CPTPP: Mỗi doanh nghiệp cần chủ động tìm hiểu cơ hội ưu đãi trong Hiệp định
- 32
- Nhịp cầu giao thương
- 23:15 13/04/2021
DNHN - Hiệp định Đối tác toàn diện và tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) thực thi đã 2 năm, nhưng để CPTPP phát huy hiệu quả hơn nữa thì vẫn còn nhiều việc phải làm - ý kiến của bà Nguyễn Cẩm Trang, Phó cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu - BCT.

Bà có thể khái quát, sau 2 năm thực thi CPTPP, hàng hóa Việt Nam đã gia tăng được bao nhiêu trong “miếng bánh” thị trường các nước tham gia Hiệp định?
CPTPP có hiệu lực từ tháng 1/2019 đã mở đường cho hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam sang các nước đối tác nhằm tận dụng cơ hội từ thị trường quy mô 2.500 tỷ USD này. Đến nay, ngoài Việt Nam, có 6 quốc gia phê chuẩn CPTPP là Australia, Nhật Bản, New Zealand, Singapore, Canada và Mexico. Xuất khẩu sang 6 thị trường này đạt một số kết quả đáng ghi nhận: năm 2019 đạt 34,3 tỷ USD, tăng 8,1% so với năm 2019; năm 2020 duy trì ở mức tương đương, đạt 34 tỷ USD.
Thị phần hàng hóa Việt Nam tại các nước CPTPP hiện còn ở mức thấp. Theo số liệu của Trade Map, nhập khẩu năm 2019 từ Việt Nam mới chiếm 3,1% trong tổng nhập khẩu của Nhật Bản; chiếm 1,9% ở Australia; 1,6% ở New Zealand; 1,3% ở Mexico và mới chỉ chiếm 1,1% ở thị trường Canada.
Rõ ràng, nhìn vào thị phần hàng hóa mới chỉ chiếm từ 1 đến 3%, dư địa tăng trưởng cho hàng hóa Việt Nam tại thị trường CPTPP còn rất lớn.
Một trong những chỉ dấu quan trọng trong thực thi mỗi FTA thể hiện ở tỷ lệ tận dụng ưu đãi thuế quan. Với CPTPP, doanh nghiệp Việt Nam đã tận dụng ưu đãi này ra sao?
Tỷ lệ sử dụng C/O mẫu CPTPP khi xuất khẩu sang các thị trường trong khối này hiện chưa cao so với tỷ lệ trung bình sử dụng C/O của tất cả các FTA. Năm 2019 là năm đầu tiên thực thi CPTPP nên chúng ta mới cấp C/O cho 600 triệu USD kim ngạch xuất khẩu trong tổng số trên 34 tỷ USD, chiếm tỷ lệ 1,67%. Năm 2020, con số cấp C/O tăng hơn 2 lần, đạt 1,37 tỷ USD, bằng 4% xuất khẩu sang 6 nước CPTPP.
Tuy vậy, nếu xét riêng 2 nước lần đầu tiên có FTA với Việt Nam là Mexico và Canada thì tỷ lệ sử dụng C/O khi xuất khẩu là khá lớn. Năm 2020, trong số 1,37 tỷ USD cấp C/O, thì trị giá C/O cấp cho hàng hóa xuất khẩu sang Mexico và Canada đã là 1,27 tỷ USD, chiếm 17% tổng kim ngạch xuất khẩu hàng hóa sang 2 thị trường này.
Phải chăng, tỷ lệ sử dụng C/O trong CPTPP đạt thấp là do hàng hóa Việt Nam chưa đáp ứng được các tiêu chí, quy định của CPTPP?
Thực tế, sử dụng C/O mẫu CPTPP khi xuất khẩu sang các thị trường này chưa cao một phần là do 4/6 nước đối tác đã có FTA với Việt Nam, với quy tắc xuất xứ lỏng hơn và mức thuế suất ưu đãi hơn trong những năm đầu CPTPP có hiệu lực. Trong khi đó, ở một số thị trường CPTPP, nước nhập khẩu đã và đang duy trì thuế suất ưu đãi (MFN) 0% đối với một tỷ lệ đáng kể các dòng thuế vào thời điểm CPTPP có hiệu lực, đồng nghĩa nhiều loại hàng hóa đã có thể được hưởng thuế 0%, mà không cần thiết phải xin C/O để hưởng ưu đãi theo CPTPP.
Cũng cần phải nói thêm, quy tắc xuất xứ của CPTPP phức tạp hơn so với các FTA mà Việt Nam đã tham gia. Hơn nữa, doanh nghiệp đã quen với khai C/O theo mẫu ASEAN (mẫu D) hoặc ASSEAN + (chẳng hạn như mẫu E), thì việc doanh nghiệp ít lựa chọn khai C/O theo CPTPP là điều dễ hiểu.
Một lý do rất quan trọng khác là, để được hưởng ưu đãi thuế quan theo CPTPP, thì hàng hóa phải đáp ứng được quy tắc xuất xứ nội khối, trong khi những ngành hàng được kỳ vọng gia tăng xuất khẩu là dệt may, giày dép… lại sử dụng nhiều nguyên liệu ngoại khối. Công nghiệp hỗ trợ các ngành xuất khẩu chủ lực còn yếu chính là điểm nghẽn lớn, gây khó khăn cho việc thực thi Hiệp định, thể hiện ở việc đáp ứng quy tắc xuất xứ để có ưu đãi.
Để tận dụng hiệu quả CPTPP, rõ ràng là chúng ta còn rất nhiều việc phải làm. Vậy đâu là những nhiệm vụ trọng tâm?
Để tận dụng hiệu quả cam kết thuế nhập khẩu ưu đãi từ CPTPP, hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam cần đáp ứng các quy tắc xuất xứ. Do đó, với dệt may, giày dép, cần đẩy mạnh đầu tư sản xuất nguyên phụ liệu. Đây là bài toán dài hơi, nhưng phải có lộ trình cho việc này, nếu không sẽ khó tận dụng được dư địa tăng trưởng tại khu vực thị trường CPTPP.
Một số mặt hàng nông, thủy sản, dù đã có những cải thiện nhất định về chất lượng, nhưng chưa đồng đều, chưa đáp ứng đủ tiêu chuẩn mà các nước đối tác đặt ra thì cần tiếp tục cải thiện. Ngoài ra, công tác đào tạo, nâng cao trình độ người lao động phải được chú trọng để khắc phục việc thiếu nhân công giỏi nhằm thu hút hiệu quả những dự án đầu tư sản xuất, xuất khẩu sử dụng công nghệ cao.
Các cơ quan quản lý rà soát quy định pháp luật liên quan, cải thiện môi trường kinh doanh thuận lợi cho doanh nghiệp. Đồng thời, tăng cường truyền thông, thông tin về thị trường, định hướng cho doanh nghiệp trong kế hoạch sản xuất, kinh doanh của mình, giúp nâng cao năng lực cho doanh nghiệp.
Đối với mỗi doanh nghiệp, cần chủ động tìm hiểu cơ hội ưu đãi trong Hiệp định, thay đổi tư duy kinh doanh, cải thiện năng lực cạnh tranh cho sản phẩm, nghiên cứu kỹ thị trường, có kế hoạch triển khai cụ thể trong lĩnh vực/ngành hàng của mình, lấy sức ép của các tiêu chuẩn cao trong CPTPP để nâng cao năng lực cạnh tranh, hình thành các chuỗi giá trị, tạo nền tảng khai thác các FTA lâu dài, bền vững.
Trân trọng cảm ơn bà!
Hải Yến/t.h
Bài liên quan
#CPTPP

