Những vướng mắc cản trở chính sách thuế siêu giàu của Mỹ đi vào thực thi

23:36 10/04/2022

Người Mỹ ngày càng ủng hộ việc đánh thuế tài sản đối với giới siêu giàu. Nhưng bất chấp sự gia tăng trong các đề xuất, các chính sách này đã phải gặp nhiều khó khắn trong việc đạt được sự ủng hộ.

Một cuộc biểu tình kêu gọi tăng thuế đối với giới nhà giàu ở Mỹ - Ảnh: Getty.

Một cuộc biểu tình kêu gọi tăng thuế đối với giới nhà giàu ở Mỹ - Ảnh: Getty..

Tổng thống Joe Biden vào tháng 3 đã công bố đề xuất thuế tài sản liên bang mới nhất như một phần trong ngân sách năm 2023 của ông, nhằm mục đích giảm thâm hụt khoảng 360 tỷ USD.   

Thuế thu nhập tối thiểu của Biden yêu cầu đánh thuế 20% đối với các hộ gia đình có tổng thu nhập hơn 100 triệu đô la. Khái niệm tổng thu nhập này bao gồm cả những lợi nhuận chưa được hiện thực hóa từ các khoản đầu tư hoặc tăng trưởng tài sản.

Tuy nhiên, giống như các đề xuất đánh thuế tài sản trước đây, kế hoạch này có thể gặp khó khăn để nhận được sự ủng hộ rộng rãi, với các vấn đề pháp lý có thể xảy ra nếu được ban hành, các chuyên gia chính sách cho biết.

Theo Steve Rosenthal, thành viên cấp cao tại Trung tâm Chính sách Thuế Urban-Brookings, các đề xuất về thuế giàu có đã xuất hiện để đối phó với tình trạng bất bình đẳng ngày càng gia tăng.

Ông nói: "Trong khi chính phủ liên bang trước đây dựa vào thuế bất động sản để đánh thuế tài sản, nhiều hộ gia đình giàu nhất đã bỏ qua các loại thuế này thông qua các chiến lược quy hoạch bất động sản phức tạp".

Rosenthal nói: “Chúng tôi có một số hộ gia đình người Mỹ giàu có đáng kinh ngạc. “Nhưng chúng tôi không thu về của cải đó vì thuế bất động sản quá cao.”

Hơn nữa, nhiều gia đình giàu có nhất trả mức thu nhập tương đối thấp vì mã số thuế hỗ trợ thu nhập từ các khoản đầu tư, chẳng hạn như tiền lãi, cổ tức, lãi vốn hoặc tiền cho thuê.

Hiện tại, mức thuế thu nhập cận biên cao nhất là 37%, trong khi những người có thu nhập cao nhất phải trả 20% cho các khoản thu nhập từ vốn dài hạn, cộng với phụ phí Obamacare 3,8%. Obamacare là Đạo luật Bảo vệ Bệnh nhân và Chăm sóc Sức khỏe Hợp túi tiền, thường được gọi là Đạo luật Chăm sóc Sức khỏe Hợp túi tiền, là một đạo luật liên bang Hoa Kỳ đã được Tổng thống Barack Obama ký thành luật ngày 23 tháng 3 năm 2010.

Trên thực tế, 400 gia đình giàu có nhất đã phải trả mức thuế thu nhập liên bang trung bình 8,2% từ năm 2010 đến năm 2018, theo một phân tích của Nhà Trắng. Con số đó so với 13,03% đối với người Mỹ điển hình .

Đề xuất thuế cho giới siêu giàu

Thuế tài sản liên bang đã thu hút sự chú ý của quốc gia trong cuộc bầu cử sơ bộ tổng thống năm 2020 khi Elizabeth Warren và Bernie Sanders  đưa ra các đề xuất đấu tay đôi. 

Warren kêu gọi “thuế dành cho giới siêu giàu” 2% hàng năm đối với những người Mỹ có giá trị tài sản ròng trên 50 triệu USD và 6% đối với khối tài sản trên 1 tỷ USD để giúp tài trợ cho các chương trình chi tiêu xã hội.

Sanders đã phản đối bằng một kế hoạch mạnh mẽ hơn , với cách tiếp cận theo từng cấp độ bắt đầu từ 1% đối với những người có tài sản trên 32 triệu đô la cho đến 8% đối với khối tài sản ròng trên 10 tỷ đô la.

Sau đó, Warren và Sanders, cùng với các đảng viên Dân chủ khác, đã thông qua Đạo luật thuế cho giới siêu giàu vào tháng 3 năm 2021, mức thuế hàng năm 3% đối với tài sản vượt quá 1 tỷ đô la . 

Theo một cuộc thăm dò năm 2020 của Reuters, khoảng 64% người Mỹ ủng hộ việc đánh thuế tài sản đối với giới siêu giàu, bao gồm 77% đảng viên Đảng Dân chủ và 53% đảng viên Đảng Cộng hòa Tuy nhiên, kế hoạch này đã thất bại trong việc thu hút sự chú ý của Quốc hội.

