Thứ ba 15/07/2025 04:17
Hotline: 024.355.63.010
Nghiên cứu - Dữ liệu

Tết hàn thực: Là lúc con cháu tưởng nhớ đến các bậc sinh thành

14/04/2021 08:34
Tết hàn thực: Là lúc con cháu tưởng nhớ đến các bậc sinh thành

Sự tích về Tết Hàn thực

Tết hàn thực thực chất là ăn đồ ăn lạnh theo phong tục kể lại rằng đó là phong tục cổ truyền bắt nguồn từ Trung Quốc. Vào đời Xuân Thu (770 - 221), vua Tấn Văn Công nước Tấn, gặp loạn nên phải bỏ nước lưu vong sống cảnh nay trú nước Tề, mai ở nước Sở. Bấy giờ, có một hiền sĩ tên là Giới Tử Thôi, theo phò vua đã giúp đỡ nhiều mưu kế. Một hôm, trên đường lánh nạn, lương thực cạn kiệt, Giới Tử Thôi phải lén cắt một miếng thịt đùi mình nấu lên dâng vua. Vua ăn xong, hỏi ra mới biết đem lòng cảm kích vô cùng.

Bánh Trôi hương vị đặc biệt của người việt.

Giới Tử Thôi theo phò vua Tấn Văn Công trong vòng 19 năm cùng nhau nằm gai nếm mật, khổ luyện thành tài. Về sau, Tấn Văn Công dành lại được ngôi vương, trở về làm vua nước Tấn, phong thưởng rất hậu cho những người có công khi tòng vong, nhưng lại quên mất Giới Tử Thôi. Giới Tử Thôi cũng không oán giận gì, nghĩ mình theo vua phò vua là chuyện nên làm, ông cho rằng những việc đó đâu có gì đáng nói.

Vì thế, ông về nhà đưa mẹ vào núi Điền Sơn ở ẩn. Tấn Văn Công về sau nhớ ra, cho người đi tìm Tử Thôi. Nhưng vì là người không tham danh vọng, Tử Thôi nhất quyết không quay về lĩnh thưởng, Tấn Văn Công ra lệnh đốt rừng (muốn thúc ép Tử Thôi quay về). Không ngờ Tử Thôi quyết chí, hai mẹ con cùng chịu chết cháy trong rừng. Vua thương xót và thấy lỗi lầm của mình. Ông cho lập miếu thờ Giới Tử Thôi. Ông cũng hạ lệnh người dân phải kiêng đốt lửa 3 ngày, chỉ ăn đồ nguội để tưởng nhớ (khoảng mùng 3 tháng 3 tới 5 tháng 3 âm lịch). Cho đến ngày nay, mùng 3 tháng 3 âm lịch được coi là Tết Hàn thực.

Lịch sử Tết Hàn thực tại Việt Nam

Từ thời Lý, nhân dân ta đã ảnh hưởng bởi ngày này nó mang phong cách riêng của người Việt. Vào ngày này người Việt không kiêng lửa, vẫn nấu nướng bình thường. Điều đặc biệt, vào mùng 3 tháng 3 hằng năm, người Việt còn sáng tạo nên bánh trôi, bánh chay với ý nghĩa tượng trưng đó là những thức ăn nguội với tấm lòng thành kính với ông, bà, cha, mẹ những người đã có công dưỡng dục chúng ta lên người để tưởng nhớ đến công ơn dưỡng dục của những người đã khuất.

Đặc biệt là ngày giỗ tổ Hùng Vương mùng 10 tháng 3 người Việt từ khắp mọi miền Tổ quốc về đền Hùng, Phú Thọ thắp hương và dâng cúng những đĩa bánh trôi bánh chay, tưởng nhớ cội nguồn... Có thể khẳng định tết Hàn thực của ta mang màu sắc dân tộc riêng, trường tồn trong quá trình dựng nước và giữ nước. Mặt khắc bánh trôi bánh chay là đặc trưng của ngày lễ này, từ xa xưa bánh trôi bánh chay đã đi vào thơ ca dân tộc như những món ăn đặc trưng phổ biến của người Việt.

Tết Hàn thực của người Việt mang ý nghĩa hướng về cội nguồn

Quy trình làm bánh trôi chay cũng khác biệt: Bánh trôi được làm từ bột gạo nếp thơm rồi nặn bánh trôi thành viên nhỏ, ngoài trắng, trong có nhân đường đỏ hoặc không nhân tiếp đến thả vào nồi nước sôi, khi bánh nổi lên mặt nước vớt ra vừa chín tới. Những ngày này những người làm ăn xa thường ra chợ làm một đĩa bánh trôi để cảm nhận được nhân tình thế thái. Nhiều người còn cho rằng ăn bánh trôi vào ngày này để ôn lại những chuyện xưa một thời đã qua, chuyện một thời đã xa của cha ông ta.

