Ngành công nghiệp truyền hình Trung Quốc nối gót xứ sở Kim Chi vươn ra thị trường quốc tế

Tại Giải thưởng dành cho các tác phẩm truyền hình châu Á xuất sắc nhất (Asia Contents Awards), phim truyền hình Hàn Quốc một lần nữa thống trị với Move to Heaven do Netflix sản xuất và bộ phim kinh dị giả tưởng Sweet Home giành được ba chiếc cúp. Đó chỉ là những ví dụ mới nhất về "Làn sóng Hàn Quốc" càn quét màn ảnh nhỏ năm 2021. Vài tuần trước, một tác phẩm khác của xứ sở Kim Chi là Squid Game đã vọt lên dẫn đầu danh sách được xem nhiều nhất của Netflix, trở thành loạt phim phổ nhất nhất tại 94 quốc gia. 

Nhưng đây không phải là người chơi duy nhất có được chiến thắng trong giải thưởng năm nay. Một gương mặt tiềm năng đang trên đà phát triển khác là Trung Quốc ngày càng đẩy mạnh nỗ lực củng cố vị thế và sức lan tỏa của ngành công nghiệp phim truyền hình. Nền tảng phát trực tuyến của Trung Quốc, iQiyi đã có một năm thành công rực rỡ với The Long Night - một bộ phim tâm lý tội phạm gay cấn đã giành được giải thưởng OTT Original (phương tiện cung cấp nội dung truyền hình và phim ảnh qua internet theo yêu cầu) uy tín nhất. Công ty đã nhận được tổng cộng sáu đề cử, gần chạm mức kỷ lục năm ngoái với bảy lần sướng tên tại buổi lễ 2020.

iQiyi, được mệnh danh là Netflix Trung Quốc có trị giá 6,5 tỷ đô la Mỹ được kỳ vọng vươn xa hơn nữa trong những năm tới. Công ty tập trung vào sản xuất các chương trình có khả năng nhân rộng độ nhận diện tương tự như các Hàn Quốc đã truyền bá văn hóa, hình ảnh ra thế giới. Tháng 12 năm ngoái, iQiyi đã thành lập văn phòng quốc tế mới tại Singapore, có nhiệm vụ mở rộng phạm vi tiếp cận của công ty trên khắp châu Á và hơn thế nữa. 

Theo Công ty nghiên cứu Allied Market Research của Mỹ, thị trường phát trực tuyến toàn cầu được dự đoán sẽ trị giá gần 150 tỷ đô la Mỹ vào năm 2026. Thị trường châu Á - Thái Bình Dương dự kiến ​​sẽ tăng trưởng đáng kinh ngạc 24,7% một năm trong vòng 5 năm tới. Câu hỏi đặt ra là: "Làn sóng phim Trung Quốc non trẻ có thể trở nên lớn mạnh đến mức nào?". Trả lời câu hỏi này, Kuek Yu-Chang, phó chủ tịch kinh doanh quốc tế của iQiyi tự tin rằng truyền hình Trung Quốc đã sẵn sàng vươn ra toàn cầu: "Chúng tôi đi đầu trong việc đưa nội dung Trung Quốc đến với phần còn lại của thế giới".

Vào năm 2018, Story of Yanxi Palace của iQiyi, một bộ phim cổ trang lấy bối cảnh cung đình thời hoàng đế Càn Long đã hấp dẫn được số lượng khán giả khổng lồ khắp châu Á, trở thành chương trình truyền hình được tìm kiếm nhiều nhất trên Google trong năm. Năm ngoái, The Bad Kids - bộ phim truyền hình khác của iQiyi về ba đứa trẻ phạm tội lần đầu tiên đạt giải Sáng tạo xuất sắc nhất tại Asia Contents Awards. Cạnh tranh với iQiyi là "tuyển thủ" nổi bật tại thị trường nước ngoài là nền tảng quốc tế WeTV của "gã khổng lồ" Tencent cũng đang nhắm đến thị trường châu Á - Thái Bình Dương. Tháng trước, WeTV đã ghi nhận thành tựu của nữ diễn viên trẻ Zhao Jinmai nhận được đề cử Diễn viên mới xuất sắc nhất cho vai diễn trong loạt phim giả tưởng lịch sử The Bless Girl. 

Trong cuộc khảo sát 5.200 người trải khắp 26 quốc gia vào đầu năm nay, iQiyi thu về kết quả khá tích cực cho thấy 3/4 số người được hỏi theo dõi ngành công nghiệp giải trí xứ Trung trong hai năm qua. Kuel chia sẻ: "Hơn một nửa số người tham gia khảo sát theo dõi chúng tôi suốt sáu tháng đầu năm và họ đều mong muốn xem nhiều nội dung hơn nữa. Cứ ba người được hỏi thì có một người chủ động tìm kiếm tựa phim hay chương trình và 50% sẽ giới thiệu nội dung cho người khác".

Xu hướng này càng trở nên nổi bật với sự góp mặt của các nền tảng phát trực tuyến hàng đầu nước Mỹ. Disney + đã thông báo công ty hiện có ba chương trình bằng tiếng Trung Quốc đang được sản xuất. Bộ phim truyền hình cổ trang sắp tới sẽ được chắp bút và thực hiện bởi đạo diễn Yu Zheng, người đứng sau "bom tấn" đình đám Story of Yanxi Palace. Netflix cũng đã phát hành danh sách loạt phim Hoa ngữ của riêng mình, đồng thời đưa vào hoạt động một bộ phim chuyển thể tốn kinh phí lớn từ tiểu thuyết khoa học viễn tưởng Trung Quốc The Three-Body Problem.

