Tim Cook đã phát triển đế chế Apple như thế nào trong một thập kỷ làm CEO?

09:24 25/08/2021

Nếu Steve Jobs được biết đến với khả năng tạo ra các thiết bị đột phá giúp xác định lại trải nghiệm công nghệ của người tiêu dùng, thì Tim Cook có thể được biết đến với việc mở rộng hệ sinh thái cho Apple.

Tim Cook - CEO của Apple. Ảnh: CNN

Tim Cook - CEO của Apple. Ảnh: CNN.

Khi Tim Cook tiếp quản vị trí Giám đốc điều hành của Apple vào năm 2011, thời điểm đánh dấu sự chuyển đổi chưa từng có của công ty. Ông lúc đó đã bước ra khỏi cái bóng của một trong những CEO nổi tiếng người Mỹ và nắm quyền điều hành một trong những công ty công nghệ lớn nhất thế giới đang đối mặt với sự không chắc chắn về mức độ thành công của nó.

Mười năm làm việc, Cook hiện đã lãnh đạo công ty công nghệ có giá trị nhất trên thế giới hay nói cách khác, nó vẫn nằm trong số những công ty có ảnh hưởng nhất. Hơn một tỷ người trên toàn thế giới sử dụng thiết bị của họ và hàng chục triệu nhà phát triển đã xây dựng doanh nghiệp trên nền tảng phần mềm của nó.
Duy trì một đế chế vững mạnh, chứ không phải là xây dựng nên đế chế
Cook tiếp quản vị trí CEO từ Steve Jobs vào ngày 24 tháng 8 năm 2011, chưa đầy hai tháng trước khi nhà sáng lập Apple qua đời. Kể từ đó, vốn hóa thị trường của Apple đã tăng khoảng 600% lên gần 2,5 nghìn tỷ USD và doanh thu hàng năm của họ đã tăng hơn gấp đôi.
Nếu Steve Jobs được biết đến với khả năng tạo ra các thiết bị đột phá giúp xác định lại trải nghiệm công nghệ của người tiêu dùng, thì Cook có thể được biết đến với việc mở rộng hệ sinh thái Apple - xây dựng một bộ dịch vụ đăng ký và các sản phẩm phần cứng khác bổ sung cho mảng kinh doanh iPhone cốt lõi mà Jobs đã gây dựng nên.
Cook tiếp quản vị trí CEO từ Steve Jobs vào ngày 24 tháng 8 năm 2011, chưa đầy hai tháng trước khi nhà sáng lập Apple qua đời
Cook tiếp quản vị trí CEO từ Steve Jobs vào ngày 24 tháng 8 năm 2011, chưa đầy hai tháng trước khi nhà sáng lập Apple qua đời. Ảnh: CNN.
Dưới thời Time Cook, Apple đã từ một nhà sản xuất thiết bị cao cấp trở thành một công ty lớn, đa lĩnh vực với các mảng kinh doanh từ dịch vụ thanh toán đến xưởng sản xuất phim và truyền hình được đề cử giải Oscar. Ông giám sát việc mua lại hơn 100 công ty, bao gồm cả việc mua Beats trị giá 3 tỷ USD vào năm 2014 và mua lại mảng kinh doanh modem điện thoại thông minh của Intel trị giá 1 tỷ USD vào năm 2019.
Bên trong Apple, Cook thừa hưởng một nền văn hóa công ty nổi tiếng là cầu tiến không ngừng và hiện ông đang quản lý một đối ngũ nhân viên mà ngày càng có trách nhiệm với các vấn đề trong xã hội. Bản thân Cook, người vào năm 2014 đã trở thành một trong những CEO hàng đầu đầu tiên công khai là người đồng tính, đã tham gia ủng hộ cộng đồng LGBT.
Và ông cũng đã điều hướng hàng loạt các mối đe dọa từ bên ngoài đối với hoạt động kinh doanh của Apple trong những năm qua, bao gồm, gần đây, mối lo ngại với chính quyền Trumpchiến tranh thương mại Mỹ-Trung và đại dịch Covid-19 .
Cook thừa hưởng một nền văn hóa công ty nổi tiếng là cầu tiến không ngừng
Cook thừa hưởng một nền văn hóa công ty nổi tiếng là cầu tiến không ngừng. Ảnh: CNN
Những gì Cook đã làm không chỉ là tung ra một sản phẩm khác thành công và đột phá như iPhone, mà ông đã tìm ra cách để giữ cho Apple phát triển hơn nữa mà không cần điều đó.
Mike Bailey, Giám đốc nghiên cứu tại FBB Capital Partners, nói về sự chuyển đổi từ Jobs sang Cook có thể là thành công nhất trong lịch sử doanh nghiệp. "Thành thật mà nói, Apple cần một người cổ vũ tinh thần và ngoại giao tốt, chứ không phải là một nhà sáng lập vi mô và luôn tỏ ra căng thẳng. Có thể thấy ở Apple, người điều hành mới cần duy trì một đế chế vững mạnh, chứ không phải là xây dựng nên đế chế". 

