền an toàn" trong bối cảnh đại dịch COVID-19, làm suy yếu khả năng cạnh tranh về giá của gạo Thái Lan. Ngoài ra, sự thiếu hụt tàu container trên toàn cầu đã làm tăng chi phí vận tải cho hàng xuất khẩu.

Các điều kiện khó khăn dự kiến ​​sẽ tiếp tục đối với xuất khẩu gạo từ Thái Lan. Chookiat Ophaswongse, Chủ tịch danh dự của Hiệp hội các nhà xuất khẩu gạo Thái Lan (TREA), nói với một tờ báo địa phương rằng xuất khẩu năm 2021 được dự báo sẽ giảm so với năm trước từ 4,5 triệu đến 5,0 triệu tấn.

Ba quốc gia xuất khẩu gạo hàng đầu
Ba quốc gia xuất khẩu gạo hàng đầu.

Thái Lan từng là nước xuất khẩu gạo lớn nhất thế giới nhưng đã bị tụt lại đứng sau Ấn Độ và Việt Nam. Chất lượng gạo Thái Lan giảm do nông dân quá ham chính sách bảo hộ rộng rãi của chính phủ. Khi các nước láng giềng mới nổi bắt đầu sản xuất gạo chất lượng cao, Thái Lan đã tụt hậu trong cuộc cạnh tranh cải tiến giống và mất khả năng cạnh tranh xuất khẩu, rơi khỏi vị trí nước xuất khẩu gạo lớn nhất thế giới vào năm 2012.

Chính phủ đang tăng tốc các nỗ lực trở lại của mình. Để thúc đẩy sự phát triển của các giống lúa chất lượng cao, Bộ Nông nghiệp và Hợp tác xã cùng với TREA đang lên kế hoạch tổ chức một cuộc thi về giống lúa mới để xuất khẩu.

Bộ Thương mại đã đặt mục tiêu tăng xuất khẩu gạo vào năm 2021 thêm 5% so với năm trước lên 6 triệu tấn để mở đường cho Thái Lan lấy lại vị trí nhà xuất khẩu hàng đầu bằng cách thu hồi các chi phí của chính sách thất bại. Tuy nhiên, sự cạnh tranh với các nước đối thủ dự kiến ​​sẽ ngày càng gay gắt hơn.

Bảo Bảo (Theo Nikkei Asia)