5 dự báo thay đổi tình hình đại dịch trong năm mới 2022

Số lượng trường hợp mắc Covid-19 mới tăng vọt, ca nhập viện và tử vong gia tăng là những tín hiệu cho thấy tình hình dịch bệnh mùa Đông năm nay gần giống như năm ngoái. Hơn 200 triệu người ở Hoa Kỳ hiện đã được tiêm chủng đầy đủ chống lại Covid-19 và những người dễ bị tổn thương có cơ hội tiếp cận với nhiều phương pháp điều trị giúp giảm thiểu tác động của vi rút. Rachael Piltch-Loeb, cộng sự nghiên cứu tại trường Y tế Công cộng Harvard chia sẻ: "Chúng tôi đang có điều kiện tốt hơn để hiểu về vi rút nói chung. Giới khoa học cũng đang tìm hiểu cặn kẽ giải pháp ngăn chặn lây lan và bảo vệ người dân".

Ngay cả khi biến thể Omicron đe dọa những nỗ lực nói trên, các chuyên gia vẫn kỳ vọng về tiến trình diễn ra vào năm 2022. Dưới đây là dự báo thay đổi tình hình đại dịch trong năm mới.

Điều trị Covid-19 dễ dàng hơn

Chuẩn bị sẵn sàng cho năm mới, Hoa Kỳ nắm trong tay "vũ khí" mới điều trị Covid-19. Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) đã cấp phép thuốc viên đầu tiên của Pfizer có khả năng ngăn ngừa lây nhiễm và gây bệnh nghiêm trọng ở những người có nguy cơ cao. Phương pháp điều trị đường uống khác của Merck cũng dự kiến sẽ sớm nhận được sự chấp thuận từ các cơ quan quản lý.

Trên thực tế, thế giới đã tìm ra một số cách điều trị cứu sống người mắc Covid thể nặng tuy nhiên vẫn còn hạn chế tiếp cận do chỉ chỉ định sử dụng tại bệnh viện. Ashley Drews, MD, một chuyên gia về bệnh truyền nhiễm tại Houston Methodist cho biết, những viên thuốc mới của Pfizer và Merck sẽ có sẵn tại các hiệu thuốc, giúp chuyển điều trị Covid sang cơ sở ngoại trú, giảm tải cho các cơ sở y tế. Cô chỉ ra thêm rằng các nghiên cứu ban đầu cho thấy thuốc viên được kỳ vọng sẽ có hiệu quả chống lại biến thể Omicron lây lan nhanh. 

Chắc chắn rằng xét nghiệm nhanh, đáng tin cậy, dễ tiếp cận sẽ trở thành chìa khóa thành công trong công tác ứng phó với dịch bệnh. Mặt khác, cũng cần lưu ý thuốc viên không ngăn ngừa hoàn toàn Covid-19, không có khả năng chấm dứt đại dịch hay thay thế vắc xin tiêm phòng.

Xét nghiệm tại nhà đóng vai trò lớn hơn nhằm giảm tốc độ lây lan

Nhu cầu tiêu thụ kit test nhanh tại nhà hay còn gọi là phương pháp xét nghiệm kháng nguyên tăng vọt. Giờ đây với sự xuất hiện của biến thể Omicron, ngày càng có nhiều người tích trữ mặt hàng này và tự kiểm tra trước khi tham gia hoạt động xã hội.

Xét nghiệm PCR tiêu chuẩn (viết tắt của phản ứng chuỗi polymerase) thường được thực hiện tại bệnh viện, cơ sở y tế có chuyên môn,... và có thể mất đến vài ngày để có kết luận. Điểm bất cập là cho đến lúc đó, tình trạng sức khỏe có thể đã thay đổi, không ít trường hợp nhiễm bệnh trong khi chờ kết quả xét nghiệm. Joseph Allen, Phó Giáo sư tại Harvard cho hay: "Xét nghiệm nhanh sẽ cho ta câu trả lời ngay lập tức".

Quan chức y tế nhiều nơi trên thế giới đã tuyên bố đưa xét nghiệm không kê đơn trở nên dễ tiếp cận hơn vào năm 2022. Chính phủ liên bang Hoa Kỳ khẳng định đang "đi đúng hướng" để tăng gấp bốn lần nguồn cung kit xét nghiệm nhanh tại nhà đồng thời mở đường cho các công ty bảo hiểm tư nhân hoàn trả chi phí xét nghiệm (khoảng 25 đô la cho một hộp hai chiếc). Cơ sở y tế và phòng khám nông thôn tại đây cũng được phân phối kit miễn phí. Chính quyền Biden cũng thông báo kế hoạch mua lượng kit test nhanh rơi vào khoảng nửa tỷ đô la để phân phát miễn phí cho người dân.

