Niềm tin "không vững vàng" của người dân châu Âu vào vắc xin Covid-19

15:20 19/03/2021

Cơ quan quản lý dược phẩm của Liên minh châu Âu đã kết luận rằng vắc xin AstraZeneca Covid-19 là an toàn để sử dụng sau khi một số quốc gia EU đình chỉ triển khai có báo cáo rằng nó có thể gây nên tình trạng đông máu.

Một y tá đã đăng ký tiêm vắc-xin COVID-19 vào cánh tay của một phụ nữ tại phòng tập thể dục của Trường Trung học Corona ở thành phố Corona, miền Nam California vào ngày 15 tháng 1

Một y tá đã tiêm vắc-xin COVID-19 vào cánh tay của một phụ nữ tại miền Nam California vào ngày 15 tháng 1.

Giám đốc điều hành của Cơ quan Thuốc châu Âu (EMA) Emer Cooke cho biết, cơ quan này đã "đi đến một kết luận khoa học rõ ràng: đây là một loại vắc xin an toàn và hiệu quả."

Cooke cho biết, nhóm không phát hiện ra rằng tình trạng vắc-xin gây đông máu, mặc dù không thể loại trừ trường hợp chứng rối loạn đông máu hiếm gặp. Trước đó, bảy trường hợp đã được báo cáo triệu chứng này trong số vài triệu liều được tiêm. Tuy nhiên bà cho biết, lợi ích của việc sử dụng vắc-xin vượt trội hơn so với nguy cơ.
Ủy ban "kết luận rằng vắc-xin không liên quan đến việc tăng nguy cơ xuất hiện tình trạng máu đông", Cooke nói.
Quyết định của cơ quan này được đưa ra sau khi hơn một chục quốc gia châu Âu ngừng sử dụng vắc-xin.
Song các chuyên gia cho rằng, động thái này đã muộn, việc ngừng sử dụng trước đó khiến nhiều người lung lay lòng tin đối với vaccine AstraZeneca. Trong những tuần gần đây, hầu như toàn bộ Tây Âu đã đình chỉ tiêm chủng, ngay khi làn sóng Covid-19 thứ ba có xu hướng kéo đến. Ngay từ đầu, động thái này bị các chuyên gia y tế công cộng chỉ trích.
Tại EU, các nhà lãnh đạo hiện sẽ phải đối mặt với câu hỏi làm thế nào để xây dựng lại niềm tin vào vắc-xin AstraZeneca đã bị mất trong tuần qua. Nhưng thông điệp lan tỏa từ các chuyên gia y tế vẫn là kêu gọi mọi người hãy bình tĩnh khi xét đến thực tế số trường hợp bị đông máu cực hiếm, trong khi vaccine đã chứng minh hiệu quả làm giảm các ca bệnh.
Ý, Pháp, Tây Ban Nha, Đức, Cộng hòa Síp, Hà Lan đều đã công bố kế hoạch nối lại tiêm chủng AstraZeneca, với các quốc gia khác dự kiến ​​sẽ đi theo. 
Thủ tướng Ireland trước đó đã nói với CNN rằng, ông hy vọng đất nước của mình có thể "bắt kịp lại" chương trình tiêm chủng.

Nhưng các chuyên gia vẫn có chút lo ngại. Một cuộc thăm dò của tờ Elabe trong tuần này cho thấy, chỉ 22% dân số Pháp tin dùng vaccine AstraZeneca. Remi Salomon, thành viên cấp cao của một bệnh viện nước này, cho biết: "Mọi người đang cẩn trọng quá mức". Ông sợ rằng cộng đồng sẽ hiểu sai lệch về quyết định đình chỉ sử dụng vaccine.

Bản thân AstraZeneca đã nhiều lần khẳng định sản phẩm của mình là an toàn.
Bản thân AstraZeneca đã nhiều lần khẳng định sản phẩm của mình là an toàn.

