Thứ năm 05/06/2025 10:12
Hotline: 024.355.63.010
Thời cuộc

Ngành thời trang và dệt may làm gì để tồn tại?

12/10/2020 00:00
Giảm thiểu ô nhiễm và phát triển bền vững là những yếu tố chính để ngành thời trang và dệt may Việt Nam duy trì lợi thế cạnh tranh.

Ngành thời trang và dệt may làm gì để tồn tại?

Tập trung vào yếu tố tác động đến môi trường

TS. Rajkishore Nayak - Giảng viên cấp cao ngành quản trị doanh nghiệp thời trang tại Đại học RMIT Việt Nam cho biết, ngành thời trang và dệt may, đặc biệt ở các nước đang phát triển hiện đang chật vật với các vấn đề môi trường ở nhiều cấp độ khác nhau.

"Việc dùng công nghệ truyền thống để duy trì sản xuất với chi phí thấp đã tác động khủng khiếp lên môi trường do tiêu thụ quá nhiều năng lượng và nước, tạo ra khí thải nhà kính, và rác thải cũng như nước thải công nghiệp độc hại", TS. Nayak nói. "Đáng kinh ngạc là 20% việc ô nhiễm nước đến từ quá trình xử lý hóa chất như nhuộm hay in hoa văn lên vải vóc".

Ông cho biết thêm rằng: "Vứt bỏ quần áo cũng là vấn nạn lớn với các bãi rác ở nhiều quốc gia, trong đó có Việt Nam. Ví dụ như ở Anh, hơn 1,5 triệu tấn rác thải thời trang được chôn lấp trong năm 2016. Vấn đề này để lại những hậu quả vô cùng to lớn như khí thải nhà kính, thẩm thấu hóa chất vào đất đai, các vấn đề sức khỏe và ô nhiễm không khí tăng cao. Điều này ảnh hưởng rất lớn lên sức khỏe con người cũng như các thực thể sống khác".

TS. Nayak đặc biệt nhấn mạnh vào mặt môi trường của tam giác bền vững TBL (môi trường, kinh tế và xã hội): "Thời trang và dệt may thực hiện theo cách bền vững có thể xoa dịu trạng thái căng thẳng về hệ sinh thái và xã hội, đồng thời cho người tiêu dùng có ý thức về bền vững được quyền đưa ra lựa chọn đạo đức khi mua những sản phẩm bền vững".

Tự lực về nguyên liệu thô ở Việt Nam còn thấp

Trong khoảng hai thập kỷ qua, ngành dệt may Việt Nam thể hiện sự phát triển vượt bậc. Lợi thế lao động giá rẻ và các chính sách ưu đãi trong nước giúp đẩy mạnh xuất khẩu dệt may và đưa Việt Nam đứng vào nhóm năm nước xuất khẩu dệt may hàng đầu trên thế giới. Khoảng 70% các nhà sản xuất dệt may Việt Nam dùng nguyên liệu thô nhập khẩu và gần 50% số nguyên liệu này được dùng trong các sản phẩm sẽ được xuất đi.

Những nước như Việt Nam lệ thuộc vào nguồn nguyên liệu thô cũng như các vật tư khác từ Trung Quốc, phải đối mặt với thách thức trong việc duy trì vận hành nhà máy vì đứt gãy chuỗi cung ứng từ việc phong toả các thành phố ở nước này do Covid-19.

Riêng Việt Nam đã bị sụt giảm 6,6% trong xuất khẩu hàng may mặc (so với cùng kỳ hàng năm) còn 10,6 tỷ USD trong 4 tháng đầu năm. Nhập khẩu nguyên liệu thô cùng kỳ cũng giảm 3% còn 5,2 tỷ USD.

Từ nhu cầu mở rộng thị trường xuất khẩu dệt may ngày càng tăng, cũng như Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam - EU (EVFTA), Việt Nam sẽ cần phải tự chủ trong sản xuất vải vóc nhằm đáp ứng nhu cầu cũng như thỏa mãn nguyên tắc xuất xứ dệt may trong EVFTA.

