Thứ sáu 10/10/2025 06:03
Hotline: 024.355.63.010
Thời cuộc

Vì sao doanh nghiệp tư nhân ngại tham gia vào dự án hợp tác công - tư?

12/10/2020 00:00
Mặc dù Nhà nước và nhà đầu tư cùng tham gia vào dự án hợp tác công - tư (PPP) nhưng theo nhiều nhà đầu tư, họ đang phải "gánh" nhiều rủi ro hơn.

Nếu Nhà nước vừa tham gia đầu tư lại vừa tham gia quản lý, can thiệp quá mức vào hợp đồng thì chẳng khác nào "vừa đá bóng, vừa thổi còi".

Khi đóng góp ý kiến cho Dự án Luật PPP do Bộ Kế hoạch và Đầu tư đang xây dựng, ông Hồ Minh Hoàng, Chủ tịch Hội đồng quản trị Tập đoàn Đèo Cả cho biết, doanh nghiệp tư nhân tham gia vào dự án PPP đang đối mặt với quá nhiều khó khăn và rủi ro. "Trong đó, có việc không tách bạch rõ vai trò của khu vực nhà nước trong dự án PPP", ông Hoàng nói.

Cụ thể, theo ông Hoàng, khu vực tư nhân tham gia dự án PPP đang bị đối xử bất bình đẳng, bị Nhà nước quản lý như nhà thầu. Ông cho biết, cơ quan nhà nước có thẩm quyền và nhà đầu tư là hai bên đối tác ký kết hợp đồng, nhưng trong thực tế, cơ quan nhà nước thường lạm dụng quyền lực quản lý nhà nước để can thiệp vào thực hiện hợp đồng dự án bằng các quy định hành chính, bằng các văn bản pháp lý, khiến phương án tài chính dự án PPP bị điều chỉnh.

"Do đó, chức năng quản lý và chức năng đầu tư của Nhà nước cần phải được tách bạch trong luật để tạo ra cơ chế rõ ràng cho các dự án PPP được triển khai thuận lợi", ông Hoàng kiến nghị. Theo đó, ông đề xuất cần có một cơ quan thẩm định độc lập để tránh tình trạng nhà nước can thiệp quá mức vào dự án PPP, tạo khoảng không cho doanh nghiệp hoạt động.

Thậm chí, trong Dự án Luật PPP cần phải có các quy định rõ ràng để hạn chế sự can thiệp này, đảm bảo tuân thủ hợp đồng đã ký kết. Đồng thời, cần quy định rõ xử lý trách nhiệm như thế nào nếu cơ quan nhà nước có thẩm quyền can thiệp sâu, gây ảnh hưởng đến phương án tài chính đã nêu tại hợp đồng.

Một kiến nghị tương tự cũng được một chủ doanh nghiệp trong lĩnh vực xây dựng cơ sở hạ tầng đưa ra khi nói về cơ chế hợp tác giữa nhà nước và tư nhân trong dự án PPP. Vị này cho biết, thực tế trong nhiều hợp đồng PPP, khu vực nhà nước thường chịu rủi ro ít hơn so với khu vực tư nhân.

Ngay cả trong trường hợp rủi ro do phía Nhà nước phải đền bù thiệt hại theo quy định của hợp đồng thì trên thực tế việc thực hiện cũng rất khó. "Ai đền, cơ quan nhà nước có thẩm quyền ký hợp đồng đền hay cơ quan nào, khi đền thì phải thực hiện thủ tục thế nào?", vị này đặt câu hỏi.

Còn theo ông Eric Sidgwick, Giám đốc quốc gia Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB) tại Việt Nam, cơ chế PPP là cơ chế chia sẻ rủi ro hai bên cùng có lợi, do đó Nhà nước trong dự án PPP cần được xem như một nhà đầu tư có vai trò, nghĩa vụ và quyền lợi tương ứng theo quy định của hợp đồng giữa hai bên. Nếu Nhà nước vừa tham gia đầu tư lại vừa tham gia quản lý, can thiệp quá mức vào hợp đồng thì chẳng khác nào "vừa đá bóng, vừa thổi còi". "Cơ chế như vậy sẽ rất khó để hút khu vực tư nhân tham gia vào dự án PPP", ông Eric nói.

Do đó, để dự án PPP trở nên khả thi, cân bằng được lợi ích giữa nhà nước và tư nhân, ông Eric khuyến nghị "Chính phủ cần hiểu rõ nhu cầu, yêu cầu khu vực tư nhân là như thế nào, và ngược lại khu vực tư nhân cũng cần hiểu rõ động cơ và những quy trình thủ tục mà Chính phủ phải tuân thủ. "Đó là cơ chế hai bên có lợi", đại diện ADB nhấn mạnh.

