Evergrande: Khủng hoảng bất động sản tại Trung Quốc vẫn chưa kết thúc

China Evergrande Group là nhà phát triển bất động sản lớn thứ hai ở Trung Quốc tính theo doanh số, được xếp hạng thứ 122 trên Fortune Global 500. Được thành lập từ năm 1996, vào năm 2018, Evergrande đã từng là công ty bất động sản có giá trị nhất trên thế giới. Tuy nhiên 2021, Evergrande đã gặp phải khủng hoảng thanh khoản do gánh nặng nợ quá lớn khi doanh thu sụt giảm không đủ để quay vòng nợ. Với quy mô của Evergrande, tiềm năng vỡ nợ của công ty đã kéo hạ tín nhiệm của rất nhiều các tập đoàn bất động sản có tầm cỡ khác như Sunshine, Kaisa và các doanh nghiệp nhỏ khác do ảnh hưởng của hạ điểm tín nhiệm chung.

Vào năm 2020, Bắc Kinh bắt đầu ngăn chặn việc các tập đoàn vay nợ quá mức bằng cách đưa ra 3 giới hạn đỏ xét nợ trong nỗ lực kiềm chế đòn bẩy tài chính cao và ngăn chặn bong bóng giá nhà đất. Nhưng các vấn đề tiềm tàng của khủng hoảng ngành bất động sản đã leo thang đáng kể vào mùa thu năm ngoái khi Evergrande bắt đầu cảnh báo thị trường khẩn cấp về các vấn đề thanh khoản. Vào 3/8/2021, Moody's đã hạ xếp hạng của Evergrande từ B2 xuống Caa1, S&P Global Ratings cũng đã hạ điểm tín dụng của Evergrande và các công ty con của Evergrande từ B− xuống CCC, hai bậc, đủ điều kiện là có mức tín dụng mạo hiểm. Vào ngày 7/9, Fitch đã hạ cấp Evergrande thêm từ CCC + xuống CC. Do hoàn thành chậm các nghĩa vụ nợ vào cuối năm ngoái, Evergrande đã được Fitch Ratings tuyên bố là vỡ nợ vào tháng 12, phản ánh rằng công ty không có khả năng đảm bảo nghĩa vụ với các trái phiếu nước ngoài vào đầu năm 2021. Chính phủ Trung Quốc đã vào cuộc cùng với lãnh đạo của Evergrande để tái cấu trúc doanh nghiệp này.

Tuy nhiên, vào đầu tuần này 21/3, cổ phiếu Evergrande đã lại bị dừng giao dịch khi đến hạn thanh toán lãi trái phiếu tiếp theo vào tuần này. Các ngân hàng đã thu giữ 2 tỷ đô la tiền mặt từ Evergrande, nhà phát triển bất động sản ốm yếu của Trung Quốc cho biết hôm thứ ba khi họ thông báo hoãn công bố thu nhập hàng năm. Evergrande cho biết họ sẽ không thể đáp ứng thời hạn 31 tháng 3 để công bố kết quả kiểm toán cho năm 2021, một năm khiến công ty vỡ nợ do giá cả và hoạt động trong lĩnh vực bất động sản rộng lớn của Trung Quốc sụt giảm.

Một trong những đơn vị - Evergrande Property Services - cho biết một số người cho vay của họ đã bất ngờ đòi khoảng 13,4 tỷ nhân dân tệ (2,1 tỷ USD) tiền gửi ngân hàng được cầm cố làm tài sản thế chấp cho "bảo lãnh của bên thứ ba". Công ty không chỉ rõ người cho vay là ai, chỉ nói rằng các ngân hàng đã kiểm soát tiền mặt. Đơn vị dịch vụ tài sản cho biết họ sẽ thành lập một ủy ban độc lập để điều tra.

Trong cuộc gọi với các nhà đầu tư toàn cầu vào thứ tư, công ty cho biết rằng họ sẽ cung cấp một đề xuất tái cơ cấu nợ cho các chủ nợ vào cuối tháng 7. Siu Shawn, giám đốc điều hành của công ty, cho biết trong cuộc gọi, Evergrande sẽ "tăng cường giao tiếp" với các chủ nợ. Evergrande hiện có khoản nợ nước ngoài trị giá 22,7 tỷ USD, bao gồm trái phiếu, các khoản vay dự án và tài trợ tư nhân, ông nói. Cho đến nay, công ty đã liên hệ với 89 chủ nợ nước ngoài để trao đổi quan điểm với họ. Vào tháng 1, một nhóm trái chủ ở nước ngoài đã đe dọa sẽ có hành động pháp lý đối với quá trình tái cơ cấu nợ "không rõ ràng" của Evergrande.

Các nhà phát triển bất động sản lớn khác cũng đang gặp khó khăn trong việc đáp ứng thời hạn 31/3 cho báo cáo tài chính. Sunac China và Shimao China, hai công ty xếp thứ 3 và 12 về doanh số bán bất động sản vào năm ngoái, cho biết hôm thứ hai rằng họ cũng sẽ phải trì hoãn công bố báo cáo tài chính hàng năm do các hạn chế liên quan đến Covid, chẳng hạn như cách ly và hạn chế đi lại làm chậm việc tổng hợp số liệu. Ronshine Trung Quốc, nằm trong số 30 nhà phát triển hàng đầu năm ngoái, cũng cho biết họ sẽ không thể nộp kết quả kiểm toán vào ngày 31/3 vì kiểm toán viên ban đầu của họ đã từ chức, theo một hồ sơ trao đổi của công ty vào thứ Hai. Ronshine Trung Quốc cho biết vào cuối ngày hôm đó họ đã thuê một kiểm toán viên mới và sẽ công bố kết quả kiểm toán "ngay khi có thể."

Theo số liệu do Cục Thống kê quốc gia Trung Quốc (NBS) mới công bố, doanh số bán, đầu tư và các hoạt động mua đất cũng như tài trợ của các công ty bất động sản đều giảm sút trong tháng 12/2021. Điểm sáng hiếm hoi là việc giá nhà ở trong tháng 12 giảm 0,2% so với tháng trước đó, mức giảm cũng ít hơn so với tháng 11 (0,3%). Giá nhà ở Trung Quốc đã giảm liên tục từ tháng 6/2021, thời điểm “bom nợ” của Tập đoàn Evergrande phát nổ. Với khối nợ hơn 300 tỷ USD, việc Evergrande vỡ nợ không chỉ gây tổn thất cho các nhà đầu tư đang nắm giữ 1,2 tỷ USD trái phiếu niêm yết bằng đồng USD của hãng, mà còn kéo theo sự sụp đổ của cả ngành bất động sản, vốn tạo ra 25% giá trị của nền kinh tế lớn thứ hai thế giới.

Nguyễn Dũng