"EVFTA chắc chắn sẽ đẩy mạnh xuất khẩu may mặc Việt Nam vào thị trường châu Âu", TS. Nayak cho hay. " Tuy nhiên, thách thức lớn hiện nay là tìm được nguồn vải đúng chất lượng ở Việt Nam. Ngành thời trang và dệt may sẽ cần đẩy mạnh chất lượng vải vóc để tuân thủ nguyên tắc xuất xứ trong EVFTA. Đây được xem là rào cản lớn nhất với các nhà sản xuất dệt may, vì một số nhà sản xuất thời trang hiện nhập vải từ Trung Quốc đại lục và Đài Loan với giá thành rẻ hơn nhiều. Các nhà sản xuất thời trang và dệt may cũng nên chú trọng thực hành sản xuất bền vững để cạnh tranh trên thị trường toàn cầu. Điều này đòi hỏi phải đầu tư vào công nghệ và nguyên liệu bền vững mới".

Sản xuất xanh

Sản xuất xanh trong chuỗi cung ứng thời trang hiện đang rất được chú ý. "Các thương hiệu thời trang, nhà sản xuất và bán lẻ đang tăng cường chuẩn bị thích ứng với phương thức sản xuất mới hòng cứu lấy trái đất và con người" TS Nayak nói. "Việc sử dụng những loại sợi vải cấp tiến và bền vững, cũng như các nguyên liệu thô khác (có thể tái tạo và phân hủy sinh học), là điều vô cùng quan trọng với sản xuất thời trang và dệt may bền vững".

"Dùng màu tự nhiên để nhuộm, in họa tiết và hoàn thiện nhằm có được nhiều tính năng khác nhau trên vải cũng đang được chú ý và khuyến khích. Tương tự với việc tái chế hàng may mặc ở cuối dòng đời sản phẩm và plastic thành nguyên liệu dệt mới".

Tiết giảm, tái sử dụng và tái chế

Trong thập kỷ qua, khái niệm thời trang nhanh đã làm một cuộc cách mạng trong ngành thời trang, mẫu mã mới được tung ra liên tục mỗi tuần. "Văn hóa vứt bỏ" cũng từ đó mà thành hình vì thời trang bình dân giá rẻ lan tràn khắp nơi cũng như việc ăn nên làm ra của chuỗi các cửa hàng bán lẻ của các nhãn hàng lớn.

"Chôn lấp và đốt rác vẫn là những cách thường dùng để xử lý rác thải thời trang ở các nước đang phát triển", TS. Nayak chia sẻ. "Nguyên nhân có thể đến từ việc thiếu ý thức của người tiêu dùng trong những vấn đề liên quan đến thời trang và dệt may, số lượng doanh nghiệp vận dụng việc tái chế và tái sử dụng còn hạn chế, hệ thống kiểm soát các vấn đề môi trường còn thiếu, sức ép tài chính và thiếu khung pháp lý từ Chính phủ. Một số nhãn hàng thời trang như H&M, Zara và Marks & Spencer đã sáng kiến thu nhận quần áo cũ đổi lấy phiếu giảm giá mua hàng, như một nỗ lực giảm lượng rác thải".

Tuy nhiên, nhiều chuyên gia cũng cho ý kiến, ý thức cộng đồng về rác thải tiêu dùng vẫn còn kém, giải quyết vấn đề rác thải thời trang và may mặc sẽ cần sự hợp tác giữa trung ương, chính quyền địa phương, khối tư nhân, toàn xã hội cũng như các bên có liên quan khác.

"Quy định và tiêu chuẩn rác thải nên được tuân thủ chặt chẽ, việc củng cố ý thức người tiêu dùng về rác thải sau tiêu dùng nên được truyền bá rộng rãi và chuyển thành hành động, cũng như nên tạo thói quen sử dụng hiệu quả rác thải dệt may để giảm lượng rác, kiến tạo hệ thống tái chế khép kín nhằm hỗ trợ đối phó với vấn đề này", ông Nayak kết lời.

