Kinh doanh Khởi nghiệp Đầu tư cá nhân Kiến thức quản trị

Vì sao SPAC lại "né" châu Phi?

Chia sẻ Facebook

Là một trong những xu hướng mới nổi và có nhiều tính chất ưu việt hơn IPO truyền thống, SPAC (công ty mua lại với mục đích đặc biệt) ngày càng được các doanh nghiệp đón nhận. Tuy nhiên, SPAC được đánh giá không phù hợp với hệ sinh thái khởi nghiệp của châu Phi. Vì sao?

Số lượng

Trong bối cảnh hàng loạt công ty công nghệ “chen chân” để được niêm yết tại Mỹ thì số lượng các công ty công nghệ tại châu Phi tiến tới IPO ít đến ngỡ ngàng. Thống kê cho thấy chỉ có duy nhất một công ty công nghệ tại khu vực này niêm yết trên sàn giao dịch chứng khoán New York NYSE trong 10 năm qua. Ngoài ra cũng chỉ có vỏn vẹn 2 doanh nghiệp nếu tính đến các sàn giao dịch địa phương. Trong đó, công ty đầu tiên là công ty thương mại điện Jumia và thứ hai là công ty fintech của Ai Cập, Fawry. Mặc dù ngày càng nhiều các SPAC đang để mắt đến các startup tại các thị trường mới nổi ở châu Á hay châu Mỹ Latinh, thì trên thực tế không có SPAC nào đặt mục tiêu đến các công ty tại châu Phi.

Không đủ 1 tỷ USD

Iyinoluwa Aboyeji, người sáng lập và đối tác chung tại Future Africa, một công ty VC giai đoạn đầu trả lời trang với TechCrunch rằng mục tiêu của SPAC thường là các công ty tỷ USD. Tuy nhiên tại châu Phi không có quá nhiều những đối tượng phù hợp. Ông cho biết: “Bạn không thể SPAC bất cứ thứ gì ít hơn một tỷ USD vì sẽ chẳng thể nào kiếm đủ số tiền bù lại”.

Aboyeji cho rằng SPAC có thể thu hẹp mục tiêu đến các công ty có khả năng trở thành kỳ lân trong các vòng gọi vốn tiếp theo. Còn Eghosa Omoigui, đối tác quản lý tại EchoVC Partners, một công ty VC giai đoạn đầu tập trung vào châu Phi khu vực cận Sahara, chia sẻ quan điểm: “Chỉ có một số lượng nhỏ các công ty khởi nghiệp trên lục địa này đủ sức hút hoặc đạt yêu cầu SPAC”. Bên cạnh đó, Omoigui chỉ ra một số lượng lớn startup vẫn chưa sẵn sàng ra mắt công chúng: “Ngay cả khi nộp hồ sơ SPAC thì công ty đã thực sự sẵn sàng niêm yết hay chưa trong bối cảnh định giá tư nhân vẫn có lợi hơn nhiều so với ra mắt công chúng”.

Thị trường tư nhân là quá đủ?

Aboyeji nhận xét rằng các doanh nghiệp vẫn cần thêm thời gian trên thị trường tư nhân. Ngoài ra, vốn cổ phần tư nhân tại khu vực châu Phi đang bắt kịp với tốc độ và lợi ích mà nguồn tài chính công mang lại. Trên hết, phần lớn các startup trên toàn cầu vẫn cần tới các nguồn lực tư nhân. Tại Hoa Kỳ, số lượng các công ty niêm yết công khai đã giảm 52% từ cuối những năm 1990 đến năm 2016. Tuy nhiên, trong tương lai gần, khi các SPAC trở nên phổ biến tại các thị trường mới nổi khác thì có thể bắt đầu mở rộng phạm vi đến châu Phi. Đối tác quản lý của EchoVC bày tỏ sự lạc quan nếu SPAC đến với khu vực này. Ông cho biết sự xuất hiện của các công ty mua lại với mục đích đặc biệt sẽ tạo ra sự bùng nổ trên lục địa và mang lại một làn gió mới cho hệ sinh thái khởi nghiệp khô cằn.