TS Trần Du Lịch: Nếu kích được "cỗ xe tam mã" thì GDP chắc chắn sẽ tăng trưởng

Theo TS Phạm Thế Anh, Trưởng bộ môn Kinh tế vĩ mô thuộc Trường đại học Kinh tế quốc dân, GDP quý 3 giảm mạnh (6,17% so cùng kỳ) đã được dự báo trước vì rất nhiều địa phương, trong đó có các địa phương lớn như TP.HCM, Bình Dương và Đồng Nai vốn chiếm 34% GDP cả nước, đã thực hiện giãn cách kéo dài chống dịch, dẫn tới tăng trưởng thấp, kéo tăng trưởng của cả nền kinh tế đi xuống. Các thành phần cấu thành GDP ở góc độ tổng cầu đều sụt giảm, đặc biệt là dịch vụ tiêu dùng. Ngoại trừ thực phẩm, hàng thiết yếu, các mặt hàng phòng chống dịch bệnh, y tế được tiêu thụ; còn hầu hết các lĩnh vực khác như vui chơi, giải trí, hàng hóa tiêu dùng, ăn uống ngoài gia đình... gần như biến mất. Chỉ số mua hàng sản xuất tại Việt Nam (PMI) giảm từ trên 50 điểm xuống còn hơn 40 điểm trong tháng 8 cho thấy sự đình trệ sản xuất. Rồi giao thông, vận tải, du lịch... đều giảm mạnh.

Dù các chỉ số kinh tế vĩ mô xấu đi so với quý trước nhưng ông Phạm Thế Anh nhấn mạnh, điểm lạc quan là chúng ta vẫn đang giữ được một nền tảng vĩ mô ổn định, vững chắc. Đầu tiên là lạm phát. Dù nguy cơ từ việc đứt gãy sản xuất làm cho giá cả tăng cục bộ ở một số địa phương như TP.HCM, Hà Nội trong một thời gian ngắn nhưng chỉ số giá tiêu dùng chung tháng 8 chỉ tăng 0,25% so với tháng 7, tăng 2,82%. Nếu tính 8 tháng đầu năm, CPI tăng 1,79% cùng kỳ. So với mục tiêu điều hành là lạm phát bình quân thấp hơn 4% cả năm, chúng ta vẫn đang kiểm soát tốt lạm phát.

Theo TS Trần Du Lịch, quý 4 có nhiều lợi thế để đưa nền kinh tế phục hồi. Đầu tiên là việc TP.HCM và nhiều tỉnh, thành trên cả nước đã chính thức mở cửa trở lại. Nếu các DN, tiểu thương, khu vực dịch vụ khởi động tốt, TP sẽ tiếp tục nới thêm cánh cửa, thị trường nội địa dần trở lại đường đua. Như vậy, 2 tháng cuối năm chắc chắn sẽ tăng trưởng dương.

“Nhưng yếu tố then chốt là nếu gói an sinh xã hội và đầu tư công 250.000 tỉ đồng (trên 10 tỷ USD) được triển khai đúng chỉ đạo của Thủ tướng sẽ kích cầu rất mạnh. Từ kích cầu sẽ kích cung trở lại, đó là đòn kích rất quan trọng và chúng ta phải tận dụng triệt để khi lên kế hoạch phục hồi kinh tế. Hãy nhìn lại giai đoạn 2011 - 2015, khi đó kinh tế trong nước chịu tác động nặng nề của cuộc khủng hoảng tài chính bắt đầu từ Mỹ rồi lan dần ra thế giới. Ở bên trong, lạm phát tăng cao, lãi suất bị đẩy lên cao nên thực tế Việt Nam bị tác động kép, nội công ngoại kích. Nhưng nhờ đẩy mạnh đầu tư công làm đường Hồ Chí Minh, quốc lộ, đường nông thôn... đã đưa nền kinh tế thoát khỏi suy thoái, tăng trưởng trở lại. Giờ cũng vậy, đầu tư công phải đóng vai trò trụ cột, dẫn dắt để phục hồi kinh tế”, TS Trần Du Lịch nhấn mạnh.

Đồng quan điểm, TS Phạm Thế Anh cũng cho rằng kinh tế quý 4 không thể trông chờ vào khu vực tư nhân bởi khối này đang bị tổn thương. Nhiều DN đã đóng cửa, những DN còn tồn tại thì sức khỏe yếu. Với “thể trạng” đó, họ phải cân nhắc rất nhiều trước khi quyết định bỏ tiền đầu tư thúc đẩy sản xuất ở thời điểm này. Thế nên trụ cột đầu tư quý 4 vẫn phải là đầu tư công. “Tiền đã có sẵn, giờ nên tập trung vào các dự án trọng điểm quốc gia. Đầu tư công lúc này không chỉ tạo nền tảng phục hồi cho quý 4 mà còn cho năm sau nên đóng vai trò hết sức quan trọng. Mà muốn thúc đẩy đầu tư công thì vai trò của Chính phủ rất lớn trong việc tháo gỡ các vướng mắc, nút thắt dẫn đến sự chậm trễ giải quyết. Nếu những vướng mắc đó Chính phủ đã giải quyết rồi mà các địa phương, bộ, ngành vẫn không làm thì phải quy trách nhiệm cụ thể. Có như vậy, giải ngân đầu tư công mới chạy được”, ông Thế Anh nói.

TT (theo Thanh Niên)