Những thách thức pháp lý

Garrett Watson, nhà phân tích chính sách cấp cao tại Tax Foundation, cho biết: Gần đây, có sự thay đổi nhỏ so với kế hoạch đánh thuế tài sản trực tiếp, với lo ngại về việc liệu các đề xuất có 'chịu được sự tập hợp của hệ thống tư pháp hay không?'. 

Nếu được ban hành, các tòa án có thể tranh luận về những gì được tính là thu nhập. Tuy nhiên, vấn đề lớn hơn là định nghĩa “tỷ phú” và cách tính giá trị ròng, các chuyên gia pháp lý cho biết. Vấn đề là thuế trực thu phải được phân chia giữa các bang dựa trên dân số, điều này là không thể vì một số nơi không có tỷ phú.

Chủ tịch Ủy ban Tài chính Thượng viện Ron Wyden, bang D-Ore., Đã tiết lộ kế hoạch đánh thuế tỷ phú vào tháng 10, ảnh hưởng đến những người Mỹ có tài sản trên 1 tỷ USD hoặc tổng thu nhập đã điều chỉnh vượt quá 100 triệu USD trong ba năm liên tiếp.

Kế hoạch kêu gọi đánh thuế hàng năm đối với tăng trưởng tài sản, mà Wyden khẳng định là hợp hiến vì đánh thuế thu nhập vốn hàng năm đã là một phần của bộ luật thuế. Tuy nhiên, đề xuất này đã khiến các đảng viên Đảng Dân chủ tỏ ra mất hứng thú.

Ngân sách của Biden cũng kêu gọi đánh thuế thu nhập tài sản ngay cả khi sau khi chủ sở hữu qua đời , khoản thuế này trước đây đã bị loại bỏ trong các cuộc đàm phán.

Rosenthal cho biết: “Hiện tại, những tỷ phú lớn đã tích lũy được một lượng lớn tài sản được đánh giá cao sẽ không phải trả thuế trong đời và có thể trốn tránh việc nộp thuế khi qua đời".

Nỗ lực đánh thuế tài sản từ quốc tế

Hoa Kỳ không đơn độc trong cuộc xoay với thuế tài sản; Các chính trị gia trên toàn thế giới đã đấu tranh để thực hiện các loại thuế như vậy và giữ chúng trên sổ sách.

Năm 2020, chỉ có năm thành viên của Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế - Colombia, Pháp, Na Uy, Tây Ban Nha và Thụy Sĩ thu được khoản tiền thuế từ tài sản ròng, giảm so với mức đỉnh của 12 quốc gia vào năm 1996, theo phân tích của Tổ chức Thuế .

Pháp là một trong năm thành viên của Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế duy nhất thu thuế từ tài sản ròng. Trong ảnh, Tháp Eiffel ở Paris.
Pháp là một trong năm thành viên của Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế duy nhất thu thuế từ tài sản ròng. 

Ở châu Âu, một trong những vấn đề là khả năng lách thuế bằng cách chuyển từ nước này sang nước khác, cùng với nhiều chiêu trò khác nhau, làm xói mòn cơ sở thuế theo thời gian.

Theo thời gian, một số quốc gia đã bãi bỏ thuế tài sản ròng vì nhiều lý do khác nhau, bao gồm cả tác động kinh tế, Tổ chức Thuế cho biết.  

Đề xuất trong tương lai 

Bất chấp triển vọng không rõ ràng về thuế thu nhập tối thiểu của tỷ phú Biden, các chuyên gia tin rằng chúng ta nên tiếp tục thấy các đề xuất thuế tài sản tái xuất hiện. 

John Gimigliano, người đứng đầu các dịch vụ quản lý lập pháp liên bang tại công ty kế toán KPMG, cho biết những đề xuất này nói chung là phổ biến và có lẽ sẽ không biến mất.

Nhìn chung, nhiều người Mỹ chấp thuận việc đánh thuế cao hơn đối với những người siêu giàu. Gần 2/3 ủng hộ mức thuế tối thiểu 20% đối với người thu nhập trên 100 triệu đô la, một cuộc khảo sát của YouGov PLC vào tháng 3 năm 2022 cho thấy.

Và khoảng 60% cá nhân trị giá 1 triệu đô la trở lên ủng hộ thuế tài sản đối với những người có 10 triệu đô la trở lên, theo khảo sát năm 2021 của CNBC về các triệu phú .

Ông nói: “Thực tế là đánh vào sự giàu có thể hiện sự khác biệt với các tiêu chuẩn đánh thuế",  đồng thời giải thích rằng có thể mất thời gian để các nhà hoạch định chính sách “nắm bắt” việc làm cho nó hoạt động phù hợp về mặt chính trị, bao gồm cả việc ban hành và thực thi.

Tuy nhiên, những ý tưởng này có thể quay trở lại trong thời gian tới, kể cả khi Biden tái tranh cử vào năm 2024, Gimigliano nói.

Lyly