Theo tính toán của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, trong giai đoạn tới, nhu cầu đầu tư toàn xã hội cũng như nhu cầu đầu tư kết cấu hạ tầng là rất lớn. Theo báo cáo của Chính phủ trình Quốc hội về kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2016 - 2020, tổng vốn đầu tư toàn xã hội giai đoạn này theo giá hiện hành dự kiến khoảng 9.120-9.750 nghìn tỷ đồng, bằng khoảng 32-34% GDP.

Bên cạnh đó, theo nghiên cứu độc lập của ADB, từ năm 2015 - 2025, nhu cầu đầu tư kết cấu hạ tầng trung bình hàng năm của Việt Nam khoảng 16,7 tỷ USD (khoảng 367 nghìn tỷ đồng); và theo Ngân hàng HSBC, con số này vào khoảng 17,2 tỷ USD (khoảng 378,4 nghìn tỷ đồng).

Những con số này cho thấy, với nhu cầu phát triển kết cấu hạ tầng ngày càng tăng, trong bối cảnh nguồn ngân sách nhà nước chỉ đáp ứng khoảng 50% tổng nhu cầu, thì dư địa cho việc huy động nguồn vốn dồi dào từ khu vực tư nhân cả trong nước và nước ngoài là rất lớn.

Vì vậy, Dự án Luật PPP đang được Bộ Kế hoạch và Đầu tư tham vấn ý kiến sẽ tập trung vào 9 vấn đề khó khăn trong quá trình thực hiện dự án PPP như phạm vi điều chỉnh và lĩnh vực dự án, quy mô dự án, loại hợp đồng PPP, bảo lãnh Chính phủ, quyết toán, hậu kiểm, hoạt động của doanh nghiệp dự án, miễn giảm sử dụng đất và sự tham gia của bên cho vay.

Anh Nhi

Tin bài khác
Thiên tai năm 2025 gây thiệt hại ít nhất 2% GDP: Thủ tướng yêu cầu tập trung khắc phục hậu quả

Thiên tai năm 2025 gây thiệt hại ít nhất 2% GDP: Thủ tướng yêu cầu tập trung khắc phục hậu quả

Tính đến ngày 9/10, thiên tai trên cả nước đã khiến 238 người chết và mất tích, 367 người bị thương, hơn 258.000 ngôi nhà hư hỏng, tốc mái; 500.000 ha lúa, hoa màu và cây trồng bị ngập úng.
Luật Giá sửa đổi có áp lực lên chính quyền cấp xã?

Luật Giá sửa đổi có áp lực lên chính quyền cấp xã?

Tại phiên họp sáng 9/10, khi Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giá, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng đã thẳng thắn chỉ ra điểm yếu cốt lõi trong vận hành mô hình chính quyền địa phương 2 cấp - đó là "câu chuyện cán bộ".
Xuất khẩu lập đỉnh mới, thêm cơ hội để doanh nghiệp Việt tăng tốc?

Xuất khẩu lập đỉnh mới, thêm cơ hội để doanh nghiệp Việt tăng tốc?

Xuất nhập khẩu tiếp tục là điểm sáng của nền kinh tế Việt Nam trong 9 tháng năm 2025, khi kim ngạch thương mại đã vượt xa kỳ vọng, duy trì xuất siêu vững chắc và mở ra triển vọng chạm mốc kỷ lục 900 tỷ USD cho cả năm.
Việt Nam tăng tốc logistics xanh và chuyển đổi số: Hướng tới trung tâm chuỗi cung ứng ASEAN

Việt Nam tăng tốc logistics xanh và chuyển đổi số: Hướng tới trung tâm chuỗi cung ứng ASEAN

Việt Nam đang nổi lên như một điểm sáng logistics của khu vực Đông Nam Á, khi đẩy mạnh chiến lược kép: chuyển đổi số và phát triển logistics xanh.
Tổng kim ngạch xuất nhập khẩu 9 tháng đạt 680,6 tỷ USD, tăng 17,3%

Tổng kim ngạch xuất nhập khẩu 9 tháng đạt 680,6 tỷ USD, tăng 17,3%

Theo Bộ Công Thương, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu 9 tháng đạt 680,6 tỷ USD, tăng 17,3% so với cùng kỳ năm trước.
Phải báo cáo Thủ tướng Chính phủ chính sách thuế bất động sản trước ngày 15/10

Phải báo cáo Thủ tướng Chính phủ chính sách thuế bất động sản trước ngày 15/10

Thủ tướng Phạm Minh Chính vừa ký công điện yêu cầu các bộ, ngành và địa phương quyết liệt triển khai các giải pháp tăng nguồn cung, giảm giá nhà ở, ổn định thị trường bất động sản, hướng tới mục tiêu phát triển thị trường lành mạnh, minh bạch và bền vững.
Thủ tướng Chính phủ: Xử lý dứt điểm 4 vấn đề tồn tại, bất cập để chấm dứt khai thác IUU

