Sau ngày 31/7, Dự án BOT chưa triển khai xong thu phí không dừng sẽ phải tiến hành xả trạm

Thu phí hoàn vốn đạt hơn 3.294 tỷ đồng

Trong quý 1/2022 doanh thu từ 54/62 trạm BOT đang thu phí hoàn vốn đạt hơn 3.294 tỷ đồng; trong đó, dẫn đầu là BOT trên cao tốc Hà Nội - Hải Phòng. Số thu này tương đương số thu quý 1/2021. Đây là nội dung đáng chú ý trong Báo cáo của Tổng cục Đường bộ Việt Nam gửi Bộ Giao thông vận tải về số thu dịch vụ sử dụng đường bộ các dự án BOT trong giai đoạn kinh doanh khai thác quý 1/2022.

Hiện trên địa bàn cả nước có 62 dự án BOT, trong đó 8 dự án đang tạm dừng thu phí. Như vậy, chỉ còn 54 dự án BOT đang thu phí hoàn vốn. Số thu từ 54 trạm BOT này trong 3 tháng đầu năm 2021 là hơn 3.294 tỷ đồng với lưu lượng đạt hơn 58 triệu lượt xe.

"Trong đó, tháng 1 có tổng số thu hơn 1.157 tỷ đồng, với 21 triệu lượt xe. Tháng 2 số thu hơn 929 tỷ đồng, với hơn 17 triệu lượt xe. Tháng 3, tổng thu từ các trạm thu phí trên địa bàn cả nước là hơn 1.200 tỷ đồng, với gần 20 triệu lượt xe", Tổng cục Đường bộ Việt Nam thông tin.

Riêng đối với cao tốc Hà Nội - Hải Phòng, Tổng cục Đường bộ Việt Nam cho biết từ ngày 1/6/2022 sẽ chính thức thí điểm 100% thu phí không dừng các phương tiện di chuyển trên cao tốc Hà Nội - Hải Phòng, đồng thời, sẽ phạt nghiêm đối với các xe không đủ điều kiện cố tình lưu thông trên tuyến này..

Công tác tuyên truyền tới lái xe và người dân nhằm tăng lượng phương tiện dán thẻ ETC di chuyển trên tuyến cũng đang được gấp rút đẩy mạnh.

Hiện các cơ quan liên quan đang khẩn trương thực hiện những công đoạn cuối cùng để sẵn sàng triển khai vào ngày 1/6 tới

Thông tin với báo giới, ông Nguyễn Văn Huyện - Tổng cục trưởng Tổng cục Đường bộ Việt Nam cho hay, cơ quan này đã thống nhất tăng cường thêm biển báo tuyên truyền trước các RAM (đường) ra, vào chính trên tuyến QL5, ít nhất có 3 lần thông báo để các phương tiện biết được đây là tuyến đường dành riêng cho thu phí tự động không dừng.

Đồng thời, đề nghị nhà đầu tư BOT phát tờ rơi tuyên truyền tới các lái xe và người dân khi đi qua trạm thu phí để đông đảo người dân được biết và thực hiện dán thẻ ETC khi đi qua trạm thời gian tới.

Bên cạnh đó, nhằm đảm bảo tính công khai, minh bạch, Tổng cục Đường bộ Việt Nam đã xây dựng phần mềm giám sát doanh thu độc lập, kết nối với dữ liệu tại các trạm thu phí để giám sát chặt chẽ số thu, chống thất thoát.

Ngoài ra, Tổng cục Đường bộ yêu cầu các nhà đầu tư dự án BOT phải chấp hành nghiêm các quy định của Nhà nước và của hợp đồng dự án đối với việc quản lý thu, chi; xây dựng các giải pháp tăng cường quản lý nội bộ, kiểm tra, xử lý vi phạm, không để xảy ra tiêu cực trong quá trình thu phí; có hình thức xử nghiêm đối với cá nhân, tổ chức vi phạm.

Tuy nhiên, kết quả kiểm tra, giám sát cho thấy việc thực hiện thu phí tại một số trạm thu phí BOT vẫn còn một số tồn tại. Các sai sót cụ thể như chưa nâng cấp trang thiết bị để thực hiện việc lưu trữ các dữ liệu thu theo quy định; chưa tuân thủ chế độ báo cáo về lưu lượng và doanh thu theo nội dung quy định trong hợp đồng dự án và quy định của Bộ Giao thông vận tải; miễn, giảm phí dịch vụ sử dụng đường bộ chưa đúng đối tượng...

Trước những tồn tại kể trên, phía Bộ Giao thông vận tải đã phát đi yêu cầu các nhà đầu tư BOT phải xây dựng các giải pháp tăng cường quản lý nội bộ, kiểm tra, xử lý vi phạm, sự cố, không để xảy ra tiêu cực trong quá trình thu phí. Đồng thời, tăng cường tự kiểm tra, giám sát nội bộ, kịp thời phát hiện và xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm quy định trong thu phí.

