Giá thực phẩm lên mức cao nhất trong một thập kỷ ảnh hưởng đến người tiêu dùng và doanh nghiệp châu Á

Các nhà sản xuất thực phẩm đang tăng giá bán cao hơn cho các hộ gia đình, điều này đang đè nặng lên tiêu dùng và có khả năng làm giảm bất kỳ sự phục hồi kinh tế nào từ đại dịch COVID-19 ở một số quốc gia. Tuy nhiên, một số nhà xuất khẩu và nông dân được hưởng lợi từ các điều kiện thị trường thuận lợi.

Chỉ số giá thực phẩm chuẩn do Tổ chức Nông lương Liên hợp quốc (FAO) công bố - theo dõi giá thịt, sữa, ngũ cốc, dầu thực vật và đường  đã tăng tháng thứ 12 liên tiếp trong tháng 5 lên 127,1, chạm mức mức cao nhất trong gần 10 năm. 

Sự kết hợp của một số yếu tố đã khiến giá tăng vọt. Nhu cầu ở Trung Quốc, một trong những nhà nhập khẩu lương thực lớn nhất thế giới, tăng mạnh do nước này đã phục hồi sau đại dịch với tốc độ nhanh hơn hầu hết các nước còn lại trên thế giới.

Chi phí vận tải biển cao hơn xuất phát từ sự thiếu hụt container và gián đoạn chuỗi cung ứng là một yếu tố khác. FAO cũng đổ lỗi cho các vấn đề từ phía nguồn cung như sự chậm trễ trong thu hoạch và giảm sản lượng mía ở Brazil.

Hơn nữa, giá hàng hóa đã được thúc đẩy bởi dòng tiền đầu tư vào thị trường khi các nhà đầu tư đa dạng hóa rủi ro trong bối cảnh thanh khoản cao trên thị trường tài chính.

Trong bối cảnh đó, các nhà sản xuất thực phẩm châu Á đang tăng giá để bù đắp chi phí nguyên liệu thô cao hơn. Các nhà nhập khẩu thực phẩm lớn như Nhật Bản, Hàn Quốc và Trung Quốc đang nhận thấy tác động rõ rệt. 

Nhà máy xay bột mì Nhật Bản Nisshin Seifun Group sẽ tăng giá sản phẩm bột mì cho các hộ gia đình từ 2% đến 4% trong tháng Bảy. Công ty cho biết họ không thể chấp nhận được giá nguyên liệu thô cao hơn cũng như chi phí hậu cần và đóng gói tăng. Nhà sản xuất thực phẩm Ajinomoto cũng sẽ tăng giá cho sản phẩm mayonnaise từ 1% đến 10% vào tháng tới, với lý do giá dầu ăn cao hơn trong vài tháng qua.

Tại Hàn Quốc, chuỗi cửa hàng bánh mì lớn nhất Paris Baguette đã tăng giá bánh mì lên 5,6% trong tháng Hai do giá nguyên liệu đầu vào tăng. Tại Trung Quốc, giá một số loại dầu ăn từ đậu nành nội địa đã tăng 20% ​​trong tháng 4, theo báo cáo địa phương.

Dữ liệu giá tiêu dùng chính thức đã cho thấy lạm phát ở một số quốc gia. Chỉ số giá tiêu dùng của Hàn Quốc đã tăng 2,6% trong tháng 5 so với một năm trước đó, đánh dấu mức tăng cao nhất kể từ tháng 3/2012, một phần do giá nông sản cao hơn. Đáng chú ý, giá thực phẩm và đồ uống không cồn đã tăng 7,4% so với một năm trước.

Philippines cũng đã ghi nhận lạm phát cao trong năm nay, với chỉ số giá tiêu dùng tháng 5 tăng 4,5% so với một năm trước đó. Tương tự như vậy, giá thực phẩm và đồ uống không cồn tăng 4,6%.

Nhà kinh tế Chua Hak Bin của Maybank Kim Eng cho biết, giá lương thực cao hơn có thể cản trở sự phục hồi của châu Á sau đại dịch. Chua nói: “Giá lương thực tăng sẽ làm trầm trọng thêm tình trạng kinh tế phục hồi không đồng đều".

Các hộ gia đình có thu nhập thấp hơn và các nước nghèo hơn sẽ phải chịu nhiều thiệt hại hơn khi họ chi tiêu nhiều hơn thu nhập của mình cho thực phẩm, ông nói. Các quốc gia này cũng có ít khả năng tiếp cận với vắc xin COVID-19 hơn và bị cản trở bởi nguồn lực tài chính hạn chế.

Mặc dù vậy, nông dân và các nhà xuất khẩu hàng hóa của châu Á có thể thu được lợi nhuận từ việc giá tăng.

Chua nói: “Giá hàng hóa tăng, đặc biệt là thực phẩm, có thể có tác động tái phân phối mạnh mẽ, nâng cao thu nhập và việc làm ở nông thôn.

Theo ngân hàng trung ương Thái Lan, thu nhập từ trang trại của nước này không bao gồm trợ cấp của chính phủ đã tăng 14% trong tháng 4 so với một năm trước, do "giá nông sản tăng". Nước này là một trong những nhà xuất khẩu đường và gạo lớn nhất thế giới.

Lợi nhuận ròng của nhà kinh doanh nông sản có trụ sở tại Singapore Wilmar International đã tăng gấp đôi lên 450 triệu USD trong quý đầu tiên của năm 2021 so với một năm trước, nhờ giá đường và dầu cọ cao hơn. "Giá dầu cọ cao duy trì được kỳ vọng sẽ có lợi cho hoạt động kinh doanh trồng cọ dầu của chúng tôi trong những tháng tới", họ cho biết vào cuối tháng Tư.

Tuy nhiên, đại dịch kéo dài và số lượng ca lây nhiễm ngày càng trầm trọng ở một số nền kinh tế châu Á sẽ ảnh hưởng đến nguồn cung và cầu thực phẩm, làm phức tạp triển vọng giá cả.