Đi tìm lý tưởng xây dựng đế chế xe điện lớn nhất thế giới của Elon Musk

Jill Lepore, một nhà sử học tại Đại học Harvard, gợi ý rằng lý tưởng của Musk được hình thành bởi tình yêu khoa học viễn tưởng thời niên thiếu và chịu ảnh hưởng nhiều bởi ông nội người Canada.

Joshua Haldeman là một nhân vật hào hoa. Ông đam mê những trò chơi mạo hiểm nhưng đầy tính tự do như cưỡi ngựa, phiêu lưu như một nhà khảo cổ nghiệp dư và phi công chính hiệu. Sau khi cùng gia đình chuyển đến Nam Phi, ông đã dẫn đầu một loạt các cuộc thám hiểm để tìm ra thành phố huyền thoại đã mất của Kalahari. Haldeman qua đời vào năm 1974 khi Elon vẫn còn là một đứa trẻ, nhưng trong một bức ảnh chụp chung có thể thấy ông và cháu trai giống nhau đến kỳ lạ.

Vào những năm 1930, Haldeman đã lãnh đạo chi nhánh Canada phong trào Công nghệ. Lúc bấy giờ, “technocrat” có nghĩa là nhà kỹ trị, những chuyên gia khoa học, kỹ thuật rất khác biệt so với chính trường thường thấy. Hiểu đơn giản, đó là một phong trào nhằm thay thế nền dân chủ bằng một xã hội do các kỹ sư lãnh đạo. Theo Lepore, hoạt động chính trị của Haldeman có thể là di sản quan trọng đối với cháu trai của mình.

Tin rằng khoa học và công nghệ có thể là "thần dược" mà nhân loại tìm kiếm, Haldeman đã vận động thay thế tiền tệ tư bản bằng một loại tiền chung mới, dựa trên một đơn vị nhiệt được gọi là erg. Các nhà kỹ trị thậm chí còn cho rằng khoa học có khả năng phân phối xã hội tốt hơn nhiều so với thị trường và giá cả. Dù đi ngược lại mong muốn của chính phủ thời điểm đó nhưng những ý tưởng tương tự là nguồn cảm hứng cho sự xuất hiện của cổ phiếu, tiền điện tử và Elon Musk, người từng tự đổi chức danh của mình thành "Vua công nghệ" của Tesla.

Theo Lepore, tư tưởng của Musk dường như bắt nguồn từ đây và những tưởng tượng về khoa học viễn tưởng đã khơi nguồn cho SpaceX cùng các chuyến bay vào không gian. Trong một loạt podcast với chủ đề "The Evening Rocket" do Pushkin Industries hợp tác với BBC sản xuất, Lepore đưa ra giả thuyết rằng Musk chịu ảnh hưởng từ những nhân vật viễn tưởng và triết lý kỹ trị của ông nội, điều này mang lại cho anh khả năng "tưởng tượng" và niềm tin tuyệt đối vào công nghệ. Có thể nói, khi các nhà đầu tư rót vốn mua cổ phần của Tesla, họ không chỉ mua sự đảm bảo từ đế chế xe điện lớn nhất thế giới mà còn mua cả một ước mơ.

Tuy nhiên, cũng theo Lepore lập luận, cái nhìn của Musk vẫn chưa thực sự vẹn toàn. Lấy ví dụ, hàng loạt nhà giao dịch trẻ đổ xô mua cổ phiếu GameStop và AMC đầu năm nay, không ít người bị thiệt hại nặng nề. Tiền điện tử vốn là công cụ làm giàu cho những người vốn đã giàu có, được xem là công cụ hỗ trợ kinh tế tuyệt vời đối với những người ủng hộ. Mặt khác, giới giàu có hy vọng tiền số không chỉ giải phóng hoạt động kinh doanh thoát khỏi sự kìm kẹp của các ngân hàng mà còn phá vỡ hệ thống của các chính phủ, ngay cả tại Mỹ, một trong những nền dân chủ lớn nhất thế giới. Dù tốt hay xấu, những gì mà người giàu mong muốn đều tiềm tàng rủi ro cho xã hội. 

Ngày nay, nhiều người tại Thung lũng Silicon và cộng đồng quỹ đầu cơ theo đuổi triết lý "Technoking" - "Vua công nghệ" của Elon Musk. Cần phải chú ý rằng khi những người giàu nhất nắm quyền lực, sự tin tưởng sẽ được trao cho các cá nhân, không còn là hệ thống và tổ chức. Về Elon Musk, quan điểm của vị tỷ phú chỉ đại diện cho một mình anh nhưng dưới sức ảnh hưởng của Tesla, ý tưởng còn tác động đến nhiều người và cần được xem xét một cách nghiêm túc.

 TL (theo Bloomberg)