Thứ sáu 03/10/2025 03:50
Hotline: 024.355.63.010
Thời cuộc

Vì sao doanh nghiệp tư nhân ngại tham gia vào dự án hợp tác công - tư?

12/10/2020 00:00
Mặc dù Nhà nước và nhà đầu tư cùng tham gia vào dự án hợp tác công - tư (PPP) nhưng theo nhiều nhà đầu tư, họ đang phải "gánh" nhiều rủi ro hơn.

Nếu Nhà nước vừa tham gia đầu tư lại vừa tham gia quản lý, can thiệp quá mức vào hợp đồng thì chẳng khác nào "vừa đá bóng, vừa thổi còi".

Khi đóng góp ý kiến cho Dự án Luật PPP do Bộ Kế hoạch và Đầu tư đang xây dựng, ông Hồ Minh Hoàng, Chủ tịch Hội đồng quản trị Tập đoàn Đèo Cả cho biết, doanh nghiệp tư nhân tham gia vào dự án PPP đang đối mặt với quá nhiều khó khăn và rủi ro. "Trong đó, có việc không tách bạch rõ vai trò của khu vực nhà nước trong dự án PPP", ông Hoàng nói.

Cụ thể, theo ông Hoàng, khu vực tư nhân tham gia dự án PPP đang bị đối xử bất bình đẳng, bị Nhà nước quản lý như nhà thầu. Ông cho biết, cơ quan nhà nước có thẩm quyền và nhà đầu tư là hai bên đối tác ký kết hợp đồng, nhưng trong thực tế, cơ quan nhà nước thường lạm dụng quyền lực quản lý nhà nước để can thiệp vào thực hiện hợp đồng dự án bằng các quy định hành chính, bằng các văn bản pháp lý, khiến phương án tài chính dự án PPP bị điều chỉnh.

"Do đó, chức năng quản lý và chức năng đầu tư của Nhà nước cần phải được tách bạch trong luật để tạo ra cơ chế rõ ràng cho các dự án PPP được triển khai thuận lợi", ông Hoàng kiến nghị. Theo đó, ông đề xuất cần có một cơ quan thẩm định độc lập để tránh tình trạng nhà nước can thiệp quá mức vào dự án PPP, tạo khoảng không cho doanh nghiệp hoạt động.

Thậm chí, trong Dự án Luật PPP cần phải có các quy định rõ ràng để hạn chế sự can thiệp này, đảm bảo tuân thủ hợp đồng đã ký kết. Đồng thời, cần quy định rõ xử lý trách nhiệm như thế nào nếu cơ quan nhà nước có thẩm quyền can thiệp sâu, gây ảnh hưởng đến phương án tài chính đã nêu tại hợp đồng.

Một kiến nghị tương tự cũng được một chủ doanh nghiệp trong lĩnh vực xây dựng cơ sở hạ tầng đưa ra khi nói về cơ chế hợp tác giữa nhà nước và tư nhân trong dự án PPP. Vị này cho biết, thực tế trong nhiều hợp đồng PPP, khu vực nhà nước thường chịu rủi ro ít hơn so với khu vực tư nhân.

Ngay cả trong trường hợp rủi ro do phía Nhà nước phải đền bù thiệt hại theo quy định của hợp đồng thì trên thực tế việc thực hiện cũng rất khó. "Ai đền, cơ quan nhà nước có thẩm quyền ký hợp đồng đền hay cơ quan nào, khi đền thì phải thực hiện thủ tục thế nào?", vị này đặt câu hỏi.

Còn theo ông Eric Sidgwick, Giám đốc quốc gia Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB) tại Việt Nam, cơ chế PPP là cơ chế chia sẻ rủi ro hai bên cùng có lợi, do đó Nhà nước trong dự án PPP cần được xem như một nhà đầu tư có vai trò, nghĩa vụ và quyền lợi tương ứng theo quy định của hợp đồng giữa hai bên. Nếu Nhà nước vừa tham gia đầu tư lại vừa tham gia quản lý, can thiệp quá mức vào hợp đồng thì chẳng khác nào "vừa đá bóng, vừa thổi còi". "Cơ chế như vậy sẽ rất khó để hút khu vực tư nhân tham gia vào dự án PPP", ông Eric nói.

