Trung Quốc ban hành lệnh hạn chế xuất khẩu với nguyên liệu sản xuất chip

Theo hướng dẫn của Bộ Thương mại và Hải quan Trung Quốc, bắt đầu từ ngày 1.8 việc xuất khẩu gali và germani sẽ bắt buộc phải có giấy phép đi kèm. Văn bản cho biết thêm "bảo vệ an ninh và lợi ích quốc gia" là lý do chính dẫn đến việc ban hành các biện pháp này.

Theo đó, các nhà xuất khẩu ở Trung Quốc sẽ phải xin phép Bộ trên để có thể đưa 2 kim loại quan trọng này ra nước ngoài, trong đó phải cung cấp thông tin về người dùng cuối và cách sử dụng nguyên liệu.

Giới chức Trung Quốc cảnh báo các bên vi phạm biện pháp hạn chế có thể bị phạt hành chính hoặc thậm chí bị buộc tội hình sự.

Trung Quốc vốn là nhà sản xuất chính hai loại kim loại trên. Theo báo cáo năm 2020 của Ủy ban châu Âu, lượng gali và germani do Trung Quốc sản xuất đều chiếm 80% sản lượng toàn cầu. Gali được sử dụng trong các mạch tích hợp, đèn LED và tấm quang điện cho các tấm pin Mặt Trời, trong khi germani là chất thiết yếu để sản xuất sợi quang học và ống kính máy ảnh hồng ngoại.

Cả hai kim loại này đều có bề ngoài màu bạc ánh kim và thường được phân loại là “kim loại phụ”, các kim loại này thường không được tìm thấy riêng lẻ trong tự nhiên. Thay vào đó, chúng được sản xuất với nồng độ nhỏ dưới dạng sản phẩm phụ từ các nhà máy lọc dầu tập trung vào các nguyên liệu thô phổ biến khác như kẽm hoặc nhôm oxit.

Thị trường này rất nhỏ khi so sánh với các hàng hóa khác như đồng hoặc dầu mỏ. Nhập khẩu kim loại gali và tấm wafer đa tinh thể gali arsenua (GaAs) của Mỹ vào năm 2022 chỉ được định giá khoảng 225 triệu USD theo dữ liệu của chính phủ. Nhưng việc sử dụng chúng trong các ngành công nghiệp chiến lược có nghĩa là các biện pháp hạn chế vẫn có thể có tác động sâu rộng.

Hai kim loại này có rất nhiều ứng dụng chuyên biệt trong sản xuất chip, thiết bị liên lạc và quốc phòng.

Ngoại trừ Trung Quốc, các quốc gia khác có năng lực sản xuất gali bao gồm Nga và Ukraine - kim loại này được sản xuất như một sản phẩm phụ của alumina, cũng như Hàn Quốc và Nhật Bản - như một sản phẩm phụ của kẽm. Ở Bắc Mỹ, germani được thu hồi cùng với kẽm, chì và các kim loại khác tại nhà máy luyện kim của Teck Resources Ltd. ở British Columbia.

Các nhà sản xuất khác bao gồm nhà sản xuất vật liệu đặc biệt 5N Plus Inc. và Indium Corporation ở Mỹ. Ở châu Âu, công ty Umicore SA của Bỉ là nhà sản xuất cả hai loại kim loại này.

Quyết định kiểm soát xuất khẩu gali và germani của Trung Quốc được đưa ra trong bối cảnh Mỹ và một số đồng minh đang đẩy mạnh các biện pháp hạn chế sự phát triển công nghệ của nước này, bao gồm cả chất bán dẫn. Hồi tháng 10/2022, Mỹ đã đưa ra các biện pháp kiểm soát xuất khẩu nhằm cắt đứt khả năng tiếp cận của Trung Quốc với chip và thiết bị sản xuất chất bán dẫn tiên tiến, đồng thời vận động các đồng minh áp dụng các hạn chế tương tự. Trong động thái mới nhất, chính phủ Hà Lan tuần trước đã tuyên bố hạn chế xuất khẩu một số thiết bị bán dẫn tiên tiến sang Trung Quốc.

Trung Quốc đã nhiều lần bày tỏ sự không hài lòng về động thái của Hà Lan, và kêu gọi chính phủ nước này tôn trọng các nguyên tắc thị trường, nhằm tránh gây thiệt hại cho hợp tác song phương. Bắc Kinh cũng không ít lần chỉ trích việc Mỹ lạm dụng các biện pháp kiểm soát xuất khẩu để duy trì quyền bá chủ của mình, cũng như gây gián đoạn chuỗi cung ứng toàn cầu.

Thu Trang (t/h)