Đợt IPO của Zomato cho thấy các nhà đầu tư nước ngoài đang tham gia vào cuộc chiến công nghệ tại Ấn Độ

Danh sách mà công ty giao đồ ăn tiết lộ vào ngày 13 tháng 7 trước khi ra mắt thị trường chứng khoán, bao gồm các nhà quản lý tài sản khổng lồ của Mỹ là BlackRock và Fidelity cũng như các nhà quản lý có liên kết với chính phủ như Ban đầu tư Kế hoạch hưu trí Canada và Cơ quan đầu tư Abu Dhabi – một trong số những tên tuổi lớn nhất trong lĩnh vực đầu tư.

Mặc dù niêm yết trên sàn giao dịch trong nước, phần lớn cổ phiếu của Zomato đã được bán cho các nhà đầu tư nước ngoài, nhiều người trong số họ đã kiếm được lợi nhuận lớn từ đợt tăng giá cổ phiếu công nghệ được thúc đẩy bởi đại dịch. Sau khi niêm yết bom tấn DoorDash của Mỹ vào năm ngoái, mọi người đã chuyển hướng sang Ấn Độ, quốc gia có hàng chục kỳ lân – chỉ những công ty tư nhân trị giá 1 tỷ USD trở lên nhưng thiếu hồ sơ về các đợt IPO.

Sự phổ biến của cổ phiếu giữa các tên tuổi lớn đã thu hút các nhà quản lý tài sản trong nước. Theo bản cáo bạch của mình, Zomato - công ty đã đốt tiền mặt để có được người dùng, đã không trả cổ tức trong ít nhất ba năm tài chính qua.

"Có một hiệu ứng FOMO đang xảy ra ở đây", một giám đốc điều hành công nghệ Ấn Độ cho biết, ám chỉ hội chứng của những người sợ bỏ lỡ. "Các quỹ tương hỗ của Ấn Độ từ lâu đã chống lại việc đầu tư vào những công ty khởi nghiệp này. Nhưng bây giờ họ đột nhiên nhận ra rằng họ không thể bỏ qua làn sóng này. Vì vậy mục tiêu chính của họ lúc này là nếu có làn sóng IPO mang lại xu hướng cho tương lai, họ sẽ không bỏ lỡ mà trực tiếp tham gia ngay lập tức.

Các vụ cược cho đến nay đã trở nên sinh lợi. Zomato đã bán cổ phiếu cho các nhà đầu tư với giá 76 rupee (tương đương 1,02 USD)/cổ phiếu. Họ bắt đầu giao dịch tại Sở giao dịch chứng khoán Bombay và Sở giao dịch chứng khoán quốc gia vào ngày 23 tháng 7 với giá lần lượt là 115 và 116 rupee. Giá cổ phiếu đạt 141,7 rupee vào ngày 29/7, tăng 86% so với giá chào bán công khai, giúp công ty có giá trị vốn hóa thị trường khoảng 15 tỷ USD.

Đối với nhiều người tham gia trong ngành, sự ra mắt của thị trường chứng khoán xuất sắc là một sự nhẹ nhõm nhưng cũng nằm trong mong đợi của họ. IPO công nghệ lớn đầu tiên của Ấn Độ được hỗ trợ bởi các ngân hàng toàn cầu, vốn đã xếp hàng trăm cuộc họp và được các cơ quan quản lý thị trường chứng khoán kiểm tra một cách suôn sẻ. Việc niêm yết cũng được đưa ra trong bối cảnh các cơ quan quản lý ở Trung Quốc, một nguồn chính cho các đợt IPO công nghệ, bắt đầu đàn áp các công ty công nghệ địa phương niêm yết tại Mỹ

Một số công ty Ấn Độ cũng đang hưởng lợi từ lệnh cấm rộng rãi đối với các ứng dụng Trung Quốc ở Ấn Độ vào năm ngoái sau một cuộc đụng độ biên giới giữa hai nước. Trong danh sách các ứng dụng bị cấm có những ứng dụng liên quan đến dịch vụ thanh toán di động Alipay. Chính sách này đang mang lại cho các công ty khởi nghiệp địa phương nhiều cơ hội hơn để phát triển trong một thị trường, nơi mà sẽ mang lại niềm năng với 1,3 tỷ người sử dụng các dịch vụ kỹ thuật số.