Do đó, để dự án PPP trở nên khả thi, cân bằng được lợi ích giữa nhà nước và tư nhân, ông Eric khuyến nghị "Chính phủ cần hiểu rõ nhu cầu, yêu cầu khu vực tư nhân là như thế nào, và ngược lại khu vực tư nhân cũng cần hiểu rõ động cơ và những quy trình thủ tục mà Chính phủ phải tuân thủ. "Đó là cơ chế hai bên có lợi", đại diện ADB nhấn mạnh.

Theo tính toán của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, trong giai đoạn tới, nhu cầu đầu tư toàn xã hội cũng như nhu cầu đầu tư kết cấu hạ tầng là rất lớn. Theo báo cáo của Chính phủ trình Quốc hội về kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2016 - 2020, tổng vốn đầu tư toàn xã hội giai đoạn này theo giá hiện hành dự kiến khoảng 9.120-9.750 nghìn tỷ đồng, bằng khoảng 32-34% GDP.

Bên cạnh đó, theo nghiên cứu độc lập của ADB, từ năm 2015 - 2025, nhu cầu đầu tư kết cấu hạ tầng trung bình hàng năm của Việt Nam khoảng 16,7 tỷ USD (khoảng 367 nghìn tỷ đồng); và theo Ngân hàng HSBC, con số này vào khoảng 17,2 tỷ USD (khoảng 378,4 nghìn tỷ đồng).

Những con số này cho thấy, với nhu cầu phát triển kết cấu hạ tầng ngày càng tăng, trong bối cảnh nguồn ngân sách nhà nước chỉ đáp ứng khoảng 50% tổng nhu cầu, thì dư địa cho việc huy động nguồn vốn dồi dào từ khu vực tư nhân cả trong nước và nước ngoài là rất lớn.

Vì vậy, Dự án Luật PPP đang được Bộ Kế hoạch và Đầu tư tham vấn ý kiến sẽ tập trung vào 9 vấn đề khó khăn trong quá trình thực hiện dự án PPP như phạm vi điều chỉnh và lĩnh vực dự án, quy mô dự án, loại hợp đồng PPP, bảo lãnh Chính phủ, quyết toán, hậu kiểm, hoạt động của doanh nghiệp dự án, miễn giảm sử dụng đất và sự tham gia của bên cho vay.

Anh Nhi

Tin bài khác
Việt Nam SuperPort™: Siêu cảng thông minh đưa logistics Việt tiến vào kỷ nguyên Net Zero

Việt Nam SuperPort™: Siêu cảng thông minh đưa logistics Việt tiến vào kỷ nguyên Net Zero

Trong khuôn khổ Lễ hưởng ứng Ngày hội Đổi mới sáng tạo Quốc gia năm 2025, Việt Nam SuperPort™ – siêu cảng logistics thông minh đầu tiên trong Mạng lưới logistics ASEAN do T&T Group hợp tác cùng YCH Group (Singapore) phát triển đã chính thức ra mắt.
Phú Thọ định hình công nghiệp xanh: Nền tảng cho tăng trưởng bền vững

Phú Thọ định hình công nghiệp xanh: Nền tảng cho tăng trưởng bền vững

Không đánh đổi môi trường để lấy tăng trưởng ngắn hạn, Phú Thọ đang xây dựng mô hình phát triển công nghiệp hiện đại, sinh thái và bền vững.
ADB cảnh báo quan trọng cho Việt Nam giai đoạn 2025-2026

