Khoản tiền phạt chống độc quyền của Alibaba cho thấy Trung Quốc coi gã khổng lồ công nghệ này là một mối đe dọa

Các nhà quản lý Trung Quốc mới đây đã phạt 18,2 tỷ Nhân dân tệ (2,77 tỷ USD) đối với Tập đoàn Alibaba, số tiền kỷ lục tương đương khoảng 12% lợi nhuận ròng của gã khổng lồ thương mại điện tử trong năm kết thúc vào tháng 3 năm 2020.

Các công ty công nghệ lớn khác đã bị phạt trong những tháng gần đây, bao gồm Tencent và Baidu, vì vi phạm luật chống độc quyền và các vi phạm khác, nhưng số tiền không quá vài trăm nghìn đô la. Khoản tiền phạt lớn hơn nhiều đối với Alibaba cho thấy mức độ đe dọa mà công ty này gây ra đối với giới lãnh đạo Trung Quốc.

Cuộc đàn áp đối với Alibaba bắt đầu với đơn vị tài chính Ant Financial, đơn vị vận hành dịch vụ thanh toán qua điện thoại thông minh Alipay. Đơn vị này trước đó dự tính phát hành cổ phiếu ra công chúng và kỳ vọng sẽ đạt được mức định giá kỷ lục. Nhưng các nhà quản lý đã thay đổi lập trường vào tháng 11, buộc họ phải hoãn kế hoạch niêm yết tại Thượng Hải và Hồng Kông. 

Đơn vị này trông có vẻ được thiết lập cho đợt chào bán cổ phiếu lần đầu ra công chúng kỷ lục, nhưng các nhà quản lý đột ngột thay đổi lập trường vào tháng 11, buộc đơn vị phải hoãn kế hoạch niêm yết tại Thượng Hải và Hồng Kông.

Hình phạt mới nhất liên quan đến việc Alibaba bị cáo buộc lạm dụng vị trí thống lĩnh trong hoạt động kinh doanh mua sắm trực tuyến chính của mình. Các nhà chức trách cho biết, các nhà bán lẻ đã bị áp lực bởi công ty, bao gồm cả việc phạt nếu họ không bán độc quyền trên nền tảng của Alibaba.

Alibaba, công ty dẫn đầu sự phát triển của lĩnh vực internet của Trung Quốc từ những năm đầu tiên, đã nhận được sự hỗ trợ rộng rãi của chính phủ. Ví dụ, các cơ quan quản lý đã đóng cửa các dịch vụ do Facebook và Google cung cấp khỏi thị trường nội địa vào năm 2009 và 2010. Tuy nhiên, cuối cùng, sự phát triển của các công ty này bắt đầu đi ngược lại với lợi ích của nhà nước.

Thông qua Ant, Alibaba lấn sân sang lĩnh vực tài chính do các ngân hàng quốc doanh kiểm soát. Mảng kinh doanh môi giới cho vay sinh lợi, trong đó Alipay giới thiệu người dùng đến các ngân hàng và Ant nhận lại hoa hồng từ các ngân hàng, là một đổi mới, nhưng nó làm suy yếu khả năng cạnh tranh của các tổ chức tài chính hiện tại, bao gồm cả các ngân hàng quốc doanh.

Chính phủ Trung Quốc tìm cách duy trì một trật tự kinh tế do các doanh nghiệp nhà nước lãnh đạo, trong đó khu vực tài chính do chính phủ kiểm soát là cốt lõi. Vì vậy, Chính phủ không thể cho phép Alibaba phát triển một cách thiếu kiểm soát.

Cuộc đàn áp đối với Alibaba dường như cũng là kết quả của cuộc đấu tranh giành quyền lực trong giới chính trị. Đảng Cộng sản Trung Quốc chuẩn bị thực hiện một cuộc cải tổ nhân sự lớn tại đại hội vào mùa thu năm 2022. 

Theo các nguồn tin, những người thân cận với ông Tập đã trở nên rất tức giận khi họ nhìn thấy danh sách bí mật gồm những người có lợi ích trong đợt phát hành cổ phiếu lần đầu ra công chúng của Ant. Danh sách được báo cáo bao gồm nhiều người thân và những người khác có liên hệ với các nhà lãnh đạo tiền nhiệm trước đó.

Bảo Bảo (Theo Nikkei Asia)