Chợ Đầu mối nông sản Thủ Đức: Bài I: Vài nét về khu chợ

Chợ Đầu mối nông sản Thủ Đức, có địa chỉ tại 141, Quốc lộ 1A, P. Tam Bình, quận Thủ Đức (nay là TP.Thủ Đức) do Công ty TNHH Quản lý và Kinh doanh chợ nông sản Thủ Đức-Thuduc AgroMarket Co.Ltd, đơn vị thành viên của Tập đoàn Thuduc Hause quản lý, sử dụng, khai thác. Chợ là công trình tiêu biểu được thực hiện theo chủ trương của thành phố nhằm di dời các chợ nhỏ lẻ trong nội thành ra vùng ven.

Theo đồ án quy hoạch tỉ lệ 1/2000 được duyệt năm 2003 và điều chỉnh vào năm 2020 thì chợ có diện tích 203.676 m²; với tổng vốn đầu tư 182,4 tỷ đồng, do Thuduc Hause làm chủ đầu tư; trong đó ngân sách thành phố là 41,8 tỷ, ứng trước của khách hàng (tiểu thương) 46 tỷ đồng, vay ngân hàng theo chương trình kích cầu 80 tỷ, vốn tự có của Thuduc Hause hơn 14 tỷ đồng. Chợ bao gồm các khu nhà lồng A, B, C và nhiều công trình phụ trợ như nhà kho; khu quản lý, khu điều hành, khu sơ chế, trạm nước ngầm, trạm xử lý nước thải…Theo báo cáo thường niên năm 2018, chợ có 1.424 lô sạp; trong đó nhà lồng chợ A có 1.006 lô, sạp; nhà lồng chợ B có 296 lô, sạp; nhà lồng chợ C có 92 lô, sạp. Thuduc House bắt đầu đưa khu nhà lồng chợ A vào hoạt động từ ngày 23/10/2003, khu nhà lồng chợ B hoạt động từ tháng 7/2006, khu nhà lồng chợ C hoạt động từ tháng 4/2010. Năm 2012 Ban Quản lý chợ Đầu mối nông sản Thủ Đức đã chia bãi đậu container số 1 thành 30 ô vựa, có diện tích 20 m x 3,3 m bằng 66 m2 cho thuê, với giá khởi điểm 13 triệu đồng/ô/tháng, tương đương 200.000 đồng/m2, được quy định tại Nghị quyết số 73/NQ-HĐND ngày 1/1/2006 của HĐND TP.Hồ Chí Minh. Ban Quản lý chợ còn tận dụng bãi đậu container 1 khu vực ra vào cổng chính hình thành thêm 4 ô và phía phải chợ A, thêm 20 ô nâng tổng số lên 54 ô cho thuê mỗi ô 13 triệu đồng/tháng như 30 ô trước. Ngoài ra, tại bãi trống phía chợ B, Ban Quản lý chợ phân thành 30 kiosque cho thuê giá 12,5 triệu đồng/kiosque/tháng. Đó là chưa kể 274 điểm xung quanh chợ A và 416 điểm trước mặt chợ B có diện tích 1,5 m x 2m = 3m2 mỗi điểm, được cho thuê với giá mỗi điểm từ 2 đến 3 triệu đồng/tháng. 

   Chợ đầu mối nông sản Thủ Đức buổi sáng sớm vào thời điểm sắp tàn, tháng 12/2020. 

Chợ Đầu mối nông sản Thủ Đức nằm ngay cửa ngõ phía Đông thành phố đi các tỉnh miền Đông, miền Trung và Tây Nguyên; có các trục giao thông chính của thành phố là Quốc lộ 1A và tuyến đường sắt Bắc – Nam. Có thể nói đây là nơi tập trung quan trọng của các loại nông sản từ các tỉnh về chuẩn bị cho việc phân phối vào các chợ nhỏ lẻ trong thành phố. Đến nay toàn bộ lô, sạp trong chợ đã được thuê hết, trong thời hạn 50 năm, đi vào hoạt động tương đối ổn định và hiệu quả. Các ô vựa, kiosque, điểm bán hàng đăng ký thuê hàng năm. Lượng hàng hóa nhập về chợ rất lớn. Trung bình mỗi ngày từ 2.500 đến 3.500 tấn; ngày lễ tết có khi lên đến 7.000 tấn. Ngoài ra, chợ đã tạo được hàng ngàn việc làm cho người dân. Hàng ngày trái cây từ nhiều nơi được chuyên chở bằng xe tải, xe containe, xe đông lạnh về đây, đội quân bốc xếp có cả một công ty xuống hàng, đưa tiếp lên ô tô tải nhẹ, chuyển đi các chợ nhỏ trong thành phố hoặc được đóng thùng xốp gửi đến các tỉnh, thành lân cận, ra các tỉnh Nam Trung bộ và Tây nguyên để tiêu thụ. Chợ hoạt động về đêm, từ 19 giờ hôm trước đến 10 giờ hôm sau. Khi chợ vắng dần, công nhân vệ sinh bắt đầu dọn dẹp, thu gom rác thải. Chợ Đầu mối nông sản Thủ Đức mùa nào thức nấy, các mặt hàng trái cây phong phú, đa dạng cả trong nước và nước ngoài. Chôm chôm, bưởi, thanh long, sầu riêng, măng cụt, cam, quýt, nho, ổi, mận, đào, táo, lê, mít, dâu tây, bơ… sẵn sàng cung cấp sỉ, lẻ cho các chợ, cửa hàng buôn bán hoa quả khắp nơi. Ngoài các loại trái cây, cũng dễ dàng tìm thấy các mặt hàng rau củ, như khoai tây, cà rốt, su hào, bắp cải, củ cải, tỏi, cà chua, đậu, đỗ, hành các loại,… với số lượng lớn. 

