Xuất nhập khẩu trong “bình thường mới”: Thông suốt những cung đường “chục tỷ đô”

DNHN - Những chuyến xe chở hàng hóa xuất nhập khẩu nối đuôi nhau di chuyển một cách thuận tiện ở khu vực cảng Hải Phòng, hay cửa khẩu Móng Cái, Hoành Mô (Quảng Ninh) là những hình ảnh dễ bắt gặp thời gian gần đây khi các địa phương thực hiện Nghị quyết 128/NQ-CP của Chính phủ quy định tạm thời “thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm soát hiệu quả dịch Covid-19” (Nghị quyết 128).

Không còn “ngăn sông cấm chợ”

Ít ngày sau khi Chính phủ ban hành Nghị quyết 128, phóng viên Tạp chí Hải quan đã có mặt tại hai cửa ngõ giao thương quan trọng ở phía Bắc là Hải Phòng và Quảng Ninh với kim ngạch xuất nhập khẩu mỗi năm hàng chục tỷ USD. Trên các tuyến đường ra, vào hai địa phương, chốt kiểm soát dịch bệnh Covid-19 vẫn được duy trì. Tuy nhiên, việc khai báo y tế diễn ra thuận tiện, nhanh chóng nhờ ứng dụng PC-Covid. Căn cứ vào cấp độ dịch của điểm xuất phát, lực lượng chức năng tại chốt sẽ hướng dẫn biện pháp phòng, chống dịch bệnh phù hợp.

Từ nội thành Hải Phòng ra khu vực cảng trên đường 356- con đường đường huyết mạch lưu thông hàng hóa ở khu vực cảng Hải Phòng, chúng tôi chứng kiến từng dòng xe container tấp nập nối đuôi nhau ra, vào cảng.

Tại cảng Tân Vũ, anh Nguyễn Văn Dương (quê Tiền Hải, Thái Bình), tài xế xe đầu kéo chuyên chở hàng xuất nhập khẩu từ Hải Phòng đi Hà Nội và một số tỉnh phía Bắc chia sẻ về hành trình từ Hải Phòng đi Hà Nội và ngược lại những ngày gần đây.

Hàng ngày, anh Dương chở hàng nhập khẩu chủ yếu là máy móc thiết bị từ Hải Phòng theo quốc lộ 5A qua các tỉnh Hưng Yên, Hải Dương để giao cho nhà máy ở Hà Nội, sau đó quay xe về Hải Phòng. Theo anh Dương, hiện nay, chỉ còn Hải Phòng duy trì chốt kiểm soát dịch bệnh (khi quay trở về Hải Phòng). Tại chốt kiểm soát có khu vực dành riêng cho tài xế xe tải khai báo và khu vực dành cho xe máy, xe khách hay ô tô cá nhân.

“Tại chốt kiểm soát chỉ xuất trình chứng nhận tiêm chủng, phiếu xét nghiệm Covid-19 và một số giấy tờ liên quan, thời gian hơn 10 giây nên không còn tình trạng ách tắc như trước. Mỗi chuyến từ Hải Phòng lên Hà Nội và ngược lại chỉ mất khoảng 4 giờ mỗi lượt, trong khi thời cao điểm dịch, các địa phương đều lập chốt có khi mất 2 ngày, thông thường mất 1 ngày. Đi lại thuận tiện nên ngày nào tôi cũng chạy một chuyến Hải Phòng- Hà Nội và ngược lại. Công việc ổn định, thu nhập tăng lên”, anh Nguyễn Văn Dương vui mừng nói.

Tương tự Hải Phòng, trên tuyến Quốc lộ 18- con đường huyết mạch về xuất nhập khẩu giữa Việt Nam với Trung Quốc qua địa bàn Quảng Ninh, những ngày đầu tháng 11, chúng tôi thường xuyên gặp những đoàn xe nối đuôi nhau.

Ở lối mở cầu phao Km3+4, TP Móng Cái (Quảng Ninh) chúng tôi cũng ghi nhận được chia sẻ của giới tài xế đường dài về việc đi lại thuận tiện khi Chính phủ ban hành Nghị quyết 128.

