Các gã khổng lồ công nghệ Mỹ và Trung Quốc chiến đấu giành thị phần điện toán đám mây tại khu vực Đông Nam Á

Trong khi cuộc chiến về công nghệ vẫn đang tiếp diễn tại Mỹ và Trung Quốc, tại Đông Nam Á, nơi thị trường kỹ thuật số đang phát triển nhanh chóng đã trở thành chiến trường chính cho những tài sản kỹ thuật số khổng lồ của cả hai siêu cường quốc này. 

Ở đó, Amazon.com, Microsoft, Google, Alibaba Group Holding và các công ty khác đang đầu tư mạnh vào điện toán đám mây - dịch vụ cung cấp sức mạnh xử lý và lưu trữ dữ liệu cho mọi quy mô của các tập đoàn và tổ chức chính phủ.

Một cấu trúc khổng lồ rộng 170.000 mét vuông đang được xây dựng ở Tanjong Kling, cách trung tâm thành phố Singapore khoảng 20 phút lái xe. Tòa nhà 11 tầng đang mang dáng dấp của một trung tâm logistic và là nhà kho rộng lớn. Các đội an ninh nghiêm ngặt và camera giám sát xung quanh cơ sở hạ tầng này. Khi một phóng viên rút điện thoại thông minh ra để chụp ảnh công trường, một nhân viên bảo vệ chạy đến và cảnh cáo: "Đây là tài sản riêng. Không được phép chụp ảnh".

Sau khi hoàn thành, cơ sở "tài sản riêng" sẽ được lấp đầy bởi các dãy và hàng máy chủ lưu trữ hàng trăm triệu thông tin cá nhân nhạy cảm của người dùng internet. Đây sẽ là trung tâm dữ liệu được xây dựng theo yêu cầu đầu tiên của Facebook ở châu Á. Công ty đã thông báo sẽ đầu tư 1,4 tỷ đô la Singapore (tương đương 1 tỷ đô la Mỹ) vào dự án.

Đây là một trong nhiều trung tâm dữ liệu mà các gã khổng lồ công nghệ toàn cầu đang xây dựng ở Đông Nam Á. Với một hệ thống chính trị ổn định, đội ngũ công nhân công nghệ có tay nghề cao và kết nối với một tuyến cáp thông tin liên lạc dưới biển liên kết với phần còn lại của thế giới, Singapore đã trở thành một địa điểm hàng đầu cho các ông lớn của ngành công nghệ cạnh tranh cho những nhu cầu ngày càng lớn của Đông Nam Á về dịch vụ điện toán đám mây.

Theo công ty dịch vụ bất động sản Cushman & Wakefield, các trung tâm dữ liệu Singapore có công suất 410 megawatt, với 170 megawatt khác đang được triển khai, biến nước này trở thành trung tâm dữ liệu toàn cầu, tương đương với Frankfurt và Chicago.

Nhưng Singapore nổi bật ở chỗ, đây cũng là một chỗ đứng chiến lược cho các công ty công nghệ Trung Quốc như Alibaba và Tencent, những người đang cạnh tranh để giành lấy cùng một lượng khách hàng.

Amazon là công ty dẫn đầu toàn cầu trong số các nhà cung cấp dịch vụ đám mây. Theo công ty nghiên cứu Canalys, Amazon Web Services (AWS) của họ đã kiểm soát hơn 30% thị trường toàn cầu trong quý 2 năm 2021. Họ hiện đang bổ sung cơ sở hạ tầng ở Jakarta, Indonesia, dự kiến ​​sẽ hoạt động vào cuối năm 2021 hoặc đầu năm 2022.

Các trung tâm dữ liệu sẽ là địa điểm thứ hai của AWS tại Đông Nam Á. Các trung tâm AWS đã hoạt động tại Singapore từ năm 2010.

"AWS nhận thấy tiềm năng to lớn ở Đông Nam Á", Conor McNamara, giám đốc điều hành hoạt động tại ASEAN của AWS, cho biết qua email. "Chúng tôi thấy tất cả các phân khúc, bao gồm các công ty khởi nghiệp, doanh nghiệp và các doanh nghiệp vừa và nhỏ, tiếp tục thúc đẩy việc áp dụng đám mây", McNamara nhận định.

Microsoft, nhà cung cấp dịch vụ đám mây lớn thứ hai thế giới, vào đầu năm nay tuyên bố sẽ thành lập các trung tâm dữ liệu ở Indonesia và Malaysia. Họ khá lạc quan về tiềm năng tăng trưởng của khu vực.

