Doanh nhân Trương Á Cần: Từ cánh tay phải của tỷ phú Bill Gates đến vị trí Chủ tịch của Baidu

10:45 28/03/2023

Doanh nhân Ya-Qin Zhang (Trương Á Cần) - Chủ tịch Baidu - nền tảng tìm kiếm internet lớn nhất Trung Quốc, lớn thứ 2 thế giới - là một cái tên rất nổi tiếng trong giới công nghệ nhưng không được nhiều người dân biết đến.

Ảnh minh họa
Doanh nhân Ya-Qin Zhang

Ông từng là cánh tay phải của Bill Gates, làm việc tại Microsoft trong 16 năm cho đến khi được chính Bill Gates bổ nhiệm làm Phó Chủ tịch Toàn cầu đầy quyền lực của gã không lồ công nghệ này. Đến 2014, ông gia nhập Baidu với tư cách là Chủ tịch của công ty. Ya-Qin Zhang nghỉ hưu vào tháng 10 năm 2019 và Baidu khi đó đã được định giá lên tới 99 tỷ đô la.

Sinh năm 1966, ông quê ở Thái Nguyên, tỉnh Sơn Tây phía bắc Trung Quốc, ông thể hiện những dấu hiệu thiên tài ngay từ khi còn là một cậu bé. Năm 1978, ở tuổi 12, Trương được nhận vào Đại học Khoa học và Công nghệ Trung Quốc, là sinh viên đại học trẻ nhất nước này khi đó. Ông lấy bằng Tiến sĩ Kỹ thuật Điện tại Đại học George Washington, được đào tạo về điều hành tại Đại học Harvard, và được trao bằng Tiến sĩ danh dự của Đại học Surrey.

Những năm sau đó, ông được trao nhiều danh hiệu học thuật khác, và vào năm 1999, ông gia nhập Microsoft.

Năm 2004, Bill Gates thông báo bổ nhiệm Ya-Qin Zhang, khi đó mới 38 tuổi, làm Phó Chủ tịch Toàn cầu của Microsoft.

Ông gia nhập công ty với tư cách là phó trưởng khoa Nghiên cứu của Microsoft tại Trung Quốc, với bốn thành viên. Trương sẵn sàng hành động theo phương châm cá nhân của mình: "Trí tuệ Trung Quốc mang lại lợi ích cho toàn cầu".

Sự nghiệp nghiên cứu xuất sắc

Giống như Bill Gates, Ya-Qin Zhang được coi là một thiên tài từ rất lâu trước khi gia nhập Microsoft. Ông học được giá trị của sự độc lập và phấn đấu để trở nên mạnh mẽ hơn những đứa trẻ khác. Cha ông qua đời Khi ông lên 5 tuổi, mẹ ông là người đã nuôi nấng ông một mình, khuyến khích ông hướng tâm trí vào sự nghiệp tương lai.

Ya-Qin Zhang có được phần lớn thành công nhờ khao khát kiến thức sâu xa. Khi còn là một sinh viên năm nhất háo hức, ông ấy đã từng chen chân lên hàng ghế đầu trong bài giảng năm 1985 của Stephen Hawking về lỗ đen vũ trụ.

Trong một dịp khác, ông ấy ngồi hàng giờ đồng hồ đọc một bài phát biểu bằng tiếng Nhật, hy vọng - mặc dù vô ích - sẽ thu thập được ít nhất một điều gì đó từ bài nói.

Khi chọn chuyên ngành của mình, Ya-Qin Zhang một lần nữa được truyền cảm hứng từ một bài phát biểu và chuyển sang lĩnh vực không dây, truyền thông di động, mạng, video kỹ thuật số và công nghệ đa phương tiện thay vì toán học.

Mới ở tuổi 18, ông đã có bằng thạc sĩ về kỹ thuật điện. Với một khao khát sâu sắc hơn về những điều chưa biết đã đưa ông đến Hoa Kỳ. Năm 1985, ông đăng ký khóa học tiến sĩ Đại học George Washington với chuyên ngành kỹ thuật điện, khi đó Ya-Qin Zhang 19 tuổi.

Vào năm 1997 ở tuổi 31, ông được đề cử là Thành viên của Hiệp hội Kỹ sư Điện và Điện tử (IEEE), trở thành nhà khoa học trẻ tuổi nhất giành được vinh dự này trong lịch sử hơn 100 năm của tổ chức. (IEEE là hiệp hội nghề nghiệp phi lợi nhuận hàng đầu thế giới vì sự tiến bộ của công nghệ và có hơn 365.000 thành viên tại hơn 150 quốc gia và khu vực.)

Ya-Qin Zhang có sự nghiệp nghiên cứu đồ sộ với hơn 500 ấn phẩm, 60 bằng sáng chế của Hoa Kỳ và nhiều đóng góp cho các tiêu chuẩn và sản phẩm toàn cầu trong video kỹ thuật số, AI/máy học, điện toán đám mây và lái xe tự hành.