Chính phủ chỉ đạo quyết liệt

Việc đôn đốc các cao tốc thu phí theo hình thức thu phí ETC đồng bộ đang là động thái quyết liệt đến từ lãnh đạo Chính phủ. Đồng loạt các trạm BOT triển khai thu phí không dừng sẽ thiết thực siết chặt các hành vi gian lận, thất thoát doanh thu của các dự án BOT và đẩy nhanh giải pháp giao thông thông minh với nhiều ưu điểm vượt trội so với cách thu phí thủ công.

Đến nay, các trạm BOT đang khẩn trương "chạy nước rút" để triển khai thu phí không dừng trong quý 2. Hạn chót ngày 30/6, phải hoàn thành thu phí không dừng trên toàn bộ các trạm thu phí, đảm bảo tất cả các trạm thu phí chỉ duy trì 1 làn thu phí hỗn hợp trên mỗi chiều xe chạy.

Mới đây, Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Văn Thành thống nhất tiến độ sau ngày 31/7, nếu dự án nào chưa triển khai xong thu phí không dừng sẽ phải tiến hành xả trạm và có chế tài xử lý trách nhiệm tập thể, cá nhân gây chậm tiến độ.

Chính phủ cũng đưa ra yêu cầu Bộ Giao thông vận tải cùng chủ đầu tư phải chuẩn bị kỹ các phương án khi triển khai thí điểm chỉ thu phí không dừng trên cao tốc Hà Nội – Hải Phòng từ ngày 1/6.

Liên quan đến tình hình thu phí trên các trạm BOT, thông tin từ Bộ Giao thông vận tải cho thấy, hiện còn 8 dự án BOT đang tạm dừng thu phí, cần xử lý những tồn động, bất cập. Danh sách 8 dự án BOT đang tạm dừng thu phí, cần xử lý bất cập gồm có: Trạm thu phí La Sơn-Túy Loan (dự án xây dựng hầm đường bộ qua Đèo Cả); trạm thu phí Bỉm Sơn (hoàn vốn cho đường vành đai phía Tây thành phố Thanh Hóa đoạn Km0-Km6); trạm thu phí Km1747 (dự án BOT đầu tư nâng cấp, mở rộng đường Hồ Chí Minh đoạn Km1738+148-Km1763+610); trạm thu phí Quốc lộ 3 (dự án BOT xây dựng tuyến đường Thái Nguyên-Chợ Mới và cải tạo, nâng cấp Quốc lộ 3 đoạn Km75-Km100); trạm thu phí cầu Thái Hà (dự án BOT đầu tư xây dựng công trình cầu Thái Hà vượt sông Hồng trên đường nối hai tỉnh Thái Bình và Hà Nam với đường cao tốc Cầu Giẽ-Ninh Bình); trạm thu phí T2 (dự án BOT cải tạo, nâng cấp Quốc lộ 91 qua TP Cần Thơ, đoạn Km14-Km50+889); dự án BOT Quốc lộ 26; dự án cải tạo, nâng cấp luồng sông Sài Gòn đoạn từ cầu đường sắt Bình Lợi đến cảng Bến Súc theo hình thức hợp đồng BOT.

Bộ Giao thông vận tải cho rằng, việc chưa được thu phí hoặc đã thu phí nhưng bị sụt giảm doanh thu chủ yếu xuất phát từ những nguyên nhân khách quan, không thể lường trước như là sự kiện bất khả kháng hoặc do thay đổi chính sách pháp luật từ phía cơ quan Nhà nước. Để xử lý vướng mắc, bất cập tại các dự án BOT này cần bố trí vốn ngân sách nhà nước khoảng 11.710 tỷ đồng. Nếu các dự án BOT không được xử lý sẽ phá vỡ phương án tài chính, phát sinh nợ xấu, ảnh hưởng đến chính sách tiền tệ cũng như môi trường thu hút đầu tư tư nhân vào hạ tầng giao thông.

Nghị định số 123/2021/NĐ-CP của Chính phủ (ban hành ngày 28/12/2021, có hiệu lực từ ngày 1-1-2022) quy định, người điều khiển xe không đủ điều kiện để thu phí theo hình thức ETC đi vào làn đường dành riêng thu phí theo hình thức ETC tại các trạm thu phí sẽ bị phạt tiền từ 1 đến 2 triệu đồng. Các xe không đủ điều kiện bao gồm: Xe không gắn thẻ đầu cuối (xe chưa dán thẻ thu phí ETC) hoặc xe đã dán thẻ thu phí ETC mà số tiền trong tài khoản thu phí không đủ để chi trả khi qua làn thu phí.

Ngoài ra, lái xe đi sai vào làn đường ETC tại các trạm thu phí còn bị áp dụng hình thức xử phạt bổ sung là tước quyền sử dụng giấy phép lái xe từ 1 đến 3 tháng.

Trần Linh