ADB cảnh báo quan trọng cho Việt Nam giai đoạn 2025-2026

Trong bối cảnh thương mại toàn cầu rơi vào vòng xoáy bất định, với thuế quan cao nhất kể từ thập niên 1930, các chuỗi cung ứng phân mảnh và rủi ro địa chính trị ngày càng leo thang, báo cáo Triển vọng Kinh tế Châu Á do Ngân hàng Phát triển Châu Á (ADB) – Văn phòng Nghiên cứu Việt Nam (VRM) công bố đã đưa ra những cảnh báo quan trọng cho giai đoạn 2025–2026. Dù Việt Nam vẫn được ghi nhận giữ được nền tảng vĩ mô ổn định, lạm phát thấp và cầu nội địa tăng trưởng đều, song thách thức mới đặt ra cho cộng đồng doanh nghiệp là không còn có thể dựa duy nhất vào lợi thế “xuất khẩu chi phí thấp”.
Kết nối thị trường, bảo hộ thương hiệu: Chìa khóa mở rộng đường cho nông sản Việt

Kết nối thị trường, bảo hộ thương hiệu: Chìa khóa mở rộng đường cho nông sản Việt

Để đạt mục tiêu 100 tỷ USD vào năm 2030, nông nghiệp Việt phải gắn sản xuất với thị trường, đẩy mạnh chế biến, ứng dụng công nghệ số và bảo hộ thương hiệu. Nhiều giải pháp đồng bộ đang được triển khai, từ đào tạo kỹ năng số, hỗ trợ bán hàng trực tuyến đến xây dựng và bảo hộ nhãn hiệu, giúp sản phẩm OCOP và đặc sản vùng miền khẳng định chỗ đứng trong nước và vươn ra quốc tế.
Đồng Tháp: Một tầm nhìn, một khát vọng

Đồng Tháp: Một tầm nhìn, một khát vọng

Sau nhiều ngày làm việc khẩn trương, dân chủ và trách nhiệm, Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Đồng Tháp lần thứ I, nhiệm kỳ 2025 – 2030 đã thống nhất cao những nội dung cơ bản về kết quả thực hiện Nghị quyết nhiệm kỳ 2020 – 2025, tổng kết thành tựu sau 40 năm đổi mới, đồng thời xác định rõ mục tiêu, phương hướng, các chỉ tiêu chủ yếu, nhiệm vụ và giải pháp quan trọng cho giai đoạn phát triển mới.
TP. Hồ Chí Minh gỡ vướng loạt dự án “tỷ đô”: Coca-Cola, Cảng Cần Giờ, Thủ Thiêm Eco Smart City và bài toán giá đất

TP. Hồ Chí Minh gỡ vướng loạt dự án “tỷ đô”: Coca-Cola, Cảng Cần Giờ, Thủ Thiêm Eco Smart City và bài toán giá đất

Những dự án hàng chục ngàn tỷ đồng nhưng tiến độ ì ạch, vướng mắc đủ bề từ pháp lý đến tài chính. Trong khi đó, giá đất tăng cao cùng hàng loạt khu “đất vàng” bị bỏ hoang nhiều năm tiếp tục đặt ra bài toán hóc búa cho TP. Hồ Chí Minh trong việc khơi thông nguồn lực và hút dòng vốn đầu tư chiến lược.
Tăng tốc giao thương và phát triển du lịch, An Giang hoàn thành mở rộng cảng hàng không Rạch Giá vào quý 3/2026

Tăng tốc giao thương và phát triển du lịch, An Giang hoàn thành mở rộng cảng hàng không Rạch Giá vào quý 3/2026

Việc mở rộng nâng cấp hoàn thành Cảng hàng không Rạch Giá giúp tiếp nhận được máy bay lớn, mở rộng mạng lưới đường bay, tăng tần suất khai thác, từ đó góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế-xã hội, du lịch và giao thương của tỉnh An Giang.
Nghệ An đặt mục tiêu phấn đấu trở thành cực tăng trưởng tầm quốc gia trong kỷ nguyên phát triển mới

Nghệ An đặt mục tiêu phấn đấu trở thành cực tăng trưởng tầm quốc gia trong kỷ nguyên phát triển mới