Cũng có câu truyện được thêu dệt nhưng mang sắc thái riêng cho rằng bánh trôi có từ thời Hùng Vương nó nhắc chúng ta về sự tích "bọc trăm trứng" của Âu Cơ. Trăm viên bánh nhỏ tượng trưng cho trăm quả trứng của Đức Lạc Long Quân. Bánh trôi tượng trưng cho 50 quả trứng nở ra thành 50 người con lên rừng theo mẹ. Bánh chay tượng trưng cho 50 quả trứng nở ra thành 50 người con theo cha xuống biển.

Có thể khẳng định dù suy nghĩ ở ngóc nhìn nào đi chăng nữa thì những truyền thống tốt đẹp này đã ăn sâu vào tiềm thức người Việt, để rồi cứ đến ngày Tết Hàn thực, người người nhà nhà lại nô nức chuẩn bị làm bánh trôi với những vùng miền khác nhau lại mang hương vị khác của quê hương.

Vũ Văn Tiến

Bài liên quan
Tin bài khác
Ngành Ngân hàng đóng góp hơn 1.365 tỷ đồng chung tay vun đắp mái ấm

Ngành Ngân hàng đóng góp hơn 1.365 tỷ đồng chung tay vun đắp mái ấm

Ngành Ngân hàng đóng góp hơn 1.365 tỷ đồng, chung tay cùng cả nước xóa bỏ nhà tạm, nhà dột nát trước năm 2025. Một hành động thiết thực, nhân văn, lan tỏa yêu thương đến mọi miền Tổ quốc.
TP. Hồ Chí Minh: Chấn chỉnh, siết chặt quản lý PCCC nhà chung cư

TP. Hồ Chí Minh: Chấn chỉnh, siết chặt quản lý PCCC nhà chung cư

Thời gian qua, công tác quản lý, vận hành nhà chung cư, nhà chung cư cũ, nhà ở nhiều căn hộ, tại một số địa bàn ở TP. Hồ Chí Minh vẫn còn tồn tại nhiều hạn chế, đặc biệt là việc chấp hành các quy định về phòng cháy chữa cháy, cứu nạn cứu hộ, tiềm ẩn nhiều nguy cơ gây mất an toàn cho người dân.
Sơn La linh hoạt huy động viện trợ quốc tế cho phát triển bền vững

Sơn La linh hoạt huy động viện trợ quốc tế cho phát triển bền vững

Bằng các giải pháp chủ động, minh bạch và hiệu quả, tỉnh Sơn La đang thu hút ngày càng nhiều viện trợ phi chính phủ nước ngoài, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội địa phương.
Bộ trưởng Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch tri ân người có công tại tỉnh Quảng Trị

Bộ trưởng Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch tri ân người có công tại tỉnh Quảng Trị

Mới đây, Bộ trưởng Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch đã đến Quảng Trị dâng hương, trao quà tri ân các Bà mẹ Việt Nam anh hùng, người có công với cách mạng, khẳng định đạo lý “Uống nước nhớ nguồn” của dân tộc.
Thời tiết ngày mai 15/7/2025: Bắc Bộ mưa dông rải rác, trung du và đồng bằng có nắng nóng

Thời tiết ngày mai 15/7/2025: Bắc Bộ mưa dông rải rác, trung du và đồng bằng có nắng nóng

Thời tiết ngày mai 15/7/2025, theo Trung tâm Dự báo khí tượng thuỷ văn quốc gia dự báo Bắc Bộ chiều tối và đêm có mưa rào và dông rải rác, cục bộ có nơi mưa to; ngày có mưa rào và dông vài nơi, riêng đồng bằng và trung du có nơi nắng nóng.
UNESCO phê duyệt Di sản thế giới liên biên giới đầu tiên giữa Việt Nam và Lào

UNESCO phê duyệt Di sản thế giới liên biên giới đầu tiên giữa Việt Nam và Lào

UNESCO vừa chính thức công nhận Vườn quốc gia Phong Nha – Kẻ Bàng (Việt Nam) và Hin Nam Nô (Lào) là Di sản thiên nhiên thế giới liên biên giới đầu tiên giữa hai quốc gia.
Du lịch Lâm Đồng: Có rừng, có biển, có cao nguyên

