Elon Musk muốn tăng gần gấp đôi số cổ phần kiểm soát trong Tesla

Trong một bài đăng trên mạng xã hội X (trước đây là Twitter), tỷ phú Elon Musk đã bày tỏ ý định muốn có một "kế hoạch bồi thường" để ông sở hữu thêm cổ phần Tesla, nhằm bảo đảm quyền kiểm soát của mình nếu công ty mở rộng quy mô.

"Tôi không thoải mái khi phát triển Tesla trở thành công ty dẫn đầu về AI & chế tạo robot mà không có khoảng 25% quyền kiểm soát biểu quyết. Đủ để có tầm ảnh hưởng, nhưng không đến mức không thể lật đổ", CEO Tesla thể hiện tham vọng.

Theo ông Musk, nếu ông không nắm đủ 25% cổ phần công ty khi Tesla hướng tới những sản phẩm về robot và AI, tỷ phú giàu nhất thế giới sẽ sản xuất những sản phẩm này ở ngoài công ty.

Để biện hộ cho lý lẽ của mình, ông Musk cho rằng những người quản lý tài sản lớn như Fidelity và BlackRock, cũng sở hữu số cổ phần ở Tesla tương tự như ông, nhưng "không tới làm việc". 

Theo báo cáo tài chính của Tesla, quý III/2023, Musk sở hữu 13% cổ phần hãng xe điện. Đây là con số lớn, nhất là sau khi ông đã bán hàng chục tỷ USD cổ phiếu Tesla năm 2022 để mua Twitter.

Trong bài đăng trên X, ông cho biết sẽ cảm thấy hài lòng với cấu trúc cổ phiếu hai tầng (dual class), để đạt mục tiêu có 25% quyền biểu quyết. Tuy nhiên, ông đã được thông báo rằng việc này là không thể sau khi Tesla làm IPO.

Các công ty có cấu trúc hai tầng thường phát hành 2 hoặc nhiều loại cổ phiếu với quyền biểu quyết khác nhau. Thông thường sẽ có một loại cổ phiếu có quyền biểu quyết lớn hơn, dành cho nhà sáng lập hoặc các nhà đầu tư thời kỳ đầu. Và một loại khác cho các cổ đông khác với quyền bỏ phiếu nhỏ hơn.

"Thật kỳ lạ khi cấu trúc cổ phiếu nhiều tầng (multi-class) như Meta, có thể giúp 20 thế hệ nhà Zuckerberg kiểm soát công ty, lại được chấp thuận trước IPO. Trong khi cấu trúc hai tầng bình thường thì không được phép sau IPO", ông phàn nàn, đề cập đến Meta Platforms của Mark Zuckerberg.

Trớ trêu thay, thời điểm mà vị tỷ phú giàu nhất thế giới đang muôn củng cố quyền lực lại chẳng thuận lợi.

Tờ Fortune cho hay Tesla đang khởi đầu năm 2024 tệ nhất trong lịch sử công ty khi mất đến 94 tỷ USD giá trị thị trường còn tỷ suất lợi nhuận thì giảm sút.

Kể từ khi niêm yết trên sàn chứng khoán vào năm 2010, đây là lần đầu tiên Tesla chứng kiến tổng mức vốn hóa của mình giảm mạnh đến vậy. Nếu tính theo tỷ lệ thì giá cổ phiếu của công ty đã giảm 12% từ đầu năm đến nay và đây là con số tệ nhất kể từ năm 2016, thời điểm mà mã Tesla giảm 14% chỉ trong 9 ngày giao dịch đầu năm mới.

Cổ phiếu của Tesla đã giảm 2,7% trước khi bắt đầu phiên giao dịch ngày 16/1/2024. Với tổng vốn hóa thị trường 695,8 tỷ USD, hãng Tesla đang kém quá xa so với mức đỉnh 1,2 nghìn tỷ USD trước khi Elon Musk mua lại Twitter-X.

Trong khi đó, cuộc chiến dìm giá đang ăn mòn lợi nhuận của Tesla. Tỷ suất lợi nhuận gộp của đế chế nhà Elon Musk nếu loại bỏ các khoản hỗ trợ thuế từ chính phủ thì chỉ còn 16,3% trong quý III/2023, thấp hơn nhiều so với 27,9% cùng kỳ năm trước đó. Đó là chưa kể lao động ngành sản xuất xe hơi Mỹ đang có phong trào đình công đòi tăng lương.

"Chúng ta đang trải qua thời kỳ suy thoái theo chu kỳ với xe điện, và cuộc chiến dìm giá, cạnh tranh trên thị trường hiện nay càng làm trầm trọng thêm những áp lực theo chu kỳ này", giám đốc đầu tư Ivana Delevska của Spear Invest cho hay.