Anh Nguyễn Ngọc Tặng (quê Tuy An, Phú Yên) không giấu được sự phấn chấn khi vừa chở xong chuyến hàng xuất khẩu đầu tiên ra Móng Cái. Ngày 27/10, anh Tặng xuất phát từ TP Phan Thiết, Bình Thuận chở 1 container khoảng 20 tấn thanh long xuất khẩu sang Trung Quốc qua cửa khẩu ở Móng Cái.

Trước khi xuất phát, anh Tặng lo lắng không ít vì đây là chuyến hàng đầu tiên chở hàng ra Móng Cái. Hơn nữa, nhiều đồng nghiệp cho biết việc đi lại trong mùa dịch rất khó khăn, nhiều người phải mất 4-5 ngày hoặc lâu hơn mới đến được Móng Cái.

Nhưng ngược với sự lo lắng đó, việc đi lại của anh Tặng lần này thuận tiện và chỉ sau 2 ngày đã có mặt ở Móng Cái.

“Từ Bình Thuận ra Quảng Ninh tôi chỉ phải khai báo y tế khi đi qua các tỉnh. Vào địa phận Quảng Ninh phải khai báo y tế và test nhanh Covid-19. Khoảng 15 phút có kết quả âm tính tôi tiếp tục chở hàng ra Móng Cái. Đến địa phận TP Móng Cái, tôi tiếp tục phải test nhanh Covid-19. Cũng chỉ mất khoảng 15 phút là có kết quả. Khi có kết quả âm tính tôi chở hàng đến lối mở cầu phao km3+4 để làm thủ tục xuất khẩu. Khi lưu trú lại Móng Cái tôi được chủ hàng bố trí ở khu vực tập trung để đảm bảo phòng dịch”, anh Nguyễn Ngọc Tặng chia sẻ.

Trước khi thực hiện Nghị quyết 128, để vào địa phận Quảng Ninh và lên Móng Cái phải qua 2 chốt kiểm soát dịch như anh Tặng nói. Nhưng mỗi chốt phải test Covid-19 bằng phương pháp PCR nên thời gian chờ kết quả mất từ 10 giờ đến 20 giờ. Vì vậy, đưa hàng từ miền Nam ra Móng Cái mất 4-5 ngày, thậm chí nhiều hơn!

Theo ghi nhận của phóng viên, các tài xế đều bày tỏ tinh thần hợp tác với lực lượng chức năng địa phương trong thực hiện các biện pháp phòng, chống dịch. Bởi, khi dịch bùng phát, cuộc sống, công việc của họ cũng ảnh hưởng rất nhiều.

Khơi thông những dòng chảy hàng hoá “tỷ đô”

Để góp phần thực hiện hiệu quả Nghị quyết 128, giúp khơi thông dòng chảy hàng hóa xuất nhập khẩu gắn với phòng, chống dịch, ngành Hải quan, nhất là các đơn vị hải quan cơ sở tiếp tục triển khai đồng bộ, quyết liệt các giải pháp trong thực hiện mục tiêu kép.

Đại diện Cục Hải quan Hải Phòng cho biết: Từ khi dịch Covid-19 diễn biến phức tạp, đơn vị đã chủ động triển khai các phương án phòng, chống dịch và đảm bảo thông quan hàng hóa. Đặc biệt, sau khi Chính phủ ban hành Nghị quyết 128, đơn vị tiếp tục đẩy mạnh các giải pháp hỗ trợ doanh nghiệp hết sức cụ thể. Điển hình như đối với trường hợp phải kiểm tra thực tế hàng hóa, Cục áp dụng tối đa việc kiểm tra qua hệ thống máy soi container để thông quan hàng hóa. Với việc công nhận địa điểm kiểm tra tại cơ sở sản xuất, chân công trình, chỉ yêu cầu doanh nghiệp nộp hồ sơ qua mạng hoặc qua dịch vụ bưu chính, Cục sẽ kiểm tra hồ sơ, căn cứ quy định để quyết định công nhận mà không yêu cầu doanh nghiệp phải đến cơ quan Hải quan và công chức cũng không phải đến doanh nghiệp để kiểm tra như trước.