Du lịch Lâm Đồng: Có rừng, có biển, có cao nguyên

Việc sáp nhập ba tỉnh Lâm Đồng, Đắk Nông và Bình Thuận đang mở ra một chương mới đầy hứa hẹn cho ngành du lịch.
Thời tiết hôm nay 14/7: Bắc Bộ, Bắc Trung Bộ chiều tối có mưa dông

Thời tiết hôm nay 14/7: Bắc Bộ, Bắc Trung Bộ chiều tối có mưa dông

Thời tiết hôm nay 14/7, Bắc Bộ trưa trời nóng, Tây Bắc Bộ có mưa dông về đêm; Trung Bộ ngày đầu tuần có nơi nắng nóng, từ giữa tuần sau nắng nóng diện rộng; cao nguyên Trung Bộ và Nam Bộ mưa về chiều, trưa trời nắng.
Ba giá trị văn hóa du lịch mở ra sau pháo hoa Đà Nẵng

Ba giá trị văn hóa du lịch mở ra sau pháo hoa Đà Nẵng

Đêm qua 12/7/2025, lễ hội pháo hoa quốc tế DIFF Đà Nẵng 2025 đã chính thức khép lại, với niềm vinh quang thuộc về đội “nghệ nhân sắc màu” Trung Quốc. Song những gì gợi ra từ chương trình này đang hứa hẹn nhiều cơ hội hơn cho thành phố bên sông Hàn cũng như các địa phương miền Trung, để hoạt động văn hóa du lịch ngày một rực rỡ hơn.
Thời tiết ngày mai 14/7/2025: Bắc Bộ tiếp tục có mưa, nơi mưa to

Thời tiết ngày mai 14/7/2025: Bắc Bộ tiếp tục có mưa, nơi mưa to

Thời tiết ngày mai 14/7/2025, theo Trung tâm Dự báo khí tượng thuỷ văn quốc gia dự báo Bắc Bộ có mưa rào và dông rải rác, cục bộ có nơi mưa to.
TP. Hồ Chí Minh hướng đến mô hình du lịch thông minh, bền vững

TP. Hồ Chí Minh hướng đến mô hình du lịch thông minh, bền vững

Du lịch thông minh không còn là một lựa chọn, mà là điều kiện tiên quyết để thích nghi và phát triển trong thời đại số.
Hà Nội: Cấm xe máy chạy xăng trong Vành đai 1 từ tháng 7/2026

Hà Nội: Cấm xe máy chạy xăng trong Vành đai 1 từ tháng 7/2026

Ngày 12/7/2025, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã ký ban hành Chỉ thị số 20/CT-TTg về các nhiệm vụ cấp bách nhằm ngăn chặn và khắc phục ô nhiễm môi trường. Trong đó, giao UBND TP Hà Nội triển khai các biện pháp cụ thể trong lĩnh vực giao thông đô thị, đặc biệt là kiểm soát phương tiện sử dụng nhiên liệu hóa thạch.
Thời tiết hôm nay 13/7: Miền Bắc trưa trời nóng, chiều tối mưa dông

Thời tiết hôm nay 13/7: Miền Bắc trưa trời nóng, chiều tối mưa dông

Thời tiết hôm nay 13/7, Thanh Hoá – Hà Tĩnh trời nắng, chiều tối có mưa dông, ven biển Quảng Trị - Lâm Đồng trời nóng; cao nguyên Trung Bộ và Nam Bộ chiều nay mưa dông, trước khi có mưa trời nắng, riêng Nam Bộ trời nóng.
Ngày 12/7, Vietlott xác định có một vé trúng giải Jackpot 1 Power 6/55 trị giá gần 345 tỷ đồng

Ngày 12/7, Vietlott xác định có một vé trúng giải Jackpot 1 Power 6/55 trị giá gần 345 tỷ đồng

Ngày 12/7, kết quả quay số mở thưởng Power 6/55 cho thấy Vietlott đã xác định 1 vé trúng giải Jackpot 1 trị giá gần 345 tỷ đồng và 2 vé trúng Jackpot 2 với tổng giá trị gần 8 tỷ đồng.
Thời tiết ngày mai 13/7/2025: Bắc Bộ có mưa rào, vùng núi cục bộ mưa to

Thời tiết ngày mai 13/7/2025: Bắc Bộ có mưa rào, vùng núi cục bộ mưa to

Thời tiết ngày mai 13/7/2025, theo Trung tâm Dự báo khí tượng thuỷ văn quốc gia dự báo Bắc Bộ có mưa rào và dông vài nơi, riêng vùng núi có mưa rào và dông rải rác, cục bộ có nơi mưa to.