Việt Nam đang thể hiện khả năng phục hồi mạnh mẽ

Mặc dù còn nhiều khó khăn, nhưng xuất khẩu vẫn duy trì tăng trưởng

Triển vọng tích cực

Theo ADB, kinh tế Việt Nam trong ngắn hạn còn nhiều khó khăn, tiêu dùng nội địa giảm và nhu cầu toàn cầu suy yếu do Covid-19 đã ảnh hưởng tới Việt Nam nhiều hơn dự kiến.

“Suy giảm kinh tế toàn cầu và các điều kiện trong nước yếu đi, đặc biệt là tình trạng thất nghiệp và tiêu dùng trong nước suy giảm đáng kể, đã gây tổn hại cho nền kinh tế lớn hơn dự kiến”, ông Nguyễn Minh Cường - Chuyên gia kinh tế trưởng của ADB tại Việt Nam cho biết.

Triển vọng kinh tế còn bị đe dọa bởi sự gia tăng các ca nhiễm Covid-19 mới kể từ cuối tháng 7/2020. ADB cho rằng năm 2020 này, tăng trưởng của Việt Nam chỉ ở mức 1,8%, nhưng đây vẫn là mức tăng trưởng cao nhất trong khu vực. 

Các chuyên gia của ADB cho rằng bức tranh của Việt Nam không quá ảm đạm và nền kinh tế vẫn có những điểm sáng, như thặng dư thương mại tiếp tục cao, đồng nội tệ ổn định, giải ngân đầu tư công tăng mạnh, dòng vốn đầu tư nước ngoài mặc dù giảm nhưng không quá lớn và Việt Nam vẫn là điểm sáng trong thu hút đầu tư… Những yếu tố này mặc dù chỉ đủ sức để kìm lại đà sụt giảm tăng trưởng GDP không quá mạnh trong năm nay và sẽ tạo điều kiện cho phục hồi tốt trong năm 2021.

Một điểm sáng nữa, theo ông Andrew Jeffries - Giám đốc Quốc gia của ADB tại Việt Nam đó là “tăng trưởng kinh tế vẫn sẽ vững vàng trong năm 2020, phần lớn nhờ thành công của Chính phủ trong việc kiểm soát sự lây lan của Covid-19. Tăng trưởng sẽ được hỗ trợ bởi sự ổn định kinh tế vĩ mô, tăng cường chi tiêu công và những cải cách đang tiến hành nhằm cải thiện môi trường kinh doanh”. 

ADB dự báo năm 2021, kinh tế Việt Nam sẽ phục hồi tốt và tăng trưởng GDP sẽ lên mức 6,3%. Đây là mức tăng mạnh trở lại so với mức dự kiến đạt được trong năm 2020, nhưng vẫn thấp hơn so với các dự báo trước đây. Các chuyên gia ADB lý giải, với diễn biến phức tạp của đại dịch Covid-19 nhiều khả năng còn kéo dài trên toàn cầu nên kinh tế thế giới khó có thể bật lên theo mô hình chữ V trong năm 2021. Tuy nhiên, tăng trưởng kinh tế dự báo thấp đi cũng sẽ kìm giữ lạm phát ở mức thấp, chỉ 3,3% trong năm 2020 và 3,5% trong năm 2021.

Covid-19 vẫn là nguy cơ lớn nhất

Triển vọng kinh tế của Việt Nam trong trung hạn và dài hạn vẫn rất tích cực với các nền tảng kinh tế vẫn chưa bị suy giảm. Bên cạnh đó, việc Việt Nam tham gia một số lượng lớn các FTA song phương và đa phương sẽ giúp nền kinh tế phục hồi. Việt Nam cũng có nhiều khả năng được hưởng lợi từ sự dịch chuyển hiện nay của các chuỗi cung ứng sang những quốc gia có chi phí thấp hơn.

Tuy nhiên, những nguy cơ lớn vẫn còn. Trong đó Báo cáo ADO cập nhật nhìn nhận, việc đại dịch Covid-19 còn kéo dài trên toàn cầu vẫn là nguy cơ lớn nhất đối với triển vọng tăng trưởng của Việt Nam trong năm nay và năm sau. Báo cáo cũng nhận định những thách thức khác bao gồm căng thẳng thương mại toàn cầu, dẫn tới gia tăng bảo hộ thương mại và các rủi ro tài chính có thể trầm trọng thêm bởi đại dịch kéo dài.

Bên cạnh đó, các yếu tố từ cả phía cung và cầu trong nước dự báo cũng tiếp tục gặp khó khăn. Tiêu dùng nội địa được dự báo sẽ tiếp tục ở mức thấp do thu nhập hộ gia đình và doanh nghiệp giảm, tỷ lệ thất nghiệp gia tăng và thêm nhiều doanh nghiệp tạm ngừng hoạt động. Tỷ lệ thất nghiệp có thể còn tiếp tục tăng. Trước đó vào tháng 6/2020, một nghiên cứu chung của Tổ chức Lao động Quốc tế (ILO) và ADB dự đoán, sẽ có khoảng 548.000 lao động trẻ của Việt Nam mất việc làm nếu đại dịch Covid-19 kéo dài và con số này là khoảng 370.000 ngay cả khi đại dịch được kiểm soát hiệu quả.

Từ phía cung, khu vực nông nghiệp có thể tiếp tục gặp khó khăn do nhu cầu bên ngoài và nội địa đều yếu. Khu vực công nghiệp chế biến, chế tạo cũng có thể tiếp tục bị kìm hãm do xuất khẩu yếu, lượng cầu nội địa giảm dù kỳ vọng sẽ bật tăng trở lại trong năm 2021. Trong ngành dịch vụ, thu nhập giảm và hạn chế di chuyển cũng sẽ cản trở sự phục hồi của ngành du lịch, đặc biệt là khách quốc tế.

Ở một số chỉ số vĩ mô khác, ADB dự báo thâm hụt tài khóa dự báo có thể tăng lên tương đương 6% GDP trong năm 2020 (trước khi giảm xuống 3,5% vào năm 2021) do thu giảm trong khi chi cho chăm sóc sức khỏe, an sinh xã hội tăng cao và khả năng tới đây còn bổ sung gói hỗ trợ ngân sách mới. Thặng dư tài khoản vãng lai dự kiến sẽ giảm xuống mức tương đương 1% GDP vào năm 2020 và phục hồi nhẹ, lên mức 1,5% vào năm 2021. Áp lực làm cho tài khoản vãng lai giảm trong năm nay khả năng lớn nhất đến từ nguồn kiều hối, với dự báo sẽ giảm 18% so với 2019.

Theo ông Nguyễn Minh Cường, các giải pháp về mặt kinh tế để hỗ trợ nền kinh tế hồi phục đều cần thiết song quan trọng nhất lúc này vẫn là giải pháp đến từ y tế. Bởi khi khống chế và kiểm soát được dịch bệnh ở trong nước thì các hoạt động kinh tế trong nội địa sẽ vẫn duy trì được, giúp bù đắp các tác động tiêu cực từ thị trường bên ngoài.

Đỗ Lê