Thứ bảy 19/07/2025 06:28
Hotline: 024.355.63.010
Nghiên cứu - Dữ liệu

Tết hàn thực: Là lúc con cháu tưởng nhớ đến các bậc sinh thành

14/04/2021 08:34
Tết hàn thực: Là lúc con cháu tưởng nhớ đến các bậc sinh thành

Sự tích về Tết Hàn thực

Tết hàn thực thực chất là ăn đồ ăn lạnh theo phong tục kể lại rằng đó là phong tục cổ truyền bắt nguồn từ Trung Quốc. Vào đời Xuân Thu (770 - 221), vua Tấn Văn Công nước Tấn, gặp loạn nên phải bỏ nước lưu vong sống cảnh nay trú nước Tề, mai ở nước Sở. Bấy giờ, có một hiền sĩ tên là Giới Tử Thôi, theo phò vua đã giúp đỡ nhiều mưu kế. Một hôm, trên đường lánh nạn, lương thực cạn kiệt, Giới Tử Thôi phải lén cắt một miếng thịt đùi mình nấu lên dâng vua. Vua ăn xong, hỏi ra mới biết đem lòng cảm kích vô cùng.

Bánh Trôi hương vị đặc biệt của người việt.

Giới Tử Thôi theo phò vua Tấn Văn Công trong vòng 19 năm cùng nhau nằm gai nếm mật, khổ luyện thành tài. Về sau, Tấn Văn Công dành lại được ngôi vương, trở về làm vua nước Tấn, phong thưởng rất hậu cho những người có công khi tòng vong, nhưng lại quên mất Giới Tử Thôi. Giới Tử Thôi cũng không oán giận gì, nghĩ mình theo vua phò vua là chuyện nên làm, ông cho rằng những việc đó đâu có gì đáng nói.

Vì thế, ông về nhà đưa mẹ vào núi Điền Sơn ở ẩn. Tấn Văn Công về sau nhớ ra, cho người đi tìm Tử Thôi. Nhưng vì là người không tham danh vọng, Tử Thôi nhất quyết không quay về lĩnh thưởng, Tấn Văn Công ra lệnh đốt rừng (muốn thúc ép Tử Thôi quay về). Không ngờ Tử Thôi quyết chí, hai mẹ con cùng chịu chết cháy trong rừng. Vua thương xót và thấy lỗi lầm của mình. Ông cho lập miếu thờ Giới Tử Thôi. Ông cũng hạ lệnh người dân phải kiêng đốt lửa 3 ngày, chỉ ăn đồ nguội để tưởng nhớ (khoảng mùng 3 tháng 3 tới 5 tháng 3 âm lịch). Cho đến ngày nay, mùng 3 tháng 3 âm lịch được coi là Tết Hàn thực.

Lịch sử Tết Hàn thực tại Việt Nam

Từ thời Lý, nhân dân ta đã ảnh hưởng bởi ngày này nó mang phong cách riêng của người Việt. Vào ngày này người Việt không kiêng lửa, vẫn nấu nướng bình thường. Điều đặc biệt, vào mùng 3 tháng 3 hằng năm, người Việt còn sáng tạo nên bánh trôi, bánh chay với ý nghĩa tượng trưng đó là những thức ăn nguội với tấm lòng thành kính với ông, bà, cha, mẹ những người đã có công dưỡng dục chúng ta lên người để tưởng nhớ đến công ơn dưỡng dục của những người đã khuất.

Đặc biệt là ngày giỗ tổ Hùng Vương mùng 10 tháng 3 người Việt từ khắp mọi miền Tổ quốc về đền Hùng, Phú Thọ thắp hương và dâng cúng những đĩa bánh trôi bánh chay, tưởng nhớ cội nguồn... Có thể khẳng định tết Hàn thực của ta mang màu sắc dân tộc riêng, trường tồn trong quá trình dựng nước và giữ nước. Mặt khắc bánh trôi bánh chay là đặc trưng của ngày lễ này, từ xa xưa bánh trôi bánh chay đã đi vào thơ ca dân tộc như những món ăn đặc trưng phổ biến của người Việt.

Tết Hàn thực của người Việt mang ý nghĩa hướng về cội nguồn

Quy trình làm bánh trôi chay cũng khác biệt: Bánh trôi được làm từ bột gạo nếp thơm rồi nặn bánh trôi thành viên nhỏ, ngoài trắng, trong có nhân đường đỏ hoặc không nhân tiếp đến thả vào nồi nước sôi, khi bánh nổi lên mặt nước vớt ra vừa chín tới. Những ngày này những người làm ăn xa thường ra chợ làm một đĩa bánh trôi để cảm nhận được nhân tình thế thái. Nhiều người còn cho rằng ăn bánh trôi vào ngày này để ôn lại những chuyện xưa một thời đã qua, chuyện một thời đã xa của cha ông ta.

