Các chuyên gia cho biết, 99% pin năng lượng mặt trời lắp ráp các công trình tại Việt Nam là nhập khẩu và chủ yếu mua từ Trung Quốc. Số liệu từ Tổng cục Hải quan cho thấy, năm 2019, doanh nghiệp tại VN nhập khẩu 36,2 triệu tấm pin mặt trời với giá trị 844,8 triệu USD (tăng hơn 224%) so với năm 2018. Sang năm 2020, lượng nhập khẩu tăng gấp 3 lần lên 114,6 triệu tấm pin với giá trị lên tới 2,4 tỷ USD (tăng hơn 185%) so với năm 2019.
Trong nước hiện có 7- 8 nhà máy sản xuất pin năng lượng mặt trời lớn, nhưng chỉ có duy nhất một doanh nghiệp Việt Nam. Những cái tên được nhắc đến là First Solar (tại Củ Chi), HT Solar (tại Hải Phòng), Vina Solar (tại Lào Cai), Trina Solar (tại Bắc Giang), JA Solar (tại Bắc Giang), Canadian Solar (tại Hải Phòng). Và doanh nghiệp Việt duy nhất là Solar BK với công ty con sản xuất pin năng lượng mặt trời là IREX Solar (tại Vũng Tàu).
Trong đó, First Solar là nhà sản xuất tấm pin năng lượng mặt trời công nghệ màng mỏng nổi tiếng toàn cầu của Mỹ. Tổng số vốn đầu tư của công ty tại Việt Nam lên đến 830 triệu USD/1,2 tỷ USD vốn cam kết đầu tư.
HT Solar do Haitech Holdings Co., Limited, UK Sun Chance Ltd và 1 nhà đầu tư cá nhân quốc tịch Trung Quốc đầu tư tại Khu công nghiệp Tràng Duệ, huyện An Dương, thuộc Khu kinh tế Đình Vũ - Cát Hải, thành phố Hải Phòng. Tổng vốn đầu tư của dự án là 22 triệu USD.
Vina Solar là dự án của Công ty TNHH Vina Solar Technology Việt Nam do công ty Năng lượng mới Ningbo Yize (Ninh Ba Yize) đầu tư. Năm 2020, Tập đoàn LONGi mua lại Vina Solar từ tay Ningbo Yize với giá 253 triệu USD.
Tập đoàn LONGi có trụ sở tại Tây An (Trung Quốc), thành lập năm 2000. Các sản phẩm kinh doanh chủ chốt bao gồm tấm silicon, tế bào quang điện, module năng lượng mặt trời silicon đơn tinh thể, giải pháp điện phân tán và hệ thống điện mặt đất. Chủ tịch LONGi Li Zhenguo cho biết, việc lựa chọn thị trường Việt Nam để mở rộng còn dựa trên các ưu thế về chi phí sản xuất quang điện và chi phí lao động thấp so với nhiều quốc gia khác.
Công ty TNHH Trina Solar (VietNam) Science & Technology là công ty 100% vốn đầu tư của Tập đoàn Trinasolar Trung Quốc, tổng số vốn đầu tư 100 triệu USD.
JA Solar do Tập đoàn JA Solar (Trung Quốc) đầu tư với số vốn công bố là 1 tỷ USD tại Khu công nghiệp Quang Châu (Bắc Giang).
Doanh nghiệp Việt duy nhất sản xuất pin năng lượng mặt trời là Solar BK với công ty con IREX Solar (tại Vũng Tàu).
Riêng Canadian Solar là dự án của Canadian Solar - một tập đoàn tại Canada nhưng cũng do ông chủ người Trung Quốc Shawn Qu sáng lập vào năm 2001. Ông Shawn Qu hiện vẫn giữ chức Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng Giám đốc.
Cái tên Việt Nam duy nhất là IREX – một thành viên của Tập đoàn Năng lượng Mặt Trời Bách Khoa (SolarBK).
Theo thông tin trên website của công ty này, lịch sử hình thành bắt đầu từ năm 1975, khi nhóm chuyên gia của trường Đại học Cơ điện Thái Nguyên và Đại học Bách Khoa Hà Nội bắt đầu triển khai nghiên cứu về năng lượng tái tạo. Chủ nhiệm đề tài là thầy Nguyễn Hữu Hùng.
PV