Sự phát triển của dịch vụ

Một tháng sau khi nhậm chức CEO, Cook đã công bố sự ra mắt của iPhone 4S. Kể từ đó, Apple đã phát hành thêm gần hai chục phiên bản iPhone với nhiều mức giá hơn, cùng với các thế hệ iPad và  MacBook mới. Cook cũng đã giám sát việc giới thiệu các sản phẩm phần cứng mới - thành công nhất là Apple Watch vào năm 2015 và AirPods vào năm 2016.

Nhưng điều quan trọng hơn cả những thiết bị mới được đưa vào cuộc sống dưới sự lãnh đạo của ông là sự phát triển của mảng kinh doanh dịch vụ của Apple

Apple Watch được coi là một trong những thành công mới của Apple
Apple Watch được coi là một trong những thành công mới của Apple. Ảnh: CNN

Nhà phân tích Tom Forte của DA Davidson cho biết: "Nếu bạn chỉ nghĩ Tim Cook đang làm công việc giống như đang lặp đi lặp lại một cuộc cách mạng vốn có, thì dường như điều đó làm giảm đi đóng góp của ông cho công ty. Apple có thể làm gì? Apple có thể là dịch vụ đăng ký âm nhạc trực tuyến, Aplle có thể là dịch vụ đăng ký tập thể thao. Apple có thể làm nhiều hơn so với App Store

Ngay trong năm năm đầu tiên khi lên nắm giữ, Apple đã tạo ra doanh thu đáng kể từ bộ phận Dịch vụ của mình, bao gồm các sản phẩm như iCloud, ra mắt vào tháng 10 năm 2011; Apple Podcast, ra mắt vào năm 2012; và Apple Music, ra mắt vào năm 2015. Vào tháng 1 năm 2016, Apple lần đầu tiên tiết lộ rằng họ đã tạo ra 20 tỷ USD doanh thu dịch vụ trong năm trước.

Kể từ đó, Apple đã tung ra nhiều dịch vụ hơn nữa, bao gồm Apple Arcade, Apple TV + và Apple Fitness +, cùng với các gói đăng ký , điều này đã thúc đẩy hoạt động kinh doanh lớn mạnh hơn nữa. Trong năm tài chính 2020, Apple đã tạo ra gần 53,8 tỷ USD doanh thu dịch vụ, chiếm khoảng 20% ​​tổng doanh thu của công ty. (Apple không chia nhỏ doanh số cho các dịch vụ riêng lẻ.)

Việc Apple tập trung vào dịch vụ đã cho phép Apple bớt phụ thuộc vào doanh số bán iPhone, vốn có thể biến động từ quý này sang quý khác và đã bắt đầu đi xuống, thậm chí có lúc giảm xuống dưới thời Cook. Trọng tâm chính của Cook là bù đắp cho tốc độ tăng trưởng chậm lại của iPhone.

