Nguồn vốn cho các startup khan hiếm khi các quỹ đầu tư mạo hiểm trở nên “keo kiệt”

Tình trạng sa thải tại các công ty khởi nghiệp công nghệ trên toàn thế giới đã tăng lên mức chưa từng thấy trong hơn hai năm, điều này cho thấy một bối cảnh ảm đạm khi việc gây quỹ không còn ngập tràn trong các khoản đầu tư mạo hiểm.

Cuộc khủng hoảng tiền mặt đã được cảm nhận vào đầu tháng 5 bởi các nhân viên của kỳ lân hàng tiêu dùng Thrasio, khi một email trên toàn công ty thông báo, "Hôm nay chúng tôi chia sẻ tin tức rằng chúng tôi đã quyết định giảm quy mô của Thrasio". Email trích dẫn sự cần thiết phải "thực hiện một số thay đổi chiến lược và hoạt động" để đảm bảo tăng trưởng.

Thrasio, được thành lập vào năm 2018, công ty tập hợp các nhà bán lẻ bán trên trang Amazon. Công ty khởi nghiệp nhanh chóng mở rộng quy mô bằng cách trải qua nhiều thương vụ mua lại, đạt giá trị 10 tỷ USD.

Nhưng kể từ khi thông báo, Thrasio đã cắt giảm tới 20% lực lượng lao động, theo báo cáo của các phương tiện truyền thông. Công ty nhận thấy mình đã vướng vào làn sóng sa thải nhân sự vốn đang lan rộng trong ngành công nghệ khởi nghiệp.

Reef Technology,  công ty của Mỹ chuyên xây dựng nhà bếp cho dịch vụ giao đồ ăn trên bãi đậu xe, cho biết họ sẽ sa thải 750 công nhân, tương đương khoảng 5% lực lượng lao động.

Theo tracker Layoffs.fyi, 20.514 người đã mất việc làm tại các công ty khởi nghiệp công nghệ trên toàn cầu kể từ tháng 4. Việc sa thải, dựa trên thông tin công khai tính đến thứ Ba (31/5).

Con số này đã tăng gấp đôi trong hai tuần qua, cho thấy thị trường lao động trong lĩnh vực này đang có chiều hướng xấu đi. Layoffs.fyi đã giữ số lượng việc làm bị cắt giảm kể từ tháng 3 năm 2020, khi đại dịch lần đầu tiên được tuyên bố. Trên cơ sở hàng quý, mức tiêu hao gần đây vượt quá hơn 60.000 người bị sa thải trong giai đoạn từ tháng 4 đến tháng 6 năm 2020.

Thrasio nằm trong danh sách dài các kỳ lân - các công ty khởi nghiệp do tư nhân sở hữu trị giá từ 1 tỷ USD trở lên đã sa thải nhân viên. Trên toàn cầu, có hơn 1.000 công ty khởi nghiệp chưa niêm yết đã đạt đến trạng thái kỳ lân, gấp đôi số lượng so với hai năm trước, theo CB Insights.

Việc định giá các công ty khởi nghiệp công nghệ tăng vọt này là do các công ty đầu tư mạo hiểm và các doanh nghiệp khác đang cạnh tranh gay gắt để giành được cổ phiếu chưa niêm yết với hy vọng kiếm được lợi nhuận sau đợt phát hành cổ phiếu lần đầu ra công chúng. Những công ty khởi nghiệp huy động được số tiền dồi dào đã phát triển bằng cách sử dụng nguồn vốn mới tìm được để thu hút nhân tài từ các tập đoàn lớn.

"Đây sẽ là một năm rất khó khăn," Jeff Richards, đối tác quản lý tại GGV Capital, một quỹ đầu tư mạo hiểm ở Thung lũng Silicon cho biết. Ông dự đoán đây sẽ là "năm khó khăn nhất" kể từ cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu.

Sequoia Capital đưa ra mục tiêu đầu tư vào cuối tháng 5 để cắt giảm chi phí kinh doanh. Khi cuộc khủng hoảng công nghệ len lỏi và thị trường IPO đình trệ, Nasdaq đã giảm khoảng 30% kể từ đầu năm. Theo Dealogic, các đợt IPO trên toàn thế giới đã giảm 50% trong quý đầu tiên so với một năm trước đó.

Sự trượt giá trong các đợt IPO thu hẹp các lựa chọn gây quỹ cho các công ty khởi nghiệp. Các quỹ đầu tư mạo hiểm cũng ít có khả năng cam kết cấp vốn mới nếu họ không thể thu hồi các khoản đầu tư của mình từ đợt chuyển nhượng cổ phiếu.

Hiệu suất danh mục đầu tư yếu kém tại SoftBank Group và Tiger Global Management đã gây ra làn sóng suy giảm trong lĩnh vực tài trợ công nghệ. Sự truyền vốn lớn từ hai nhà đầu tư đã dẫn đầu trong việc nhân giống kỳ lân. Giờ đây, Chủ tịch kiêm Giám đốc điều hành SoftBank Masayoshi Son cho biết, tập đoàn Nhật Bản sẽ áp dụng lập trường phòng thủ được thể hiện bởi "các tiêu chí đầu tư nghiêm ngặt hơn".

Nhiều kỳ lân bị áp lực bởi các khoản chi phí cao, phần lớn là do tuyển dụng hàng loạt. Với việc các nhà đầu tư lớn đang thắt chặt khoản đầu tư, các công ty khởi nghiệp đang cảm thấy áp lực trong việc kiểm soát chi tiêu.

Không phải tất cả các kỳ lân đều gặp vấn đề về kinh phí. Một phần đã huy động đủ vốn trong thời kỳ bùng nổ. Ngoài ra, các cổ đông dài hạn như đã hứa hẹn các công ty đầu tư mạo hiểm tiếp cận với các cơ hội đầu tư mới.

Theo PitchBook, các công ty đầu tư mạo hiểm của Mỹ đã có tổng cộng 70 tỷ USD để đầu tư mới vào cuối tháng 3, nhiều hơn mức đã thấy từ năm 2008 đến 2010 - những năm trước và sau cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu. Điều này cho thấy một công ty khởi nghiệp đầy triển vọng vẫn có cơ hội nhận được sự hỗ trợ tài chính mạnh mẽ.

Tháng trước, nền tảng giao dịch tiền điện tử Talos đã huy động được hơn 100 triệu đô la trong một vòng tài trợ thu hút Citigroup và các nhà đầu tư lớn khác. Sự hỗ trợ đã mang lại cho Talos mức định giá 1,2 tỷ đô la. Bất chấp những khó khăn, các nhà đầu tư đã đặt cược vào lĩnh vực công nghệ đang phát triển.

Khi bong bóng dot-com vỡ năm 2001, nhiều công ty khởi nghiệp đã phá sản hoặc thu hẹp quy mô. Thế nhưng Amazon đã vượt qua được những cơn bão đó và trở thành công ty thương mại điện tử lớn nhất thế giới.

Những khó khăn trong lĩnh vực công nghệ năm nay dự kiến ​​sẽ tác động đến sự tăng trưởng của các kỳ lân nhưng đồng thời cũng có thể dẫn đến sự ra đời của các công ty công nghệ dẫn đầu thế hệ tiếp theo.

Lyly