Các quốc gia chuẩn bị bắt đầu lại việc triển khai

Và ở một số quốc gia châu Âu, đang cố gắng triển khai việc tiêm chủng nhanh chóng. 
"Chúng tôi phải tiếp tục tiêm chủng càng nhanh càng tốt", Michel Chassang, bác sĩ đa khoa người Pháp và là Chủ tịch của Liên đoàn các công đoàn y tế Pháp chia sẻ. 
 “Cách duy nhất để ngăn chặn sự lây lan của loại vi rút này là đảm bảo mọi người được tiêm chủng,” ông nói và thừa nhận rằng việc mất niềm tin vào vắc xin có thể cản trở những nỗ lực đó. "Sẽ không dễ dàng chút nào, chúng tôi sẽ lội ngược dòng, bởi vì vaccine này đã bị mang tiếng xấu kể từ khi bắt đầu triển khai"
Việc triển khai nó trên lục địa đã bị ảnh hưởng bởi vô số vấn đề; một số quốc gia đặt ra nghi ngờ về việc liệu nó có hiệu quả với người lớn tuổi hay không.
EU cũng đã tham gia vào một "cuộc giằng co" về nguồn cung hạn chế sau khi AstraZeneca cho biết họ không thể cung cấp đầy đủ lượng hàng đã hứa.
Ý là quốc gia đầu tiên thông báo sẽ bắt đầu lại việc tiêm chủng sau cuộc họp giao ban của EMA. 
Tại Vương quốc Anh, Thủ tướng Boris Johnson cho biết, bản thân ông sẽ tiêm vắc-xin AstraZeneca vào thứ Sáu (19/3). Phát biểu tại cuộc họp giao ban hàng ngày về Covid-19 tại Vương quốc Anh, Johnson cho biết phán quyết của EMA là "rất quan trọng đối với những người láng giềng châu Âu của chúng tôi".

"Vaccine Oxford (AstraZeneca) an toàn, vaccine Pfizer an toàn, thứ duy nhất nguy hiểm là Covid-19. Mọi người nên tiếp tục tiêm chủng để phòng ngừa, ông nói.

Một thời gian ngắn trước thông báo của EMA, cơ quan quản lý của Anh đã phán quyết rằng không có bằng chứng xác thực nào là vắc-xin gây ra hiện tượng đông máu. Cơ quan này cũng cho biết họ sẽ tiếp tục xem xét năm báo cáo về tình trạng máu đông ở nước này, trong số hơn 11 triệu người đã tiêm chủng.

Bản thân AstraZeneca đã nhiều lần khẳng định sản phẩm của mình là an toàn.

Dữ liệu thực tế từ Anh cho thấy, một liều vaccine giảm hơn 80% nguy cơ nhập viện do Covid-19 ở người trên 80 tuổi. Tiến sĩ Sabine Straus, chủ tịch Ủy ban Đánh giá Rủi ro Dược phẩm của EMA (PRAC), cũng khẳng định, vaccine không gây đông máu.

EMA đã trích dẫn dữ liệu như vậy trong cuộc họp giao ban, gọi vắc-xin là "một lựa chọn an toàn và hiệu quả để bảo vệ công dân chống lại Covid-19."

AstraZeneca không phải là loại vắc xin duy nhất có sẵn ở châu Âu. Liều lượng vắc xin BioNTech-Pfizer và Moderna hiện đang được triển khai cho người châu Âu, trong khi những đợt giao hàng đầu tiên của vắc xin Johnson & Johnson dự kiến ​​sẽ đến giữa tháng 4. Hôm thứ Ba, Pfizer đã đồng ý đẩy nhanh việc giao 10 triệu liều vắc xin Covid-19 của mình cho EU, vài ngày sau khi AstraZeneca cho biết họ sẽ có "sự thiếu hụt" trong các lô hàng vắc xin theo kế hoạch cũ.

Các báo cáo về tình trạng đông máu như thế nào?

Hơn một chục quốc gia đã ngừng sử dụng vắc xin AstraZeneca sau một số báo cáo, bắt đầu xuất phát từ khi một phụ nữ ở Áo tử vong vào tuần trước.

Nhưng những báo cáo đó là rất hiếm, EMA đã xác nhận điều đó mới đây. Có 7 người bị máu đông trong mạch (đông máu nội mạch lan tỏa) và 18 người có cục máu đông trong não (CVST). Tổng số ca đông máu trước, trong và sau tiêm chủng là 469, trong đó 191 trường hợp xảy ra ở EU. Theo EMA, con số này thậm chí thấp hơn ước tính chung.

Cơ quan này lưu ý rằng, đã có "rất hiếm trường hợp xuất hiện các cục máu đông bất thường kèm theo lượng tiểu cầu trong máu thấp" sau khi tiêm chủng. Họ cho biết những trường hợp này "hầu hết đều xảy ra ở phụ nữ dưới 55 tuổi".

Các chuyên gia y tế hầu như nhất trí trong tuần rằng, các báo cáo là rất hiếm, và nhiều người bày tỏ sự ngạc nhiên khi các nước EU ngừng sử dụng vắc-xin này.

Jon Gibbins, Giám đốc Viện Nghiên cứu Tim mạch và Chuyển hóa tại Đại học Reading, cho biết: "Các con số thống kê rất nhỏ, không cao hơn mặt bằng chung dân số".

Gibbins nói: “Khi bạn bắt đầu tiêm chủng cho hàng triệu người, không thể tránh khỏi điều này sẽ xảy ra liên tục. Nhưng nó không có nghĩa vaccine không hiệu quả và gây ra đông máu".

Bảo Bảo (Theo CNN)