5 điều cần biết về cuộc bầu cử Australia 2022

Người Úc sẽ bỏ phiếu trong một cuộc bầu cử liên bang vào thứ Bảy (21/5), với các cuộc thăm dò cho thấy một cuộc chạy đua chặt chẽ có thể chứng kiến ​​Đảng Lao động trung tả trở lại nắm quyền sau chín năm quyền lực thuộc về Đảng tự do. 

Cuộc bỏ phiếu diễn ra trong bối cảnh suy thoái kinh tế từ cuộc chiến giữa Nga và Ukraine đang diễn ra khiến chi phí sinh hoạt tăng cao. An ninh quốc gia cũng là một vấn đề then chốt: việc Trung Quốc và quần đảo Solomon công bố thỏa thuận an ninh song phương gần đây đồng nghĩa với việc điều hướng địa chính trị Thái Bình Dương sẽ là một thách thức lớn đối với chính phủ tiếp theo.

Dưới đây là năm điều cần biết về cuộc bầu cử:

Những vấn đề chính là gì?

Tình hình kinh tế khiến cử tri bức xúc nhất. Theo một cuộc khảo sát vào tháng 4 của Ipsos, năm vấn đề hàng đầu, theo thứ tự quan trọng là chi phí sinh hoạt, chăm sóc sức khỏe, nền kinh tế, nhà ở và giá xăng dầu. Với lạm phát ở mức cao nhất trong 20 năm, một nửa số người được hỏi cho biết họ lo lắng về việc giá cả leo thang, con số này cao hơn so với mức 34% trong cuộc bầu cử liên bang năm 2019 vừa qua.

Một phần ba số người được hỏi lo ngại về nhà ở trong bối cảnh lãi suất tăng. Ngân hàng trung ương Australia ngày 3/5 đã tăng lãi suất cơ bản 25 điểm cơ bản lên 0,35% - lần tăng đầu tiên kể từ năm 2010. Lần cuối cùng lãi suất được nâng trong chiến dịch bầu cử là vào năm 2007, điều dẫn đến thất bại của Thủ tướng John Howard khi đó.

Lãnh đạo Đảng Lao động Anthony Albanese tuần trước cho biết, ông sẽ ủng hộ mức tăng lương tối thiểu 5,1% để giúp người dân theo kịp lạm phát.

Tại sao các đảng cầm quyền đang gặp khó khăn?

Cuộc thăm dò ý kiến ​​mới nhất của tờ báo Australia và Newspaperoll vào ngày 13 tháng 5 cho thấy Đảng Lao động đã dẫn đầu vượt qua liên đảng Tự do-Quốc gia gia với tỷ lệ 54% đến 46%.

Theo một cuộc khảo sát của Newspaperoll vào tháng 3, chỉ 40% số người được hỏi đồng ý với mô tả về Thủ tướng Scott Morrison là đáng tin cậy - giảm từ 48% vào tháng 12 năm 2019, trong khi 44% nói rằng họ tin tưởng Albanese.

Trong đại dịch COVID-19, chính phủ Morrison đã bị chỉ trích vì sự chậm trễ trong chiến dịch bao phủ vắc xin. Thủ tướng cũng bị chỉ trích vì đã đi nghỉ ở Hawaii khi cháy rừng bùng phát vào năm 2019 và do việc xử lý lũ lụt kém cỏi của ông hồi đầu năm. Các chuyên gia cho rằng các cử tri hiện đang đặt câu hỏi về phẩm chất lãnh đạo của ông.

Hai ứng cử viên cho chức Thủ tướng là ai?

Morrison, 54 tuổi, là lãnh đạo của Đảng Tự do và đứng đầu một chính phủ liên minh với Đảng Quốc gia. Chính trị gia đảm nhận chức vụ cao nhất của đất nước vào năm 2018 là Thủ tướng Australia đầu tiên phục vụ nhiệm kỳ 3 năm trong vòng 15 năm.

Albanese, 59 tuổi, là một chính trị gia kỳ cựu, gia nhập quốc hội năm 1996, đảm nhiệm nhiều vai trò khác nhau trong chính phủ và phe đối lập trước khi trở thành lãnh đạo của Đảng Lao động vào năm 2019. Từ năm 2007 đến 2013, Albanese đã giữ chức Bộ trưởng Giao thông và cơ sở hạ tầng và được bổ nhiệm làm Phó Thủ tướng dưới thời chính phủ Kevin Rudd.

Còn quan hệ với Trung Quốc thì sao?

Trung Quốc là đối tác thương mại lớn nhất của Australia, nhưng quan hệ song phương đã xấu đi đáng kể kể từ khi liên minh cầm quyền lên nắm quyền vào năm 2013.

Dù bên nào thắng, Australia nhiều khả năng sẽ duy trì lập trường cứng rắn chống lại Trung Quốc. Trong khi liên minh cầm quyền bị chỉ trích vì cho phép Trung Quốc đạt được thỏa thuận an ninh với quần đảo Solomon, thì Đảng Lao động đang cố gắng bác bỏ những cáo buộc của chính phủ rằng họ thân Bắc Kinh. Phe đối lập đã đưa ra ý tưởng về một trường Quốc phòng Australia-Thái Bình Dương để đào tạo các thành viên của lực lượng an ninh từ các quốc đảo Thái Bình Dương.

Chính phủ Morrison đã tăng cường quan hệ với các quốc gia phương Tây một cách chiến lược. Úc là một thành viên của quan hệ đối tác Quad, bao gồm Nhật Bản, Ấn Độ và Hoa Kỳ, và năm ngoái đã tham gia Hiệp ước an ninh AUKUS với Hoa Kỳ và Lao động Vương quốc Anh cho biết họ sẽ ở lại AUKUS, nếu được bầu.

Đảng Lao động cũng có ý định duy trì và củng cố quan hệ đối tác với các đồng minh thân cận. Penny Wong, người sẽ trở thành ngoại trưởng của Bộ Lao động, cho biết vào ngày 22 tháng 4 rằng, Hiệp ước Trung Quốc-Solomon là "bất lợi cho Australia", nói thêm rằng "những rủi ro mà người Australia phải đối mặt đã tăng lên".

Các bên giải quyết vấn đề môi trường như thế nào?

Những lo ngại về môi trường là một chủ đề nóng ở Úc, đặc biệt là sau những trận lũ lụt và cháy rừng gây chết người ở đó trong những năm gần đây. Hành động thay đổi khí hậu là một vấn đề chính của chiến dịch đối với những người trẻ tuổi.

Năm ngoái, liên minh cầm quyền đã cam kết rằng họ sẽ đặt mục tiêu không phát thải carbon vào năm 2050, thay đổi từ lập trường truyền thống là hỗ trợ ngành công nghiệp than hùng mạnh của Australia. Họ đưa ra mục tiêu đầu tư vào các công nghệ phát thải thấp và năng lượng tái tạo.

Đảng Lao động đưa ra hướng giải quyết các vấn đề khí hậu một cách mạnh mẽ hơn. Đảng đã cam kết cắt giảm 43% lượng khí thải vào năm 2030 so với mức năm 2005, so với mục tiêu của chính phủ Morrison là giảm 26% - 28%. 

Lyly