Toàn thế giới chịu ảnh hưởng thế nào khi phụ thuộc vào Trung Quốc

Virus corona làm bộc lộ điểm yếu của chuỗi cung ứng toàn cầu

Các tuyến giao thông vắng hoàn toàn bóng xe cộ ở TP. Vũ Hán, tỉnh Hồ Bắc, nơi phát tác của dịch nCoV. Ảnh: Getty

Một nghiên cứu do Tập đoàn truyền thông Nikkei và Trung tâm Nghiên cứu kinh tế Nhật Bản hợp tác thực hiện cho biết, cứ 10 tỉ đô la Mỹ giá trị sản lượng công nghiệp ở Trung Quốc suy giảm do tình trạng gián đoạn sản xuất thì hàng hóa linh kiện xuất khẩu của nước này sang Hàn Quốc sẽ giảm gần 300 triệu đô la, dẫn đến giá trị xuất khẩu hàng hóa hoàn thiện của Hàn Quốc giảm khoảng 200 triệu đô la.Khi mà nhiều công ty ở Trung Quốc vẫn chưa thể hoạt động trở lại hôm 10-2 do đà lây lan của dịch nCoV chưa có dấu hiệu lắng dịu, áp lực đối với hoạt động sản xuất và thương mại ở những nước phụ thuộc vào chuỗi cung ứng khổng lồ ở nước này ngày càng gia tăng. Tỷ trọng đóng góp của Trung Quốc cho thương mại toàn cầu ngày nay lớn hơn rất nhiều so với thời điểm dịch SARS (gây hội chứng suy hô hấp cấp nặng) bùng phát vào năm 2003.

Như vậy, mất mát kép này sẽ gây thiệt hại cho Hàn Quốc 500 triệu đô la. Nhật Bản cũng sẽ hứng mức tổn thất tương tự. Những nền kinh tế khác phụ thuộc lớn vào chuỗi cung ứng ở Trung Quốc như Mỹ, Pháp, Đức, Anh, Ấn Độ và Đài Loan cũng sẽ lĩnh đòn.

Theo nghiên cứu trên, tổng thiệt hại của tất cả các nước và khu vực trên toàn cầu do mức suy giảm 10 tỉ đô la giá trị sản lượng công nghiệp ở Trung Quốc, sẽ lên đến 6,7 tỉ đô la. Hiểu nôm na là cuộc khủng hoảng dịch nCoV hiện nay, nếu Trung Quốc thiệt hại 10 thì thế giới sẽ thiệt hại gần 7.

Tác động của dịch bệnh đối với hoạt động sản xuất và chuỗi cung ứng của các công ty Hàn Quốc, Nhật Bản, Mỹ, Đài Loan... ở nước này đã hiển hiện rõ trong những ngày vừa qua. Cuối tuần trước, hãng xe lớn nhất Hàn Quốc Hyundai thông báo dừng tất cả các dây chuyền lắp ráp xe trong nước do thiếu nguồn cung linh kiện từ Trung Quốc.

Hyundai cho biết sẽ dần nối lại hoạt động sản xuất trong thời gian từ 11 đến 17-2. Trong khi đó, hãng xe Kia Motors cho biết đã dừng phần lớn hoạt động sản xuất ở ba nhà máy tại Hàn Quốc.

Các hãng xe Nhật Bản như Toyota, Honda, Nissan đều vẫn chưa thể nối lại hoạt động sản xuất ở các nhà máy của họ ở Trung Quốc.

Cuộc khảo sát của Nikkei với 124 công ty Nhật Bản hoạt động tại Trung Quốc cho thấy có đến 108 công ty (87,1%) cho biết hoạt động của họ bị ngưng trệ một phần hoặc hoàn toàn do tác động của dịch nCoV. Chỉ có 43,8% trong số các công ty trả lời khảo sát cho biết họ bắt đầu trở lại hoạt động sớm nhất là ngày 10-2.

Trong khi đó, tập đoàn Foxconn (Đài Loan), nhà sản xuất gia công quan trọng của Apple và nhiều công ty công nghệ Mỹ khác, chưa thể mở cửa trở lại phần lớn các nhà máy ở Trung Quốc.