"Nếu bạn nhìn vào Đông Nam Á, nơi có 650 triệu người, tức là con số thậm chí lớn hơn gần 50% so với Liên minh châu Âu là 446 triệu dân", Chủ tịch Microsoft châu Á Ahmed Mazhari cho biết. Và "cách tiếp cận di động và ưu tiên thiết bị di động của khu vực là vô song trên thế giới."

Mazhari cũng nhìn thấy tham vọng này. Ông nói: “Chúng tôi tiếp tục nhận thấy lực lượng tăng trưởng từ những người muốn đi từ ý tưởng đến xây dựng một con kỳ lân (chỉ những doanh nghiệp có gia trị hơn 1 tỷ đô la, đến các doanh nghiệp vừa và nhỏ, siêu nhỏ, đến doanh nghiệp lớn nhất thế giới.

Alibaba, đứng thứ 4 trên thị trường dịch vụ đám mây toàn cầu, sau Amazon, Microsoft và Google, hồi tháng 6 tuyên bố sẽ đầu tư lên tới 1 tỷ USD trong vòng 3 năm tới để nuôi dưỡng các nhà phát triển và hỗ trợ các công ty khởi nghiệp ở châu Á - Thái Bình Dương. Jeff Zhang, chủ tịch Alibaba Cloud Intelligence, cho biết: “Chúng tôi đang nhận thấy nhu cầu mạnh mẽ đối với các công nghệ đám mây trong các ngành mới nổi trên toàn khu vực, từ thương mại điện tử và nền tảng logistic đến fintech và giải trí trực tuyến”.

Bộ phận điện toán đám mây của công ty đã khai trương trung tâm dữ liệu thứ ba tại Indonesia và dự kiến ​​khai trương một trung tâm ở Philippines trong năm nay.

Dịch vụ đám mây đang trở thành một trụ cột doanh thu. Trong quý 2 năm nay, thị trường đám mây toàn cầu trị giá 47 tỷ USD, tăng 36% so với cùng kỳ năm ngoái, theo dữ liệu từ Canalys.

Doanh thu thuần của AWS đã tăng lên 14,8 tỷ USD trong cùng quý, tăng 37% so với cùng kỳ năm trước, với AWS chiếm hơn một nửa thu nhập hoạt động hợp nhất của Amazon.

Doanh thu Azure của Microsoft (bộ dịch vụ đám mây Microsoft)  đã tăng 51% trong quý 2

Tại Trung Quốc, Alibaba và Tencent đã có thể thống trị chủ yếu do các hạn chế áp đặt đối với các công ty công nghệ nước ngoài. Ở phương Tây, Amazon, Microsoft, Google và các công ty khác cạnh tranh gay gắt.

Tuy nhiên, trong những năm gần đây, Alibaba đã lấn sân sang phương Tây, bao gồm cả Hoa Kỳ. Thế những, tham vọng này đang giảm dần khi Washington ngày càng lo ngại về những rủi ro bảo mật có thể xảy ra đối với các công ty sử dụng dịch vụ đám mây của Trung Quốc.

Kevin Imboden, giám đốc nghiên cứu cấp cao của Data Center Insights, Global Research, tại Cushman & Wakefield, cho biết trong bối cảnh hiện nay, Đông Nam Á đã nổi lên như một chiến trường nơi các công ty Trung Quốc và phương Tây có thể cạnh tranh với nhau.

Danh sách khách hàng đan xen của các nhà cung cấp dịch vụ đám mây trong khu vực phản ánh sự cạnh tranh gay gắt.

Amazon và Microsoft cung cấp dịch vụ đám mây cho ứng dụng Grab có trụ sở tại Singapore, theo cả hai công ty. Alibaba trên trang web của mình tự hào có nhà lãnh đạo thương mại điện tử Indonesia Tokopedia là khách hàng đám mây quan trọng và Amazon cho biết AWS cũng cung cấp dịch vụ cho Tokopedia.

Trong số các kỳ lân của khu vực, các công ty khởi nghiệp được định giá từ 1 tỷ USD trở lên, Carsome, một nền táng mua bán ô tô đã qua sử dụng có trụ sở tại Malaysia và Carro, một nền tảng bán ô tô trực tuyến của Singapore đã sử dụng dịch vụ của AWS. Bukalapak, một trong những nền tảng thương mại điện tử lớn nhất Indonesia và là đối thủ cạnh tranh của Tokopedia, sử dụng Azure của Microsoft. Alibaba là một trong những cổ đông lớn nhất của Tokopedia, và Microsoft có cổ phần trong Grab và Bukalapak.