Ông được bầu vào Viện Hàn lâm Khoa học Trung Quốc, Viện Hàn lâm Khoa học và Nghệ thuật Hoa Kỳ, Học viện Nhà phát minh Quốc gia và Học viện Kỹ thuật Quốc gia Úc (ATSE). Ông còn là giáo sư, chủ tịch Khoa học AI tại Đại học Thanh Hoa Trung Quốc.

Mối quan hệ với Bill Gates - Người tài trọng người tài

Ya-Qin Zhang cho biết Bill Gates vừa là đồng nghiệp vừa là bạn, đã ảnh hưởng đến ông rất nhiều.

Ông nói: “Bên cạnh chỉ số IQ cực cao, Bill còn gây ấn tượng với tôi về sự nhạy bén trong kinh doanh. Bill có thể rất kỹ thuật trước các kỹ thuật viên, có thể là kiến trúc sư sản phẩm khi nói chuyện với nhân viên làm sản phẩm và cũng có thể rất sâu sắc khi nói chuyện ở cấp độ toàn ngành. Ông ấy kết hợp chúng một cách chặt chẽ với khả năng độc đáo của mình."

Hành trình đến với Microsoft của Ya-Qin Zhang bắt đầu với công trình nghiên cứu đầy ấn tượng của ông tại Đại học Berkeley, công việc này đã thu hút sự chú ý của Bill Gates. Năm 1994, Trương nhận được một cú điện thoại từ Gates, người đã đọc một trong những tài liệu nghiên cứu của ông về xử lý tín hiệu số. Gates rất ấn tượng với công việc của Trương nên đã mời ông làm việc tại trụ sở chính của Microsoft ở Redmond, Washington.

Sau khi gia nhập Microsoft Research Asia với tư cách là nhà khoa học trưởng vào năm 1999, ông được thăng chức chủ tịch vào tháng 7 năm 2000.

Năm 2004, Trương Nhã Cầm được Bill Gates bổ nhiệm làm phó chủ tịch của Microsoft tại trụ sở chính ở Hoa Kỳ để phụ trách nghiên cứu về truyền thông di động và các vấn đề phát triển toàn cầu của hệ thống nhúng

Khả năng lãnh đạo và tầm nhìn của ông đã giúp Microsoft  gần như độc chiếm thị trường Trung Quốc. Những nỗ lực của Trương đã được Gates công nhận và đã ca ngợi Trương là "một tài sản quý giá” của Microsoft.

Trong nhiều năm, Trương và Gates đã phát triển mối quan hệ thân thiết, dựa trên sự tôn trọng và ngưỡng mộ lẫn nhau. Họ thường thảo luận về niềm đam mê chung về công nghệ và tương lai của ngành. Gates thường tìm kiếm lời khuyên của Trương về các vấn đề liên quan đến hoạt động của Microsoft tại Trung Quốc.

Mặc dù có nhiều thành tích, Ya-Qin Zhang vẫn khiêm tốn và cam kết thúc đẩy lĩnh vực công nghệ. Mối quan hệ của ông với Bill Gates vẫn bền chặt khi cả hai tiếp tục làm việc cùng nhau để định hình tương lai của công nghệ và tác động của nó đối với xã hội.

Chủ tịch của Baidu,Inc.

Thành công của Ya-Qin Zhang tại Microsoft cuối cùng đã đưa ông đến những vị trí cao cấp khác trong ngành công nghệ. Năm 2014, người sáng lập Baidu - nền tảng tìm kiếm internet lớn nhất Trung Quốc, lớn thứ 2 thế giới - là tỷ phú Robin Li (Lý Ngạn Hoành) đã mời ông về giữ chức Chủ tịch công ty.

Trong 5 năm từ 2014 đến 2019 tại Baidu, với tư cách là Chủ tịch, Ya-Qin Zhang đã hợp tác chặt chẽ với người sáng lập Robin Li, giám sát quá trình chuyển đổi của Baidu từ một công cụ tìm kiếm thành một công ty công nghệ đa dạng, tập trung vào điện toán đám mây, xe tự lái và trí tuệ nhân tạo AI.

Dưới sự lãnh đạo của Ya-Qin Zhang, Baidu đã có những bước tiến đáng kể trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo, đặc biệt là trong việc phát triển công nghệ nhận dạng giọng nói và xử lý ngôn ngữ tự nhiên.

Năm 2017, hệ thống nhận dạng giọng nói của Baidu đã đạt được tỷ lệ lỗi thấp kỷ lục là 1,3%, lần đầu tiên vượt qua độ chính xác của con người.

Năm 2018, chỉ với một đoạn ghi âm dài 3,7 giây, thuật toán AI “Deep Voice” được phát triển bởi Baidu có khả năng giả giọng người nói một cách rất chân thực, có thể tự tạo ra các câu hội thoại, nhại được cả giọng theo vùng miền, quốc gia khác nhau.

Với những đóng góp to lớn cho sự phát triển của ngành công nghệ Trung Quốc, vào năm 2019 Ya-Qin Zhang được vinh danh là một trong "100 người có ảnh hưởng nhất trong nền kinh tế kỹ thuật số của Trung Quốc" do China Business Network bình chọn. Ông còn là Chủ tịch của Liên minh Apollo, tổ chức nền tảng mở lớn nhất cho xe tự lái trên thế giới.

Anh Dũng