Trung Quốc là đối tác thương mại hàng đầu của nhiều nước trên toàn cầu. Trung tâm Thương mại quốc tế ở Geneva, Thụy Sĩ, ước tính mức đóng góp của đất nước nay hiện nay cho thương mại toàn cầu khoảng 12%, vượt cả Mỹ. Năm 2003, con số này chỉ gần 6%.

Trước đây, Nhật Bản phụ thuộc lớn vào thương mại với Mỹ đến nỗi các chuyên gia từng ví von: khi Mỹ hắt hơi, Nhật Bản sẽ sổ mũi. Nhưng giờ đây, sự phụ thuộc này đang nghiêng về phía Trung Quốc. Giá trị trao đổi thương mại của Nhật Bản với nền kinh tế lớn thứ hai thế giới đã tăng lên mức 22% tổng kim ngạch thương mại, cao hơn mức 15% với Mỹ.

Do vậy, nếu tăng trưởng kinh tế Trung Quốc tổn thất nặng nề do tác động của dịch nCoV, hầu như mọi nước khác trên toàn cầu đều bị tổn thương.

Dịch nCoV là bài học về đa dạng chuỗi cung ứng

Sau một năm “bầm dập” vì các tác động vạ lây từ cuộc chiến thương mại Mỹ- Trung, Singapore đang đối mặt với mối đe dọa của dịch nCoV. Đây là nơi đã xuất hiện 43 ca nhiễm và có nền kinh tế phụ thuộc lớn vào hoạt động thương mại với bên ngoài, đặc biệt là với Trung Quốc. Do vậy đất nước này có thể phải “trả giá” cao vì sự phụ thuộc này.

Trong một báo cáo công bố tuần trước, các nhà kinh tế ở Công ty chứng khoán Maybank Kim Eng hạ dự báo tăng trưởng GDP của Singapore trong năm nay xuống còn 1,1% so với mức dự báo 1,8% trước đó.

Giải thích lý do hạ dự báo, họ cho rằng quyết định hạn chế nhập cảnh đối với du khách Trung Quốc, được chính phủ Singapore đưa ra vào hồi đầu tháng 2, sẽ ảnh hưởng đến các ngành du lịch, khách sạn và bán lẻ của nước này.

Các nhà kinh tế ở Ngân hàng OCBC nhận định nếu dịch nCoV kéo dài từ 3-6 tháng, GDP của Singapore sẽ bị tổn thất từ 0,5-1 điểm phần trăm do các biện pháp hạn chế đi lại, niềm tin của người tiêu dùng, doanh nghiệp suy giảm và hoạt động sản xuất suy yếu.

Một báo cáo khác trước đó của Maybank Kim Eng nhận định, tại Đông Nam Á, Singapore và Thái Lan là hai nước bị ảnh hưởng nặng nề nhất. Malaysia và Việt Nam cũng bị ảnh hưởng nhưng không nghiêm trọng bằng. Trong khi đó, Indonesia và Philippines sẽ hai nước ít bị ảnh hưởng nhất.

Trao đổi với hãng tin CNBC hôm 4-2, Bộ trưởng Công thương Singapore Chan Chun Sing, nói rằng dịch nCoV, đang khiến nhiều trung tâm sản xuất công nghiệp và thương mại lớn phải đóng cửa ở Trung Quốc, cung cấp “một bài học rất lớn” cho các công ty và nền kinh tế trên toàn cầu về tầm quan trọng của nỗ lực đa dạng hóa chuỗi cung ứng.

Bộ trưởng Chan Chun Sing nói: “Ngày nay, Trung Quốc đã tham gia vào các chuỗi cung ứng của nhiều sản phẩm cao cấp. Điều này có nghĩa là tác động của dịch nCoV đến các chuỗi cung ứng toàn cầu sẽ rất lớn. Tôi nghĩ đây là bài học để mọi người nghiêm túc xem xét lại tính bền vững của chuỗi cung ứng”.

CT (TH)