Cũng có câu truyện được thêu dệt nhưng mang sắc thái riêng cho rằng bánh trôi có từ thời Hùng Vương nó nhắc chúng ta về sự tích "bọc trăm trứng" của Âu Cơ. Trăm viên bánh nhỏ tượng trưng cho trăm quả trứng của Đức Lạc Long Quân. Bánh trôi tượng trưng cho 50 quả trứng nở ra thành 50 người con lên rừng theo mẹ. Bánh chay tượng trưng cho 50 quả trứng nở ra thành 50 người con theo cha xuống biển.

Có thể khẳng định dù suy nghĩ ở ngóc nhìn nào đi chăng nữa thì những truyền thống tốt đẹp này đã ăn sâu vào tiềm thức người Việt, để rồi cứ đến ngày Tết Hàn thực, người người nhà nhà lại nô nức chuẩn bị làm bánh trôi với những vùng miền khác nhau lại mang hương vị khác của quê hương.

Vũ Văn Tiến

Bài liên quan
Tin bài khác
Khu du lịch Natural Paradise: Thiên đường sinh thái giữa miền nắng gió Ninh Thuận

Khu du lịch Natural Paradise: Thiên đường sinh thái giữa miền nắng gió Ninh Thuận

Khu du lịch sinh thái Natural Paradise tọa lạc tại Ninh Thuận – vùng đất nổi bật với điều kiện khí hậu đặc thù, có đến 2.800 giờ nắng mỗi năm và gió một chiều gần như suốt 10 tháng. Nếu trước đây thời tiết nắng gió từng được xem là bất lợi, thì nay chính yếu tố “khô hạn đặc trưng” này lại trở thành lợi thế độc đáo, mở ra hướng phát triển du lịch xanh kết hợp năng lượng tái tạo – một mô hình bền vững và đầy triển vọng.
Thời tiết ngày mai 19/7/2025: Miền Bắc ngày nắng, chiều tối có mưa rào và dông rải rác

Thời tiết ngày mai 19/7/2025: Miền Bắc ngày nắng, chiều tối có mưa rào và dông rải rác

Thời tiết ngày mai 19/7/2025, theo Trung tâm Dự báo khí tượng thuỷ văn quốc gia dự báo Bắc Bộ ngày nắng, có nơi nắng nóng, riêng vùng đồng bằng có nắng nóng diện rộng, chiều tối có mưa rào và dông rải rác, cục bộ có nơi mưa to.
Phú Thọ đẩy mạnh xúc tiến du lịch tại thị trường Hàn Quốc

Phú Thọ đẩy mạnh xúc tiến du lịch tại thị trường Hàn Quốc

Tham gia chương trình xúc tiến du lịch Việt Nam tại Hàn Quốc từ ngày 16 - 21/7, ngành Du lịch Phú Thọ tích cực quảng bá hình ảnh, kết nối doanh nghiệp và tìm kiếm cơ hội hợp tác nhằm thu hút khách quốc tế đến với vùng Đất Tổ.
Bảo hiểm xã hội khu vực XXVII đổi tên thành Bảo hiểm xã hội TP. Hồ Chí Minh

Bảo hiểm xã hội khu vực XXVII đổi tên thành Bảo hiểm xã hội TP. Hồ Chí Minh

Kể từ ngày 18/7/2025, Bảo hiểm xã hội (BHXH) khu vực XXVII chính thức đổi tên thành BHXH TP. Hồ Chí Minh. Đây là bước đi tiếp theo trong lộ trình sắp xếp lại tổ chức bộ máy BHXH sau khi thực hiện hợp nhất cơ quan BHXH ba địa phương: TP. Hồ Chí Minh, Bình Dương và Bà Rịa – Vũng Tàu theo Quyết định của BHXH Việt Nam có hiệu lực từ ngày 1/6/2025.
Báo chí đồng hành cùng mục tiêu sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả

Báo chí đồng hành cùng mục tiêu sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả

Ngày 18/7, tại Hà Nội, Bộ Công Thương tổ chức Hội nghị Tập huấn truyền thông trong lĩnh vực sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả cho hơn 50 phóng viên, biên tập viên đến từ các cơ quan thông tấn, báo chí khu vực miền Bắc.
Lâm Đồng gấp rút chuẩn bị khởi công khu tái định cư đầu tiên cho dự án đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam

Lâm Đồng gấp rút chuẩn bị khởi công khu tái định cư đầu tiên cho dự án đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam

Tỉnh Lâm Đồng đang đẩy mạnh các công tác chuẩn bị để khởi công khu tái định cư Hàm Kiệm vào đầu tháng 8, nhằm phục vụ dự án đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam - dự án trọng điểm quốc gia với tổng mức đầu tư hơn 67 tỷ USD.
Thời tiết hôm nay 18/7: Hà Nội ngày nắng nóng gay gắt