Thủ tướng Chính phủ: Xử lý dứt điểm 4 vấn đề tồn tại, bất cập để chấm dứt khai thác IUU

Chiều 7/10, Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì Phiên họp lần thứ 16 của Ban Chỉ đạo Quốc gia về chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU).
Nông nghiệp công nghệ cao: Từ “trụ đỡ” truyền thống đến động lực tăng trưởng mới

Nông nghiệp công nghệ cao: Từ “trụ đỡ” truyền thống đến động lực tăng trưởng mới

Việc phát triển toàn diện chuỗi giá trị, kết hợp công nghệ và ESG, sẽ là chìa khóa để ngành nông nghiệp không chỉ “vững vai trụ đỡ” mà còn “dẫn dắt cuộc chơi” trong tăng trưởng kinh tế bền vững những năm tới.
Hành lang ven biển Cần Giờ – Vũng Tàu: Trục phát triển chiến lược của TP. Hồ Chí Minh

Hành lang ven biển Cần Giờ – Vũng Tàu: Trục phát triển chiến lược của TP. Hồ Chí Minh

Sau khi chính thức “về chung một nhà”, Cần Giờ và Vũng Tàu được kỳ vọng trở thành cực tăng trưởng mới của TP. Hồ Chí Minh trong chiến lược phát triển kinh tế hướng biển. Để hiện thực hóa tầm nhìn đó, hệ thống kết nối giao thông được xem là chìa khóa vàng quyết định, mở ra hành lang ven biển, logistics, du lịch và đô thị sinh thái hiện đại, năng động kéo dài từ TP.Hồ Chí Minh đến vùng duyên hải Đông Nam Bộ và Đồng bằng sông Cửu Long.
Bộ Tài chính xuất cấp hơn 456 tấn gạo dự trữ quốc gia hỗ trợ học sinh ba tỉnh

Bộ Tài chính xuất cấp hơn 456 tấn gạo dự trữ quốc gia hỗ trợ học sinh ba tỉnh

Cục Dự trữ Nhà nước được giao xuất cấp (không thu tiền) 456.465 kg gạo dự trữ quốc gia, phân bổ cho học sinh, học viên tại 3 địa phương.
Việt Nam vượt mục tiêu giảm nghèo và xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2021-2025

Việt Nam vượt mục tiêu giảm nghèo và xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2021-2025

Sau gần 5 năm triển khai, hai Chương trình Mục tiêu quốc gia (MTQG) về xây dựng nông thôn mới (NTM) và giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021-2025 đã ghi dấu những kết quả vượt bậc, cơ bản hoàn thành và thậm chí vượt các chỉ tiêu Quốc hội, Chính phủ đề ra.
Hợp tác quốc tế – Động lực mới cho chuyển đổi xanh và phát triển bền vững của nông nghiệp Việt Nam

Hợp tác quốc tế – Động lực mới cho chuyển đổi xanh và phát triển bền vững của nông nghiệp Việt Nam

Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Phùng Đức Tiến cùng lãnh đạo các vụ, cục chuyên môn đã chia sẻ nhiều định hướng quan trọng về việc tăng cường hợp tác quốc tế trong lĩnh vực nông nghiệp – môi trường, hướng tới mục tiêu phát triển bền vững và thực hiện cam kết phát thải ròng bằng “0” vào năm 2050.
Nhiều nhóm ngành được kỳ vọng tăng trưởng mạnh nhất trong quý III/2025

Nhiều nhóm ngành được kỳ vọng tăng trưởng mạnh nhất trong quý III/2025

Các ngành ngân hàng, chứng khoán, thép, bán lẻ - tiêu dùng, xây dựng, dầu khí và điện là những nhóm ngành được kỳ vọng dẫn dắt đà tăng trưởng trong quý này.
Quý III: Tăng trưởng kinh tế ấn tượng, ước đạt 8,23%

Quý III: Tăng trưởng kinh tế ấn tượng, ước đạt 8,23%

Tăng trưởng kinh tế quý III/2025 đạt con số ấn tượng, cao thứ hai trong giai đoạn 2011-2025, với 8,22%, đưa tăng trưởng GDP 9 tháng lên 7,84%.
Tổng giám đốc HSBC Tim Evans: Việt Nam Là "ngôi Sao" thu hút vốn FDI giữa bão tố toàn cầu

Tổng giám đốc HSBC Tim Evans: Việt Nam Là "ngôi Sao" thu hút vốn FDI giữa bão tố toàn cầu

Ông Tim Evans cho rằng, Việt Nam đang có động lực bứt phá mạnh mẽ nhờ kinh tế số, hội nhập quốc tế, quản trị tốt và sức bật từ khu vực kinh tế tư nhân.