Bailey của FBB cho biết: “Anh ấy có thể giữ cho thời hoàng kim iPhone tiếp tục, nhưng anh ấy đã thay đổi bằng cách làm bùng nổ hoạt động kinh doanh dịch vụ của họ.

AirPods vào năm 2016
AirPods được ra mắt vào năm 2016 và tạo nên dấu ấn mới cho Apple. Ảnh: CNN.

Apple vẫn mang về một lượng tiền mặt hàng năm từ việc bán iPhone. Nhưng bây giờ, họ cũng có lợi nhuận biên cao hơn, nhất quán hơn từ các dịch vụ đăng ký để hoạt động như một bộ đệm khiến khách hàng giữ thiết bị của họ lâu hơn. Các dịch vụ cũng mang lại cho người tiêu dùng nhiều lý do hơn để chọn phần cứng của Apple hơn những người khác và giúp công ty kiếm được nhiều khoản tiền hơn từ mỗi người mua một trong các thiết bị của mình.

Điều gì xảy đến tiếp theo?

Cook đã nói rằng ông không có kế hoạch làm việc tại Apple trong 10 năm nữa. Nhưng hầu hết những người theo dõi công ty đều mong đợi ông ấy sẽ gắn bó thêm ít nhất một vài năm nữa. 

Vào thời điểm đó, ông ấy sẽ có rất nhiều thứ có thể định hình tương lai của công ty, bao gồm cả việc phát hành một chiếc xe hơi Apple và kính AR được đồn đại từ lâu , cũng như nỗ lực không ngừng để xây dựng chip riêng cho các thiết bị của mình.

Nhưng ông ấy cũng sẽ phải đối mặt với những thách thức lớn, bao gồm cuộc chiến chống độc quyền hiện tại của Apple với các nhà phát triển ứng dụng và cơ quan quản lý . Nhà phân tích Forte cũng đặt câu hỏi về việc, liệu Apple có thể duy trì vị trí dẫn đầu của mình hay không nếu sự phát triển của các thiết bị internet vạn vật đồng nghĩa với việc người tiêu dùng trở nên ít phụ thuộc hơn vào điện thoại thông minh. Apple vẫn chưa đạt được sức hút trong các thiết bị gia đình được kết nối như Alexa -trợ lý ảo được phát triển bởi Amazon.

"Có thể lập luận rằng người dùng hiện nay vẫn phụ thuộc nhiều vào iPhone. Nhưng tôi vẫn đang cố gắng hình dung tương lai sẽ như thế nào và điều gì sẽ xảy ra khi điện thoại thông minh không còn là trung tâm của vũ trụ công nghệ", Forte nhận định. 

Dưới thời Cook, Apple cũng đang nỗ lực để giải quyết tác động của họ đối với môi trường, bao gồm cả kế hoạch trở thành trung hòa khí carbon vào năm 2030. Nhưng do công ty phụ thuộc vào chuỗi cung ứng toàn cầu phức tạp và kim loại đất hiếm không thể tái tạo để xây dựng các sản phẩm của mình, Cook có thể sẽ phải thúc đẩy các nỗ lực của công ty hơn nữa trong những năm tới, vì biến đổi khí hậu đang đặt ra một mối đe dọa ngày càng hiện hữu .

Sau đó, câu hỏi đặt ra là ai sẽ tiếp quản công ty lớn nhất thế giới khi Cook từ chức. Jeff Williams, COO hiện tại của Apple sẽ là một lựa chọn để tiếp quản vị trí thay Cook ngay bây giờ. Nhưng kế hoạch kế vị đó có thể còn nhiều nghi vấn hơn trong vài năm tới.

Có vẻ như một nhà lãnh đạo lớn đã sẵn sàng để rời bỏ vị trí hiện tại, vì vậy đây sẽ là vấn đề lớn mà Apple cần phải bắt đầu giải quyết trong 2 năm tới.

Bảo Bảo (Theo CNN)