Sửa đổi hướng dẫn đấu thầu mua sắm theo Hiệp định CPTPP
Chính phủ vừa ban hành Nghị định số 9/2022/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 95/2020/NĐ-CP ngày 24/8/2020 của Chính phủ hướng dẫn thực hiện về đấu thầu mua sắm theo Hiệp định Đối tác toàn diện và tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) để hướng dẫn thực hiện về đấu thầu mua sắm theo Hiệp định CPTPP, Hiệp định Thương mại tự do giữa Việt Nam và Liên minh châu Âu (EVFTA), Hiệp định Thương mại tự do giữa Việt Nam và Liên hiệp Vương quốc Anh và Bắc Ireland.

Nhìn lại công tác xây dựng pháp luật thực thi CPTPP và các FTA thế hệ mới
Hiệu quả thực sự của CPTPP nói riêng và các FTA nói chung phụ thuộc một phần không nhỏ vào công tác xây dựng pháp luật thực thi. Vì vậy, những thông tin về đánh giá hiệu quả thực hiện và hàm ý chính sách có ý nghĩa cho các cơ quan hoạch định chính sách, cơ quan quản lý liên quan cũng như đối với doanh nghiệp.

CPTPP sẽ thay đổi Trung Quốc, hay Trung Quốc “đảo chiều” CPTPP?
Các quốc gia thành viên của Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương cần thương lượng một cách thận trọng và giữ vững các tiêu chuẩn của tổ chức.

Các quốc gia thành viên CPTPP cần cẩn trọng trước nỗ lực gia nhập hiệp định của Trung Quốc
Mối quan hệ thương mại sâu rộng và đầu tư sâu sắc hơn với Bắc Kinh là "con dao hai lưỡi".

Phiên họp Hội đồng Hiệp định CPTPP lần thứ 4: Xem xét yêu cầu gia nhập chính thức Hiệp định CPTPP của Vương quốc Anh
Vào lúc 7 giờ sáng, ngày 02 tháng 6 năm 2021 (giờ Việt Nam), Phiên họp Hội đồng Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) lần thứ 4 đã được tổ chức theo hình thức trực tuyến.