Imboden cho biết, các công ty điện toán đám mây của Mỹ và Trung Quốc "đang rất tập trung vào việc giành lấy thị phần, thậm chí phải trả giá bằng lợi nhuận".

Theo Google, Temasek Holdings và Bain & Co., tổng giá trị hàng hóa của nền kinh tế internet trong khu vực dự kiến ​​sẽ tăng gấp ba lần, lên 300 tỷ USD, vào năm 2025 từ năm 2020. Các dịch vụ đám mây, đóng vai trò là cơ sở hạ tầng của hệ sinh thái đang phát triển này, chắc chắn cũng sẽ mở rộng.

Tuy nhiên, rủi ro địa chính trị cũng đang xuất hiện.

Theo một báo cáo từ trang tin tức Caixin của Trung Quốc, công ty công nghệ internet Trung Quốc ByteDance, công ty sở hữu TikTok, đã ngừng sử dụng đám mây của Alibaba cho các hoạt động kinh doanh bên ngoài Trung Quốc.

Năm ngoái, chính quyền Trump đã cố gắng cấm ứng dụng truyền thông xã hội phổ biến ở Mỹ, với lý do rủi ro bảo mật. Vào tháng 6, Tổng thống Mỹ Joe Biden đã rút một loạt lệnh hành pháp liên quan đến việc cấm TikTok nhưng ra lệnh xem xét bảo mật rộng rãi các ứng dụng được kết nối với "đối thủ nước ngoài", bao gồm cả Trung Quốc.

Alibaba ngày 3/8 đã công bố doanh thu mảng điện toán đám mây đạt 16,05 tỷ nhân dân tệ (tương đương 2,48 tỷ USD) trong quý 2, tăng 29% so với một năm trước đó. Tuy nhiên, công bố thu nhập của công ty nói rằng "tăng trưởng doanh thu hàng năm của bộ phận điện toán đám mây bắt đầu giảm xuống kể từ quý trước chủ yếu do doanh thu giảm từ một khách hàng đám mây hàng đầu trong ngành Internet đã ngừng sử dụng các dịch vụ đám mây ở nước ngoài của chúng tôi với tôn trọng hoạt động kinh doanh quốc tế của họ do các yêu cầu không liên quan đến sản phẩm". Và tất nhiên khách hàng lớn đó được cho không ai khác là ByteDance, công ty đứng sau nền tảng Tiktok.

Eric Schmidt, cựu Giám đốc điều hành Google và là Chủ tịch Ủy ban An ninh Quốc gia Hoa Kỳ về Trí tuệ Nhân tạo, tự hỏi liệu Alibaba có thể thu hút khách hàng ở phương Tây hay không. "Alibaba Cloud đủ tốt để bạn có thể xây dựng ở phía Trung Quốc, nhưng bạn sẽ không sử dụng chúng ở phương Tây. Tương tự, các đám mây của Mỹ rất rất tốt, nhưng bạn không thể sử dụng chúng ở Trung Quốc", Eric Schmidt nhận định.

Trong khi các kỳ lân và các tập đoàn lớn được tài trợ tốt có thể giảm thiểu rủi ro bằng cách phân chia nhu cầu đám mây của họ giữa các công ty phương Tây và Trung Quốc, thì nhiều công ty vừa và nhỏ, cũng như các công ty khởi nghiệp, lại thiếu cơ hội để làm theo.

Abishur Prakash, làm việc tại Trung tâm Tư vấn Đổi mới Tương lai có trụ sở tại Toronto, cho biết: "Với việc các đối thủ Mỹ và Trung Quốc đang cạnh tranh nhau để giành lấy thị phần ở các khu vực Đông Nam Á, các doanh nghiệp trong khu vực cần một chiến lược địa chính trị và thậm chí có thể phải chọn bên cho phù hợp.

"Chiến lược dài hạn của bạn là gì? Bạn định hoạt động ở những khu vực địa lý nào? Bạn muốn tiếp cận người tiêu dùng nào nhất. Đó phải là các định hướng mà bạn cần phải cân nhắc để quyết định sẽ dử dụng cơ sở hạ tầng điện toán đám mây của ai", Prakash cho biết.

Bảo Bảo (Theo Nikkei Asia)