Tiêm tăng cường là "lá chắn" chống Omicron

Kiến thức xoay quanh biến thể Omicron vẫn là một ẩn số nhưng theo các chuyên gia khẳng định tiêm tăng cường là chìa khóa xây dựng hệ phòng thủ tốt nhất. Nguyên nhân được cho là Omicron tồn tại một số đột biến có thể đánh bại hàng rào bảo vệ mà hai liều vắc xin mang lại. Francis Collins, cựu Giám đốc của Viện Y tế Quốc gia (NIH) giải thích một liều tăng cường sẽ làm tăng phản ứng của kháng thể và mang lại lớp "khiên chắn" chống lại Omicron bền vững hơn, lên đến 80% hoặc hơn. 

Cho đến nay, chỉ có khoảng 30 phần trăm dân số Hoa Kỳ được tiêm nhắc lại. Giới chức nhận định chưa cần thiết để phát triển một loại vắc xin dành riêng cho biến thể này nhưng không loại trừ quan điểm này có thể thay đổi trong tương lai. Cả Moderna và Pfizer đều đang nghiên cứu công thức mới đối phó với chủng mới và có thể sẵn sàng sớm nhất là mùa Xuân năm sau. 

Đào sâu nguyên nhân và điều trị di chứng hậu Covid

Nhiều cá nhân hồi phục sau Covid một vài tuần sau khi nhiễm bệnh nhưng cũng có hàng triệu người khác phải chịu đựng di chứng kéo dài, gây trở ngại cho cuộc sống hàng ngày. Dọc khắp nước Mỹ, các phòng khám mọc lên như nấm hỗ trợ người dân chữ bệnh. Mới đây NIH đã khởi động một nghiên cứu quy mô lớn nhằm tìm hiểu sâu nguyên nhân và làm thế nào để ngăn chặn. Cơ quan này cho biết nghiên cứu trong khuôn khổ sáng kiến ​​NIH dự kiến ​​sẽ cung cấp thông tin chi tiết trong những tháng tới. Một số nỗ lực nghiên cứu khác tập trung vào hiện tượng này cũng đang được tiến hành.

Nhiều biến thể mới sẽ xuất hiện

Piltch-Loeb khẳng định các biến thể mới của vi rút Corona sẽ xuất hiện ngày càng nhiều trong năm 2022. Người này chia sẻ: "Thực tế là các biến thể tiếp tục xuất hiện khi vi rút không ngừng lây lan. Trong bối cảnh chưa đầy một nửa dân số toàn cầu được tiêm chủng đầy đủ, biến thể mới sẽ lộ diện". Tuy nhiên, điều này không có nghĩa là mọi vi rút mới sẽ kéo theo nguy cơ nghiêm trọng hơn. Câu hỏi đặt ra là liệu có bất kỳ biến thể mới nào phá vỡ hoàn toàn hàng phòng ngự do vắc xin thiết lập. Delta và Omicron đã có tác động ảnh hưởng nhất định nhưng không làm vắc xin mất tác dụng cho đến thời điểm này.

Thomas Denny, Giám đốc điều hành của Viện vắc xin Duke Human chỉ ra để ngăn vi rút "trở thành mầm bệnh hung hãn và đe dọa hơn, chúng tôi phải sử dụng mọi nguồn lực và công cụ để ngăn chặn", bao gồm chủng ngừa, tăng cường sức khỏe, đeo khẩu trang ở nơi công cộng và tránh xa các khu vực đông đúc. Denny nhấn mạnh: "Hy vọng thế giới sẽ cho ra đời thế hệ vắc xin khác có thể ngăn chặn vi rút, thậm chí không cần tiêm tăng cường thường xuyên".

Tính linh hoạt vẫn là chìa khóa ổn định năm mới

Piltch-Loeb cho biết, một trong những thách thức lớn nhất xuất hiện trong đại dịch là đương đầu với tính biến hóa khôn lường của vi rút. Cuối cùng, các chuyên gia dự đoán rằng Covid-19 sẽ đạt trạng thái dễ kiểm soát hơn, giống như bệnh cúm theo mùa. Trước khi đạt được miễn dịch, thế giới cần giảm đáng kể số ca bệnh, số ca nhập viện và tử vong. Tỷ lệ lây truyền trong cộng đồng cũng cần giảm xuống và khả năng miễn dịch do tiêm chủng hoặc nhiễm trùng cần tăng lên.

TL