Trên cơ sở những thành tựu đã đạt được ở nhiệm kỳ 2020 – 2025, Nghệ An đặt mục tiêu phấn đấu đến năm 2030 trở thành cực tăng trưởng tầm quốc gia trong kỷ nguyên phát triển mới.
Doanh nghiệp Nhà nước cần chiến lược đột phá để dẫn dắt nền kinh tế

Doanh nghiệp Nhà nước cần chiến lược đột phá để dẫn dắt nền kinh tế

Ngày 30/9, tại Trụ sở Chính phủ, Phó Thủ tướng Nguyễn Chí Dũng chủ trì cuộc họp xây dựng Đề án, Dự thảo Nghị quyết về phát triển kinh tế Nhà nước.
Gia Lai: Nhiều doanh nghiệp xuất nhập khẩu gặp khó tại Cửa khẩu quốc tế Lệ Thanh

Gia Lai: Nhiều doanh nghiệp xuất nhập khẩu gặp khó tại Cửa khẩu quốc tế Lệ Thanh

Tỉnh Gia Lai định hướng phát triển thương mại biên giới, nhất là kết nối giữa Cửa khẩu quốc tế Lệ Thanh với Cảng hàng không và Cảng biển ở phía Đông Gia Lai, phấn đấu đến năm 2030 kim ngạch xuất, nhập khẩu qua Cửa khẩu quốc tế Lệ Thanh đạt 2-3 tỷ USD.
Hà Nội thí điểm Quỹ đầu tư mạo hiểm: Bệ đỡ cho doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo

Hà Nội thí điểm Quỹ đầu tư mạo hiểm: Bệ đỡ cho doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo

Tại Kỳ họp thứ 26 (kỳ họp chuyên đề) diễn ra sáng 29/9, HĐND TP Hà Nội đã biểu quyết thông qua Đề án thí điểm thành lập Quỹ Đầu tư mạo hiểm của thành phố.
Ngành bán dẫn Việt Nam: Cơ hội vàng và thách thức sống còn đến 2050

Ngành bán dẫn Việt Nam: Cơ hội vàng và thách thức sống còn đến 2050

Việt Nam đang đứng trước cơ hội lịch sử để bước vào sân chơi bán dẫn toàn cầu. Song, để không bỏ lỡ “cơ hội vàng”, chúng ta cần một hệ sinh thái toàn diện, từ đào tạo kỹ sư, phát triển R&D đến sở hữu trí tuệ và nhà máy sản xuất chip…
Hai dự án – một thông điệp chiến lược

Hai dự án – một thông điệp chiến lược

Lễ khởi công Khu công nghiệp Tân Trào (giai đoạn 1) và Nhà máy nhiệt điện LNG Hải Phòng không chỉ đơn thuần là một sự kiện kinh tế – đầu tư, mà còn là dấu mốc quan trọng trong hành trình khẳng định vị thế của Hải Phòng trong giai đoạn phát triển mới. Thời điểm lựa chọn mang tính biểu tượng: ngay sau khi thành phố chính thức hợp nhất với tỉnh Hải Dương, mở ra không gian phát triển rộng lớn, và trước thềm Đại hội Đảng bộ thành phố nhiệm kỳ 2025–2030.
Lào Cai xây dựng cửa khẩu thông minh, hướng tới trung tâm giao thương quốc tế năng động

Lào Cai xây dựng cửa khẩu thông minh, hướng tới trung tâm giao thương quốc tế năng động

Tham luận tại Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh tỉnh Lào Cai, lần thứ I, ông Vương Trinh Quốc nhấn mạnh mục tiêu xây dựng cửa khẩu thông minh, nâng cao xuất nhập khẩu, đưa Lào Cai bứt phá hội nhập quốc tế.
Ba giải pháp chiến lược đưa Lào Cai trở thành trung tâm du lịch hàng đầu cả nước

Ba giải pháp chiến lược đưa Lào Cai trở thành trung tâm du lịch hàng đầu cả nước

Tại Đại hội đại biểu tỉnh Lào Cai lần thứ I, Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Lào Cai nêu rõ ba giải pháp then chốt để phát huy tiềm năng, xây dựng Lào Cai thành trung tâm du lịch quốc gia.