Nikkei Asia: 'Quy định đánh thuế mới của Việt Nam đối với các gã khổng lồ công nghệ nước ngoài sẽ giúp san bằng sân trong nước'

Việt Nam đang đề xuất một bộ quy định buộc các công ty công nghệ toàn cầu như Alibaba và Google phải nộp thêm thuế và dữ liệu, nhằm tăng cường giám sát của chính phủ tại một trong những thị trường kỹ thuật số phát triển nhanh nhất thế giới.

Trong đó, một đề xuất sẽ yêu cầu cung cấp cho các thanh tra nhà nước quyền truy cập vào dữ liệu nội bộ của một trang thương mại điện tử, và đề xuất thứ hai sẽ ban hành một quy định thu thuế mới.

Trong khi Việt Nam đã cố gắng điều chỉnh những gã khổng lồ công nghệ trong nhiều năm qua, đặc biệt là những công ty khó tiếp cận hơn như các công ty có trụ sở đặt tại nước ngoài thì 2 đề xuất mới sẽ được sử dụng như một cách để quản lý chặt chẽ hơn những doanh nghiệp công nghệ hoạt động kinh doanh tại Việt Nam.

Quy định đang chờ xử lý, theo đó các nhà quản lý sẽ yêu cầu các ngân hàng trong nước sàng lọc thông qua tài khoản của khách hàng và khấu trừ thuế đối với bất kỳ khoản thanh toán nào cho các công ty nước ngoài đối với thương mại điện tử và dịch vụ kỹ thuật số. Ví dụ, nếu một người tiêu dùng Việt Nam mua hoặc đăng ký tài khoản qua Netflix, ngân hàng sẽ khấu trừ một phần thuế và chuyển phần còn lại cho công ty phát trực tuyến của Hoa Kỳ.

Để tránh thanh toán được thực hiện theo cách này, các doanh nghiệp nước ngoài sẽ có thể đăng ký với chính phủ thông qua một cổng thông tin điện tử và tự nộp thuế.

Tuy nhiên, các nhóm doanh nghiệp đã bày tỏ quan ngại về biện pháp được đề xuất này.

"Một số điều khoản trong dự thảo thông tư khá phức tạp, có thể sẽ dẫn đến gánh nặng khó khăn cho các bên, bao gồm cả khách hàng Việt Nam", Jeff Paine, Giám đốc điều hành của Asia Internet Coalition, Hiệp hội thương mại có các thành viên bao gồm Airbnb, Yahoo và Line cho biết. 

Netflix chia sẻ với Nikkei Asia rằng, các cuộc đàm phán với các quan chức Việt Nam về vấn đề này "đang diễn ra".

Người phát ngôn cho biết: “Ở mọi quốc gia mà chúng tôi hoạt động, Netflix tôn trọng các quy tắc đó và tuân thủ các luật hiện hành. Chúng tôi đã gặp và tiếp tục trao đổi với cơ quan thuế Việt Nam về những vấn đề này."

Đề xuất pháp lý khác tập trung vào các nền tảng thương mại điện tử, nền tảng này sẽ buộc phải tạo một chức năng tìm kiếm cho phép chính phủ truy cập vào hồ sơ của họ về các thương nhân ở bên thứ ba. Điều này nhằm để các nhà chức trách có thể tìm kiếm các hồ sơ này khi điều tra cáo buộc bán hàng giả và các hành vi vi phạm khác của các người bán hàng trực tuyến.

Đề xuất đã đặt ra các câu hỏi về thực thi và quyền riêng tư. 

“Tôi có chút lo ngại về tính khả thi của yêu cầu này, đặc biệt là khi quy tắc này áp dụng cho nền tảng xuyên biên giới,” đối tác của Baker McKenzie, ông Trần Mạnh Hùng nói với Nikkei Asia.

Amazon, Lazada của Alibaba và Shopee, thuộc sở hữu của tập đoàn Sea của Singapore, từ chối bình luận về vấn đề này.

Trong khi các doanh nghiệp còn phải băn khoăn  thì bên cạnh đó cũng có những người ủng hộ hai đề xuất này.

Long Phạm, Giám đốc của Access Ventures, công ty đầu tư vào các công ty công nghệ cho biết, các cửa hàng trực tuyến gặp khó khăn trong việc tràn lan hàng giả, vì vậy Việt Nam nên đưa ra các giải pháp như công cụ để chống lại vấn đề này.

Ông cho biết việc đánh thuế thu nhập đối với các công ty công nghệ nước ngoài hoạt động kinh doanh tại Việt Nam cũng là rất công bằng.

Các quốc gia từ lâu đã cố gắng đạt được sự đồng thuận toàn cầu về việc đánh thuế các tập đoàn công nghệ xuyên biên giới, đáng chú ý nhất là thông qua Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD). Bộ trưởng Tài chính Hoa Kỳ Janet Yellen hôm thứ Hai đã kêu gọi áp dụng mức thuế doanh nghiệp tối thiểu trên toàn cầu để ngăn chặn hành vi trốn thuế.

Trong ngắn hạn, Việt Nam có thể sẽ làm gương cho các công ty công nghệ khác sau này, Matt Lourey, đối tác quản lý tại Acclime, một chuyên gia tư vấn thuế và kinh doanh, cho biết. Ông nói rằng các công ty sẽ tuân thủ các quy định thuế mới

Google và Facebook, trong số những mục tiêu thường xuyên bị tranh cãi về thuế của Việt Nam, đã từ chối bình luận.

Ông Long Phạm tại Acntucess Veres cho biết cả đề xuất về thuế và công cụ tìm kiếm sẽ khiến các công ty nước ngoài phải chịu sự giám sát tương tự mà các đối thủ trong nước đã phải đối mặt.

Ông nói với Nikkei Asia: “Những sự củng cố mới về các quy tắc chống hàng giả này sẽ thực sự giúp ích cho các thương hiệu địa phương, cũng như luật thuế mới đang giúp các công ty địa phương giành được thị trường tiêu dùng địa phương bằng cách san bằng sân chơi”.

Bảo Bảo (Theo Nikkei Asia)