Có thể thấy, nhiều người chơi trong lĩnh vực truyền hình nội địa đang lấy cảm hứng từ chính các đối thủ nước ngoài. Trong khi phim Trung Quốc truyền thống vốn bị gắn mác ưu tiên số lượng hơn chất lượng thì sự ra đời của nhân tố mới như iQiyi đã cải thiện môi trường theo một cách rất "Tây" nhờ tập trung sản xuất các chương trình ngắn, đúng trọng tâm, tính giải trí cao dễ dàng truyền tải các khía cạnh văn hóa. Ví dụ điển hình là Light On được đánh giá là một sản phẩm chất lượng, có đổi mới và khám phá các chủ đề phổ quát. 

Không những vậy, các nền tảng cũng tạo dựng mạng lưới liên kết trên toàn khu vực và điều chỉnh cho hợp thị hiếu khán giả quốc tế. Tháng 3 năm nay, iQiyi đã đầu tư vào Tập đoàn truyền thông GHY Culture and Media. Gần đây, hãng cũng đã ký một thỏa thuận hợp tác sản xuất một loạt phim với Clover Films, một công ty khác có có trụ sở tại Singapore. Các chương trình iQiyi mới trong năm nay bao gồm The Ferryman: Legends of Nanyang - loạt phim kinh dị Hoa ngữ với sự tham gia của Lawrence Wong, nam diễn viên Trung Quốc kỳ cựu người Singapore. Ngoài ra còn có hai phim mới do Philippines sản xuất và bốn phim nói tiếng Hàn đang được tiến hành.

Tuy nhiên người trong ngành đã nhiều lần cảnh báo Trung Quốc sẽ còn mất nhiều thời gian và công sức mới có thể sánh ngang với tác động toàn cầu mà truyền hình Hàn Quốc đạt được trong những năm gần đây. Thành công của đất nước tỉ dân hiện vẫn là câu hỏi mở và chỉ có thời gian mới có thể giải đáp. Mặt khác, Janine Stein, Giám đốc biên tập của Tạp chí ContentAsia có trụ sở tại Singapore, cho biết, iQiyi sở hữu một số lợi thế như quy mô khổng lồ với hơn 100 triệu người đăng ký trả phí, phần lớn ở Trung Quốc mang lại cho nền tảng nguồn vốn lớn mạnh hơn nhiều so với các đối thủ cạnh tranh. Stein chỉ ra: "Lợi thế của iQiyi trong lĩnh vực nội dung được thúc đẩy bởi nền tảng phân phối lớn ở Trung Quốc đại lục và khả năng đầu tư vào các tựa phim đa dạng và phim truyền hình cao cấp, có thể được tận dụng trên toàn khu vực".

Các nhà sản xuất nội dung cũng phải đối mặt với nhiều thách thức gồm chính trị, quy định và sáng tạo. Năm 2020, iQiyi buộc phải đóng cửa hoạt động tại Đài Loan sau lệnh cấm của Đài Bắc đối với các giao dịch với các dịch vụ phát trực tuyến video ở đại lục. Công ty cũng đã chứng kiến ​​một số chương trình hàng đầu bị hủy lịch phát sóng hoặc chỉnh sửa trong những năm gần đây. Sự cố kịch tính nhất liên quan đến Story of Yanxi Palace đột ngột bị loại khỏi danh sách phát sóng năm 2019 và sau đó phải phát trực tuyến trên các nền tảng vào năm sau. Những sự vụ như vậy khiến các nền tảng phát trực tuyến của Trung Quốc khó thu phục khán giả ở nước ngoài hơn, vì người xem không mấy hào hứng đối với các chương trình có khả năng biến mất trong thời gian ngắn.

Cũng theo Stein: "Các sự kiện ở Trung Quốc đại lục chẳng hạn như chương trình tạp kỹ bom tấn Youth With You mùa thứ ba bị đình chỉ vào đầu tháng 5 đã ảnh hưởng đến người xem trên toàn khu vực. Khán giả bên ngoài Trung Quốc dần mất niềm tin". Mặc dù ngành công nghiệp truyền hình của Trung Quốc trở nên hướng ngoại hơn bao giờ hết nhưng một mặt vẫn chú trọng các chương trình trong nước.

Không thể phủ nhận nội dung Trung Quốc ngày càng được đa dạng hóa, nhiều người trong ngành đặt kỳ vọng nước này sẽ đi theo con đường mà Hàn Quốc đã kiểm chứng. Lawrence Wong, ngôi sao của loạt phim mới The Ferryman rất cởi mở khi nói về làn sóng nội dung trong nước phát triển ra nước ngoài. Phát biểu trong cuộc họp do iQiyi tổ chức, anh chia sẻ: "Trước đây, tất cả những gì chúng tôi nghe nói là về làn sóng Hàn Quốc. Thực tế ngày nay truyền hình Hoa ngữ cũng đã lan tỏa đến nhiều nơi trên thế giới. Tôi nóng lòng theo dõi bước tiến phim nội địa sẽ phát triển bao xa, mang lại ý nghĩa như thế nào và là động lực chúng tôi sản xuất nội dung hay hơn nữa".

TL