Hàng hóa ở đây rẻ hơn nhiều so với giá ở các chợ bán lẻ. Giá thanh long được nhập chủ yếu từ Long An, Phan Thiết, dao động khoảng từ 5.000đ - 25.000đ/kg tùy kích cỡ và thời điểm. Mãng cầu khoảng 25.000đ/kg. Dâu tây thường bán sỉ theo hộp, khoảng 3 kg với giá chỉ 200.000 đồng. Bơ có giá dao động từ 20.000- 50.000đ/kg tùy kích cỡ lớn nhỏ… Bên cạnh đó, tại chợ cũng có rất nhiều loại trái cây được nhập khẩu từ Mỹ, Oxtraylia, Thái Lan, Hàn Quốc, Niuzylan, Malaysia, nhất là Trung Quốc… Chợ Đầu mối nông sản Thủ Đức lâu nay đã trở thành một trung tâm giao thương các loại nông sản hàng đầu của T.Hồ Chí Minh, nằm trong hệ thống kênh phân phối kết nối với nhiều tỉnh thành khắp cả nước,… 

  Một trong những bãi đỗ xe của chợ. 

Ngày 22/5/2018 Thuduc AgroMarket Co.Ltd được chuyển đổi thành Công ty Cổ phần Quản lý và Kinh doanh chợ nông sản Thủ Đức theo Giấy chứng nhận Đăng ký doanh nghiệp Công ty Cổ phần số 0302840598 của Sở Kế hoạch Đầu tư TP.Hồ Chí Minh. Tổ chức hoạt động của chợ theo mô hình doanh nghiệp; hoạt động kinh doanh, theo Luật Doanh nghiệp. Các khoản thu từ hoạt động ở chợ bao gồm: Thu tiền thuê sử dụng địa điểm kinh doanh, cung cấp dịch vụ hàng hóa, dịch vụ bốc xếp, kho bãi, dịch vụ bảo vệ theo hợp đồng và các dịch vụ khác, các loại phí và lệ phí thu theo giá quy định của Hội đồng nhân dân thành phố. Từ ngày ra đời năm 2003 và đi vào hoạt động đến 2020, Thuduc AgroMarket Co.Ltd đã gặt hái được một số thành quả đáng ghi nhận. Năm 2013 đạt tốp 100, Giải Sao vàng đất Việt và Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ; năm 2015, 2018 đạt tốp 200 Giải Sao vàng đất Việt. Nhân sự kiện kỷ niệm 15 năm ngày thành lập (23/10/2003-23/10/2018), Thuduc AgroMarket Co.Ltd và cá nhân ông Nguyễn Văn Huây- Thành viên Hội đồng Quản trị, Giám đốc Công ty đã vinh dự được Chủ tịch nước tặng Huân chương Lao động hạng Ba. Chiều 22/10/2020, tại Hà Nội, Vietnam Report và Báo điện tử VietNamNet tổ chức vinh danh 500 doanh nghiệp có lợi nhuận tốt nhất Việt Nam thì chợ Đầu mối nông sản Thủ Đức được ghi danh là một trong 500 doanh nghiệp đó. 

  Ông Huỳnh Công Hùng (bìa phải) tặng Huân chương Lao động hạng Ba cho cá nhân Ông Nguyễn Văn Huây và Công ty CP Quản lý và kinh doanh chợ nông sản Thủ Đức.

Bên cạnh kết quả đạt được về việc quản lý, kinh doanh, Thuduc AgroMarket Co.Ltd còn đạt được một số thành tựu trong việc chăm lo đời sống cho người lao động, nộp ngân sách nhà nước, giữ gìn an ninh trật tự, làm từ thiện xã hội… Theo báo cáo thường niên của Thuduc AgroMarket Co.Ltd thì lương công nhân bình quân năm 2018 là 13.676.000 đồng/người/tháng; năm 2019 là 14.131.000 đồng/người/tháng. Năm 2018, Công ty nộp ngân sách nhà nước là 29.431 triệu đồng và năm 2019 là 30.662 triệu đồng. Công tác an ninh trật tự và vệ sinh môi trường ở chợ được đảm bảo khá tốt. Người dân xung quanh chợ tỏ ra hài lòng về cả hai lĩnh vực thường rất nhạy cảm và khó khăn ở những khu chợ với số lượng người đông, hàng hóa lớn, lại hoạt động hoàn toàn về đêm như Thuduc AgroMarket Co.Ltd.

Tuy nhiên, một thực trạng rất đáng lo ngại mà không phải ai cũng thấy, đó là có dấu hiệu chưa tuân thủ các quy định về trình tự thủ tục pháp lý trong quản lý, sử dụng khai thác đất đai; cổ phần hóa chợ; nhất là nhập khẩu hàng hóa không đúng quy định, dẫn đến một số hệ lụy như nẩy sinh lợi ích nhóm, không minh bạch về thuế, không đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm và nhiều tiềm ẩn khác.  Chúng tôi rất băn khoăn và lo ngại về những vấn đề nói trên nên có loạt bài viết để cảnh báo và rộng đường dư luận.

Nguyễn Xuân