Mới đây, Cục Hải quan Hải Phòng có văn bản yêu cầu các đơn vị tạm dừng, hoãn các cuộc kiểm tra sau thông quan đã có trong kế hoạch năm 2021 (bao gồm kiểm tra sau thông quan đánh giá tuân thủ và kiểm tra sau thông quan theo dấu hiệu rủi ro); tạm dừng, hoãn các cuộc thanh tra, kiểm tra đã có trong kế hoạch năm 2021 như: thanh tra chuyên ngành, kiểm tra báo cáo quyết toán, kiểm tra tình hình sử dụng nguyên vật liệu, vật tư tại trụ sở người nộp thuế…

Liên quan đến tháo gỡ vướng mắc của doanh nghiệp trong thời kỳ dịch bệnh, Cục Hải quan Hải Phòng chỉ đạo các đơn vị hướng dẫn doanh nghiệp thực hiện kết nối trao đổi trên dịch vụ công trực tuyến, dịch vụ bưu chính công ích…

Nhờ áp dụng đồng bộ các giải pháp tạo thuận lợi nên việc doanh nghiệp phải trực tiếp đến giao dịch tại trụ sở cơ quan Hải quan giảm rất nhiều, trong khi lưu lượng tờ khai, hàng hóa xuất nhập khẩu vẫn có chiều hướng tăng và việc thông quan thuận lợi.

Từ đầu năm đến 31/10, Cục Hải quan Hải Phòng đã làm thủ tục thông quan cho hơn 1,76 triệu tờ khai, tăng hơn 300 nghìn tờ khai so với cùng kỳ 2020, tổng kim ngạch lên đạt gần 93 tỷ USD, tăng tới hơn 19 tỷ USD.

Tại Cục Hải quan Quảng Ninh, Phó Cục trưởng Trịnh Văn Nhuận cho biết, ngoài các giải pháp trước đây, sau khi Chính phủ ban hành Nghị quyết 128, Tỉnh ủy Quảng Ninh đã có Chỉ thị số 18-CT/TU, UBND tỉnh có Quyết định 3633/QĐ-UBND về triển khai Nghị quyết 128 tại địa phương. Trên cơ sở đó, Ban Thường vụ Đảng ủy Cục Hải quan Quảng Ninh ban hành Chỉ thị số 08-CT/ĐU để triển khai công tác phòng, chống dịch theo hướng linh hoạt, kiểm soát hiệu quả.

“Căn cứ các hướng dẫn của Bộ Y tế về phòng, chống dịch, Cục Hải quan Quảng Ninh đã ban hành bộ tiêu chí để đánh giá mức độ an toàn phòng, chống dịch để các đơn vị căn cứ tình hình thực tế, chủ động triển khai các biện pháp phòng, chống dịch phù hợp, hiệu quả, gắn với đảm bảo thông quan hàng hóa. Cùng với đó, Cục Hải quan Quảng Ninh xây dựng lại phương án phòng, chống dịch đáp ứng theo yêu cầu tình hình mới theo hướng kiểm soát dịch hiệu quả trên tinh thần 3 trước, 4 tại chỗ, thích ứng an toàn, kiểm soát hiệu quả phòng, chống dịch. Từ đó, các đơn vị rà soát lại các quy trình thủ tục hải quan vừa đảm bảo công tác phòng, chống dịch, vừa thúc đẩy hoạt động thương mại, hoạt động xuất nhập khẩu, đáp ứng mục tiêu kép của Chính phủ. Hết tháng 10, Cục Hải quan Quảng Ninh giải quyết thủ tục cho 71.638 tờ khai của 1.159 doanh nghiệp với tổng kim ngạch đạt 10,3 tỷ USD, tăng 33% về tờ khai, tăng 6% về doanh nghiệp, tăng 28% về kim ngạch so với năm 2020”, Phó Cục trưởng Trịnh Văn Nhuận chia sẻ.

Chúng tôi rời Quảng Ninh, Hải Phòng khi dịch bệnh Covid-19 còn nhiều phức tạp. Cùng với cấp ủy, chính quyền địa phương, lực lượng Hải quan nơi đây vẫn tiếp tục nỗ lực, phấn đấu để đảm bảo công tác phòng, chống dịch và khơi thông dòng chảy hàng hóa xuất nhập khẩu.

Theo TCHQ