Thảo Minh

Tin bài khác
Vốn FDI đổ vào Hà Nội 5 tháng đầu năm gấp 2,6 lần cùng kỳ

Vốn FDI đổ vào Hà Nội 5 tháng đầu năm gấp 2,6 lần cùng kỳ

Chỉ trong 5 tháng đầu năm 2025, Hà Nội đã ghi nhận mức thu hút vốn FDI đạt gần 2,9 tỷ USD, tăng gấp 2,6 lần so với cùng kỳ năm trước.
Tăng thuế thuốc lá – giải pháp “cùng thắng” cho y tế và ngân sách

Tăng thuế thuốc lá – giải pháp “cùng thắng” cho y tế và ngân sách

Theo ông Đặng Khắc Lợi – Phó Cục trưởng Cục Báo chí: “Thuốc lá là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong, vượt qua cả HIV/AIDS, lao và sốt rét cộng lại. Tăng thuế là giải pháp then chốt, không chỉ về mặt tài chính mà còn là chính sách y tế công cộng cấp thiết.”
Khoa học công nghệ: “Đòn bẩy” giúp nông nghiệp Việt Nam bứt phá

Khoa học công nghệ: “Đòn bẩy” giúp nông nghiệp Việt Nam bứt phá

Khoa học công nghệ ngày càng đóng vai trò cốt lõi trong tái cơ cấu nông nghiệp, nâng cao giá trị sản phẩm, phát triển bền vững thích ứng với biến đổi khí hậu.
Bộ Tài chính thúc giải ngân đầu tư công, ưu tiên dự án hạ tầng

Bộ Tài chính thúc giải ngân đầu tư công, ưu tiên dự án hạ tầng

Tốc độ giải ngân đầu tư công năm 2025 đang tăng rõ rệt, Bộ Tài chính yêu cầu xử lý vướng mắc, đảm bảo 100% kế hoạch vốn được giải ngân đúng tiến độ.
Cắt giảm gần 1 năm thủ tục hành chính tạo đột phá phát triển nhà ở xã hội

Cắt giảm gần 1 năm thủ tục hành chính tạo đột phá phát triển nhà ở xã hội

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã chủ trì Hội nghị triển khai nhằm hiện thực hóa các cơ chế, chính sách đặc thù phát triển nhà ở xã hội – một trong những chủ trương trọng điểm trong chiến lược an sinh xã hội quốc gia.
Thường vụ Quốc hội xem xét cơ chế đặc biệt cho đường sắt quốc gia

Thường vụ Quốc hội xem xét cơ chế đặc biệt cho đường sắt quốc gia

Dự thảo nghị quyết về cơ chế đặc thù cho ngành đường sắt sẽ trình Quốc hội vào cuối tháng 6, kỳ vọng tạo đột phá, giải phóng hàng triệu tỷ đồng vốn đầu tư.
Việt Nam chủ động nhập khẩu nông sản Mỹ - gắn kết chuỗi cung ứng toàn cầu

Việt Nam chủ động nhập khẩu nông sản Mỹ - gắn kết chuỗi cung ứng toàn cầu

Chuyến công tác của Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Đỗ Đức Duy cùng đoàn gần 50 doanh nghiệp, hiệp hội nông nghiệp Việt Nam sang Hoa Kỳ không chỉ nhằm xúc tiến nhập khẩu hàng hóa, mà còn thể hiện tư thế chủ động, thiện chí cân bằng thương mại và tham gia sâu vào chuỗi cung ứng nông lâm thủy sản (NLTS) toàn cầu.
Kiến nghị cơ chế đặc thù cho khu thương mại tự do và trung tâm tài chính quốc tế