Yếu kém về năng lực sẽ cản trở doanh nghiệp hưởng lợi từ CPTPP
Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) là Hiệp định thương mại có tiêu chuẩn cao, việc thực thi Hiệp định khá vất vả khi năm đầu tiên Hiệp định đi vào hiệu lực doanh nghiệp chịu tác động của Chiến tranh thương mại Mỹ- Trung, năm thứ hai lại chịu ảnh hưởng nặng nề của đại dịch Covid-19...
Đọc thêm Nhịp cầu giao thương
Hoa Kỳ gia hạn cung cấp thông tin phản biện với tủ gỗ của Việt Nam
Cục Phòng vệ thương mại khuyến nghị Hiệp hội và các doanh nghiệp sản xuất, xuất khẩu sản phẩm tủ gỗ tiếp tục rà soát các hoạt động xuất khẩu các sản phẩm bị điều tra sang Hoa Kỳ.
Hợp tác đa lĩnh vực giữa Việt Nam, Lào và Thái Lan
Các doanh nghiệp của Thái Lan, Việt Nam tại Savannakhet và các doanh nghiệp của Thái Lan tại Quảng Trị đều đang hoạt động tốt, hiệu quả.
Quan hệ thương mại Việt Nam - Đan Mạch phát triển mạnh mẽ
Đan Mạch tiếp tục vươn lên vị trí thứ ba trong các nước đầu tư vào Việt Nam lớn nhất từ đầu năm 2022 đến nay với 3 dự án mới có tổng vốn đăng ký đạt 1,32 tỷ USD.
Tốc độ tăng trưởng ấn tượng của ngành xuất khẩu cá ngừ
Trong 5 tháng đầu năm 2022, giá trị xuất khẩu các mặt hàng hải sản khai thác đều tăng trừ xuất khẩu nhuyễn thể khác giảm. Xuất khẩu cá ngừ ghi nhận tốc độ tăng trưởng mạnh nhất, với 59%, đạt hơn 462 triệu USD.
Việt Nam có nhiều cơ hội đẩy mạnh xuất khẩu gỗ sang thị trường Australia
Số liệu thống kê từ Tổng cục Hải quan cho thấy, trị giá xuất khẩu gỗ và sản phẩm gỗ tới thị trường Australia trong tháng 5/2022 đạt 16,4 triệu USD, tăng 7,9% so với tháng 5/2021.
Quảng Ninh: Xuất nhập khẩu qua cửa khẩu tại Móng Cái trở lại bình thường
Từ ngày 17/6, hàng hóa thuộc chuỗi hàng đông lạnh của Việt Nam đã xuất khẩu được sang Trung Quốc qua cửa khẩu, lối mở tại Móng Cái, đánh dấu hoạt động xuất nhập khẩu tại đây trở lại bình thường với tất cả các loại hàng hóa.
UAE - thị trường tiềm năng cho lao động Việt Nam
UAE là thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam tại khu vực Trung Đông-châu Phi. Những năm gần đây, kim ngạch thương mại hai chiều luôn đạt trên 8 tỷ USD.
Công ty NPN Machine Tools (Hoa Kỳ) tìm kiếm đối tác liên kết sản xuất, phân phối phụ tùng cơ khí chính xác cho ngành năng lượng - dầu khí
Công ty NPN Machine Tools có trụ sở nhà máy đặt tại TP. Houston - Texas đang tìm kiếm đối tác liên kết sản xuất và phân phối sản phẩm phụ tùng cơ khí chính xác cho ngành năng lượng - dầu khí, thiết bị cơ khí chính xác cao.
Đoàn công tác Đại sứ quán Ireland tại Việt Nam làm việc tại tỉnh Hòa Bình
Ngày 21/6, Chủ tịch UBND tỉnh Hòa Bình Bùi Văn Khánh và lãnh đạo một số sở, ngành đã tiếp đoàn công tác của Đại sứ quán Ireland tại Việt Nam, do bà Anne Rabbitte, Quốc vụ khanh, Bộ Trẻ em, bình đẳng, người khuyết tật, thanh niên và Bộ Y tế Ireland làm trưởng đoàn tới chào xã giao. Tham gia đoàn công tác có ông John McCullagh, Đại sứ quán Ireland tại Việt Nam; ông Noel Byrne, cố vấn đặc biệt của Quốc vụ khanh…
Đại sứ CHDCND Lào Sẻng-Phết Hùng-Bun-Nhuông thăm và làm việc với Phú Thọ
Ngày 20/6/2022, Đoàn công tác của Đại sứ quán nước CHDCND Lào do đồng chí Sẻng-Phết Hùng-Bun-Nhuông- Đại sứ Đặc mệnh Toàn quyền làm Trưởng đoàn đã đến thăm và làm việc với tỉnh Phú Thọ.