Thời tiết hôm nay 18/7: Hà Nội ngày nắng nóng gay gắt

Thời tiết hôm nay 18/7, Bắc Bộ ngày nắng, có nơi nắng nóng, chiều tối và đêm có mưa rào và dông vài nơi; ngày nắng nóng; Trung Bộ trời nắng nóng diện rộng; cao nguyên Trung Bộ và Nam Bộ trưa trời nắng, có mưa dông về chiều.
Nâng cao năng lực xây dựng, đánh giá chính sách thúc đẩy đổi mới sáng tạo bền vững

Nâng cao năng lực xây dựng, đánh giá chính sách thúc đẩy đổi mới sáng tạo bền vững

Cục Thông tin, Thống kê (Bộ Khoa học và Công nghệ) phối hợp với Tổ chức Nghiên cứu Khoa học và Công nghiệp Khối Thịnh vượng chung (CSIRO – Úc) tổ chức chuỗi sự kiện chuyên đề trong khuôn khổ Chương trình Đối tác Đổi mới sáng tạo Australia - Việt Nam (Aus4Innovation) nhằm tăng cường năng lực thiết kế và đánh giá chính sách đổi mới sáng tạo tại Việt Nam.
Thời tiết ngày mai 18/7/2025: Hà Nội nắng nóng, chiều tối mưa dông

Thời tiết ngày mai 18/7/2025: Hà Nội nắng nóng, chiều tối mưa dông

Thời tiết ngày mai 18/7/2025, theo Trung tâm Dự báo khí tượng thuỷ văn quốc gia dự báo Bắc Bộ chiều tối và đêm có mưa rào và dông vài nơi, ngày nắng nóng, có nơi nắng nóng gay gắt.
Phát triển năng lượng tái tạo: Giải pháp bền vững cho an ninh năng lượng và thích ứng biến đổi khí hậu

Phát triển năng lượng tái tạo: Giải pháp bền vững cho an ninh năng lượng và thích ứng biến đổi khí hậu

Trong bối cảnh nhu cầu điện ngày càng tăng cùng với áp lực từ biến đổi khí hậu, Việt Nam đang đối mặt với nhiều thách thức lớn trong đảm bảo an ninh năng lượng và phát triển bền vững.
TS. Đặng Quang Vinh: Phổ điểm môn Toán năm 2025 tiến gần hơn tới phân phối chuẩn, có tính phân hóa cao

TS. Đặng Quang Vinh: Phổ điểm môn Toán năm 2025 tiến gần hơn tới phân phối chuẩn, có tính phân hóa cao

Theo TS. Đặng Quang Vinh – Giảng viên Khoa Khoa học Máy tính & Công nghệ tại Trường Đại học Anh Quốc Việt Nam (BUV), phổ điểm thi THPTQG môn Toán năm 2025 được đánh giá thấp hơn năm 2024. Tuy nhiên có một điểm đáng chú ý là phổ điểm năm nay đã tiến gần hơn đến khái niệm phân phối chuẩn trong thống kê - một tín hiệu tích cực cho giáo dục
Đầu tư vào nông nghiệp tuần hoàn: Rủi ro lớn nhất với doanh nghiệp là thị trường

Đầu tư vào nông nghiệp tuần hoàn: Rủi ro lớn nhất với doanh nghiệp là thị trường

Theo ông Lê Đức Thịnh - Cục trưởng Cục Kinh tế hợp tác và Phát triển nông thôn (Bộ Nông nghiệp và Môi trường), các doanh nghiệp đầu tư vào nông nghiệp tuần hoàn chịu rủi ro rất cao, nhất là về thị trường.
Tài nguyên biển, đảo “chìa khóa” mở cửa cho du lịch Khánh Hòa cất cánh

Tài nguyên biển, đảo “chìa khóa” mở cửa cho du lịch Khánh Hòa cất cánh

Với mục tiêu xây dựng tỉnh Khánh Hòa thành điểm đến hấp dẫn với các sản phẩm du lịch đặc trưng, là trung tâm du lịch lớn của khu vực Nam Trung Bộ; sau sáp nhập, Khánh Hòa đã tạo ra nhiều sản phẩm du lịch hấp dẫn, nhiều loại hình khác nhau để phát triển du lịch.
Thời tiết hôm nay 17/7: Hà Nội ngày nắng nóng, mưa dông về đêm

Thời tiết hôm nay 17/7: Hà Nội ngày nắng nóng, mưa dông về đêm

Thời tiết hôm nay 17/7, Bắc Bộ chiều tối và đêm có mưa rào và dông vài nơi; ngày nắng nóng; Trung Bộ trời nắng nóng diện rộng; cao nguyên Trung Bộ và Nam Bộ trưa trời nắng, có mưa dông về chiều.
Phú Thọ: Dịch tả lợn châu Phi lan rộng, hơn 1.300 con bị tiêu huỷ

Phú Thọ: Dịch tả lợn châu Phi lan rộng, hơn 1.300 con bị tiêu huỷ

Tính đến ngày 16/7, toàn tỉnh Phú Thọ ghi nhận dịch tả lợn châu Phi bùng phát tại 27 xã, phường. Hơn 1.300 con lợn bị tiêu huỷ với tổng trọng lượng gần 76,3 tấn.