Kiến nghị cơ chế đặc thù cho khu thương mại tự do và trung tâm tài chính quốc tế

Đà Nẵng đang chủ động đề xuất các cơ chế chính sách riêng biệt nhằm hiện thực hóa hai dự án chiến lược: Khu thương mại tự do (TMTD) và trung tâm tài chính quốc tế (TTTCQT) Việt Nam đặt tại thành phố.
Chủ động thị trường, kiểm soát dòng hàng: Gỡ nút thắt cho xuất khẩu nông sản Việt

Chủ động thị trường, kiểm soát dòng hàng: Gỡ nút thắt cho xuất khẩu nông sản Việt

Công điện 79/CĐ-TTg do Thủ tướng Phạm Minh Chính ký ban hành ngày 31/5/2025 không chỉ là lời nhắc nhở, mà còn là chỉ đạo hành động khẩn trương, yêu cầu các bộ ngành và địa phương “không để tình trạng ùn tắc nông sản tái diễn”, hướng đến mục tiêu lâu dài: phát triển xuất khẩu nông sản bền vững, chủ động, chính ngạch.
Bỏ thuế khoán, áp kê khai - Hộ kinh doanh vào cuộc cải cách toàn diện

Bỏ thuế khoán, áp kê khai - Hộ kinh doanh vào cuộc cải cách toàn diện

Chuyển đổi từ thuế khoán sang kê khai minh bạch không chỉ hiện đại hóa quản lý thuế mà còn tạo nền tảng phát triển bền vững cho hộ kinh doanh và kinh tế tư nhân.
Khai trương Cổng Pháp luật quốc gia đồng hành doanh nghiệp bước vào kỷ nguyên mới

Khai trương Cổng Pháp luật quốc gia đồng hành doanh nghiệp bước vào kỷ nguyên mới

Sáng nay (31/5), Thủ tướng Chính phủ đã thực hiện nghi thức bấm nút khai trương Cổng Pháp luật quốc gia đồng hành cùng người dân, doanh nghiệp bước vào kỷ nguyên mới.
Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo giải pháp quyết liệt nâng cao hiệu quả doanh nghiệp nhà nước

Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo giải pháp quyết liệt nâng cao hiệu quả doanh nghiệp nhà nước

Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Công điện số 77/CĐ-TTg ngày 29/5/2025, yêu cầu các bộ, ngành, địa phương và doanh nghiệp nhà nước triển khai đồng bộ, quyết liệt các giải pháp nhằm thúc đẩy hoạt động sản xuất kinh doanh và nâng cao hiệu quả quản trị, đầu tư trong khối doanh nghiệp nhà nước.
Tăng tốc cải thiện hiệu quả doanh nghiệp nhà nước để đạt mục tiêu tăng trưởng 2025

Tăng tốc cải thiện hiệu quả doanh nghiệp nhà nước để đạt mục tiêu tăng trưởng 2025

Ngày 29/5/2025, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Công điện số 77/CĐ-TTg về các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp nhà nước.
Thủ tướng yêu cầu mạnh tay cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính trong lĩnh vực xây dựng

Thủ tướng yêu cầu mạnh tay cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính trong lĩnh vực xây dựng

Ngày 29/5/2025, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã ký ban hành Công điện số 78/CĐ-TTg yêu cầu tập trung cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính trong lĩnh vực xây dựng.
Thủ tướng Phạm Minh Chính: Ngân hàng "mở lòng ra một chút nữa" để giảm lãi suất

Thủ tướng Phạm Minh Chính: Ngân hàng "mở lòng ra một chút nữa" để giảm lãi suất

Khởi động chương trình tín dụng quy mô 500.000 tỉ đồng nhằm thúc đẩy đầu tư vào hạ tầng, công nghệ số và chuyển đổi số quốc gia, Thủ tướng Phạm Minh Chính mong các ngân hàng "mở lòng ra một chút nữa" để lãi suất thấp hơn ít nhất 1,5% so với lãi suất bình quân trung, dài hạn hỗ trợ doanh nghiệp chuyển đổi số hiệu quả hơn.