Có nên nhập khẩu nhiều thịt lợn?

Thông tin được Bộ Công Thương cung cấp trong ngày 17/12 cho biết trong 10 tháng năm 2019, nhập khẩu (NK) thịt lợn đạt 96.000 tấn, trị giá hơn 108 triệu USD, tăng 101,7% về lượng và tăng 94,9% về trị giá so với cùng kỳ năm trước.

Bù đắp lượng thiếu hụt

“Tuy nhiên, lượng NK này chưa bù đắp được lượng thiếu hụt và chủng loại thịt mà người dân thường có nhu cầu tiêu dùng trong dịp Tết”, Bộ Công Thương lưu ý.

Và để có thông tin chính xác về việc NK thịt lợn, Bộ Công Thương đưa ra đề nghị liên hệ với Bộ NN&PTNT – cơ quan chịu trách nhiệm quản lý nhà nước đối với mặt hàng này.

Trong khi đó, theo Bộ NN&PTNT, hiện có 24 quốc gia được NK thịt lợn chính ngạch vào Việt Nam, cụ thể là: Argentina, Úc, Bỉ, Áo, Brazil, Canada, Đan Mạch, Pháp, Đức, Hungari, Ấn Độ, Hà Lan, Ireland, Litva, Ý, Nhật, Hàn Quốc, Malaysia, New Zealand, Ba Lan, Tây Ban Nha, Mỹ, Nga, Mexico.

Thông tin cho biết các DN có nhu cầu NK thịt lợn hoàn toàn căn cứ vào nhu cầu thực tế để thực hiện việc NK và sẽ chịu sự kiểm soát về chất lượng an toàn thực phẩm và kiểm dịch của Bộ NN&PTNT.

Tuy nhiên, khó khăn hiện nay trong việc NK vẫn chủ yếu là hạ tầng logistics (kho lạnh) để dự trữ, bảo quản thịt lợn đông lạnh sau NK và nhu cầu tiêu dùng của người dân đối với mặt hàng thịt lợn đông lạnh vẫn rất khiêm tốn, chủ yếu phục vụ nhu cầu sản xuất chế biến.

Một cuộc khảo sát thị trường cho thấy 86% người tiêu dùng Việt Nam vẫn mua thịt lợn tươi tại chợ thay vì trong siêu thị. Chính vì vậy, thị trường thịt đông lạnh chưa phải là mối đe dọa với thịt lợn tươi trong nước.

Trong khi đó, những người có thu nhập cao sẵn sàng chấp nhận chi trả nhiều hơn để đảm bảo mua được các loại thịt có chất lượng cao. Nhóm phân khúc khách hàng này dành nhiều thiện cảm hơn cho những sản phẩm thịt lợn có nguồn gốc nước ngoài.

Dựa trên các báo cáo phân tích, một số tổ chức nghiên cứu thị trường nhận định việc thiếu hụt nguồn cung thịt lợn tạo cơ hội cho các DN nội địa phát triển một mô hình kinh doanh bền vững.

Trong vấn đề NK thịt lợn, Bộ Công Thương cho biết đã phối hợp chặt chẽ với Bộ NN&PTNT hướng dẫn và tạo điều kiện cho các DN chế biến, DN phân phối thực phẩm, đặc biệt là các DN đăng ký tham gia Chương trình bình ổn thị trường tại các địa phương NK lượng thịt lợn thiếu hụt để bình ổn thị trường dịp cuối năm và Tết Nguyên đán.

Tại Kết luận số 399/TB-VPCP ngày 19/11/2019, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ đã giao Bộ NN&PTNT về “phần thiếu hụt còn lại, phối hợp với Bộ Công Thương để tính toán, đề xuất cụ thể số lượng cần NK từ các đối tác thương mại có quan hệ hai chiều với nước ta”.

NK thịt lợn để giảm áp lực nguồn cung trong nước

Giảm áp lực nguồn cung trong nước

Theo Tổng cục thống kê, đàn lợn cả nước tháng 11/2019 giảm mạnh 22% so với cùng thời điểm năm trước do chịu ảnh hưởng của dịch tả lợn châu Phi, nguồn cung giảm là yếu tố chủ yếu khiến giá thịt lợn hơi trên thị trường gia tăng.

Trong khi đó, số liệu từ Bộ NN&PTNT cho thấy tổng lượng thịt các loại trong năm 2019 ước đạt 5,14 triệu tấn, giảm 4,1%. Tuy nhiên, thịt lợn là mặt hàng thực phẩm thiết yếu và chiếm tỷ trọng lớn (khoảng 70%) trong cơ cấu tiêu dùng thực phẩm giảm 380.000 tấn, tương đương từ 9-10% so với năm 2018 đã ảnh hưởng lớn đến thị trường thực phẩm trong nước.

Còn theo Hiệp hội Chăn nuôi Đồng Nai, tổng đàn lợn trên địa bàn tỉnh đã giảm khoảng 50% so với trước khi xuất hiện dịch tả (tháng 4/2019). Số lượng lợn thiếu trong dịp cuối năm và Tết Nguyên đán có thể lớn hơn số liệu Bộ NN&PTNT ước tính. Nguyên nhân là không chỉ do các hộ chăn nuôi nhỏ lẻ không tái đàn hoặc đã tái đàn nhưng bị dịch bệnh trở lại làm nguồn cung giảm mạnh, mà ngay cả các cơ sở chăn nuôi lớn, khép kín cũng bị dịch bệnh, nên cũng làm ảnh hưởng đến nguồn cung thịt lợn trong dịp cuối năm.

Bộ Công Thương cho rằng do dịch tả lợn châu Phi đã qua giai đoạn đỉnh, tình hình dịch bệnh và số lượng lợn bị bệnh, tiêu hủy đã giảm dần nên đã có một số nơi được phép tái đàn trở lại. Đồng thời, giá thịt lợn cao cũng khuyến khích người chăn nuôi tái đàn, nên cũng sẽ giúp bù đắp một phần thiếu hụt trong thời gian tới.

Ngoài ra, do giá thịt lợn trong nước đang ở mức cao nên các DN chế biến thực phẩm sẽ NK thịt lợn an toàn để phục vụ hoạt động sản xuất, kinh doanh cũng sẽ giảm áp lực cho nguồn cung trong nước.

Theo giới phân tích, trong năm 2019, tổng sản lượng tiêu thụ thịt tại Việt Nam sẽ vượt mốc 4 triệu tấn. Chiếm gần 65% tổng sản lượng tiêu thụ, thịt lợn vẫn sẽ chiếm tỷ trọng lớn nhất trong bữa ăn của người Việt.

Tuy nhiên, để thành công trên chính sân nhà, các DN Việt Nam trong phân khúc thịt lợn cũng nên cân nhắc những thách thức tiềm ẩn trong ngành. Điển hình như những rào cản thuế quan bị dỡ bỏ sau khi các hiệp định thương mại (FTA) được ký kết gây biến động về giá bán trên thị trường, hay thói quen chuộng hàng NK, hàng có nguồn gốc xuất xứ từ nước ngoài của một bộ phận người tiêu dùng Việt Nam.

Thế Vinh