Bối cảnh đã khiến một số công ty công nghệ lớn nhất của Ấn Độ xếp hàng để trình đơn lên thị trường chứng khoán. Zomato đã nằm trong số 10 IPO hàng đầu ở Ấn Độ. One97 Communications, công ty mẹ của nhà cung cấp dịch vụ thanh toán kỹ thuật số Paytm, gần đây đã đệ trình bản cáo bạch dự thảo cho đợt IPO để huy động tới 166 tỷ rupee (tương đương 2,2 tỷ USD), đây sẽ là kỷ lục lớn nhất đối với một công ty đang hoạt động. Kỷ lục hiện tại do công ty khai thác mỏ Coal India nắm giữ, đạt 154 tỷ rupee vào năm 2010.

Thị trường bảo hiểm trực tuyến Policybazaar và công ty thương mại điện tử Flipkart cũng đang cân nhắc việc niêm yết cổ phiếu.

Một giám đốc điều hành tại một công ty công nghệ Ấn Độ đang chuẩn bị cho IPO cho biết, cuộc đua để IPO được thúc đẩy bởi "thực tế là thị trường rất dễ tiếp nhận và các nhà đầu tư đang tỏ ra vô cùng quan tâm".

Khi các đợt IPO của Ấn Độ ngày càng có tiềm năng lớn hơn, liệu sự phấn khích có thể kéo dài hay không sẽ là một câu hỏi tồn tại đối với các công ty khởi nghiệp công nghệ của nước này. Các công ty trưởng thành nhất đã dành hơn một thập kỷ để huy động vốn trên thị trường tư nhân và đối mặt với áp lực ngày càng tăng từ các nhân viên và nhà đầu tư ban đầu nhằm tạo cơ hội kiếm tiền. Nhưng sự cạnh tranh vẫn gay gắt khi một thế hệ khởi nghiệp mới hơn tiếp tục huy động vốn ở mức định giá cao.

Cuộc chiến giữa Zomato với đối thủ chính Swiggy đang được định hình là một bài kiểm tra xem IPO – đồng nghĩa trở thành một công ty đại chúng có mang lại lợi thế hơn so với việc cứ theo giao dịch tư nhân hóa.

Vài ngày trước khi cổ phiếu của Zomato bắt đầu giao dịch trên các sàn giao dịch chứng khoán Ấn Độ, Swiggy thông báo rằng họ đã huy động được 1,25 tỷ USD từ các nhà đầu tư, bao gồm cả Quỹ Tầm nhìn 2. Swiggy cho biết vòng gọi vốn "đã được đăng ký quá mức kỳ vọng sau khi nhận được sự quan tâm mạnh mẽ từ các nhà đầu tư."

Cả Zomato và Swiggy đều cung cấp một ứng dụng trên điện thoại thông minh để giao đồ ăn. Zomato, được thành lập vào năm 2008, có hơn 350.0 00 danh sách nhà hàng, trong đó có khoảng 150.000 cung cấp dịch vụ giao hàng tận nơi. Công ty hoạt động tại hơn 500 thành phố và có 170.000 nhân viên giao hàng. Họ đã mua lại đơn vị giao đồ ăn Ấn Độ của Uber Technologies vào năm 2020.

Swiggy được thành lập vào năm 2014 đã phát triển nhanh chóng trở thành một đối thủ đáng gờm. Công ty cũng cho biết họ có khoảng 150.000 đối tác nhà hàng và có mặt tại 500 thành phố.

Cả hai công ty đều đã giảm gấp đôi mức tăng trưởng sau đợt gây quỹ mới, với lý do thị trường dịch vụ kỹ thuật số còn non trẻ của Ấn Độ. Ở Ấn Độ, việc sử dụng điện thoại thông minh trở nên tương đối dễ dàng đối với những người có thu nhập thấp do phí dữ liệu thấp. Tỷ lệ sở hữu điện thoại thông minh đã tăng vọt từ 5% dân số năm 2013 lên khoảng 40% vào năm 2020, cho phép các dịch vụ sử dụng ứng dụng điện thoại thông minh lan rộng khắp cả nước.

Renub Research, một công ty nghiên cứu của Ấn Độ, kỳ vọng thị trường giao đồ ăn trực tuyến ở nước này sẽ tăng lên 21,4 tỷ USD vào năm 2026, gấp khoảng 5 lần so với năm 2020. Các biện pháp ngăn chặn trong đại dịch COVID-19 cũng đã thúc đẩy nhu cầu giao đồ ăn.

Người đồng sáng lập Zomato, Gaurav Gupta, cho biết trong một cuộc họp báo trực tuyến trong tháng này rằng: “Điều mà chúng ta đang làm gián đoạn ở đây là thói quen ăn thức ăn tự nấu của người Ấn Độ. Có khoảng trống lớn để gia tăng việc áp dụng giao đồ ăn. Chỉ có 8% những người có quyền truy cập Internet đặt đồ ăn trực tuyến, trong khi ở một số thị trường khác, con số này cao từ 38 đến 53%. Vì vậy, chúng tôi 'rất vui mừng với cơ hội ở phía trước của chúng tôi. "

Cuộc chiến đang mở rộng ra ngoài giao hàng thực phẩm. Zomato đã đồng ý đầu tư 100 triệu đô la vào công ty khởi nghiệp giao hàng tạp hóa Grofers vào tháng 6. Swiggy cũng cho biết họ sẽ sử dụng số tiền thu được để mở rộng hoạt động kinh doanh giao hàng tạp hóa. “Các khoản đầu tư lớn nhất của chúng tôi sẽ là vào các lĩnh vực kinh doanh phi thực phẩm đã chứng kiến ​​sự yêu thích và tăng trưởng to lớn của người tiêu dùng trong một thời gian qua”, CEO Swiggy - Sriharsha Majety cho biết trong một thông cáo báo chí.

Trong khi đó, cả hai công ty đang đốt tiền mặt. Theo bản cáo bạch , Zomato đã báo cáo khoản lỗ ròng 8,1 tỷ rupee (tương đương 109 triệu USD) cho năm tài chính 2020 kết thúc vào tháng 3 năm 2021. Theo truyền thông tại địa phương, Swiggy cũng báo cáo khoản lỗ ròng 37,7 tỷ rupee cho năm tài chính 2019 kết thúc vào tháng 3 năm 2020. Cả hai đều không cung cấp thời gian tối thiểu để có thể thu được lợi nhuận chính thức.  

Theo các nhà phân tích, không gian fintech thậm chí còn đang ngày một trở nên đông đúc hơn. Trong một báo cáo vào tháng 2, Credit Suisse đã liệt kê hơn 20 người chơi trong lĩnh vực thanh toán, cho vay, bảo hiểm và quản lý tài sản. Mảng kinh doanh thanh toán di động cốt lõi của Paytm đang phải đối mặt với sự cạnh tranh gay gắt từ các dịch vụ tương tự của Google và Phone Pe thuộc sở hữu của Flipkart. Tổng thu nhập của Paytm trong các năm tài chính năm 2021 giảm so với một năm trước đó.

Theo một nhà quản lý quỹ gần đây đã tổ chức các cuộc đàm phán với các giám đốc điều hành của công ty trước khi IPO, Paytm đã tự định vị mình là nhà cung cấp dịch vụ tài chính tổng hợp bao gồm quản lý tài sản và cho vay.

Sự phục hồi của thị trường chứng khoán không có dấu hiệu chậm lại - chỉ số Sensex chuẩn của Ấn Độ đang dao động gần mức cao nhất mọi thời đại - mang lại cho các công ty một làn gió thuận lợi. Mặc dù có một loạt nhà đầu tư bán lẻ mới nổi ở Ấn Độ, nhưng việc phụ thuộc quá nhiều vào các nhà đầu tư nước ngoài là khó tránh khỏi. Các quy định chứng khoán của Ấn Độ thường yêu cầu các công ty thua lỗ phải phân bổ ít nhất 75% cổ phần của họ cho những người mua tổ chức đủ điều kiện.

Sự can thiệp của chính phủ cũng là tâm điểm của các nhà đầu tư trong bối cảnh Trung Quốc đàn áp những gã khổng lồ công nghệ trong nước. Zomato đã liệt kê "thay đổi quy định" là một yếu tố rủi ro trong các giấy tờ IPO của mình và một nhóm ngành công nghiệp nhà hàng đã kêu gọi các nhà quản lý điều tra xem họ coi những hành vi chống cạnh tranh nào của Zomato và Swiggy, bao gồm cả phí hoa hồng của họ. Gupta của Zomato cho biết cả nhà hàng và các đối tác giao hàng của họ "là nhân tố cốt lõi trong hệ sinh thái của chúng tôi" và công ty cam kết giải quyết các vấn đề.

Lyly (Theo Nikkei Asia)