SoftBank gia nhập vào thị trường Đông Nam Á để tìm kiếm những kỳ lân mới giống như Grab

Tập đoàn SoftBank (SBG) đang đẩy mạnh đầu tư trở lại vào các công ty khởi nghiệp ở Đông Nam Á. Nhiều công ty khởi nghiệp trong số này là kỳ lân – chỉ những công ty có giá trị hơn 1 tỷ USD hoặc những công ty sắp trở thành kỳ lân. SBG đặt mục tiêu lặp lại được thành công đã đạt được từ Grab, một hãng đặt xe công nghệ có trụ sở tại Singapore, có giá trị doanh nghiệp tăng vọt sau khi SBG đầu tư vào công ty ở giai đoạn đầu. Điều này xuất phát từ những rủi ro khi đầu tư vào các công ty internet Trung Quốc đang gia tăng cùng với việc Bắc Kinh thắt chặt các hạn chế, chính vì vậy tỷ lệ đầu tư vào Đông Nam Á, nơi có tiềm năng tăng trưởng rất lớn có thể sẽ tăng hơn nữa.

Vào ngày 12 tháng 5, SBG đã tổ chức cuộc họp giải trình kết quả tài chính cho năm 2020 kết thúc vào tháng 3 năm 2021 và Chủ tịch kiêm Tổng giám đốc Son Masayoshi nói về sức hấp dẫn của Trax, một công ty phân tích bán lẻ và kỳ lân của Singapore mà SoftBank Vision Fund 2 (SBV2) đã đầu tư. Ông cho biết: “Một số thương hiệu hàng đầu của Mỹ đã đến thăm Trax sau khi nghe tin rằng công ty đã giúp rút ngắn đáng kể thời gian tồn kho sản phẩm và đẩy doanh số bán hàng lên 20%. "Trax sẽ chuyển đổi hoạt động bán hàng toàn cầu."

Trax cung cấp một hệ thống cho phép các khách hàng luôn theo dõi tình trạng thiếu hàng và tồn kho bằng cách hiển thị toàn bộ các kệ hàng bằng công nghệ nhận dạng hình ảnh tiên tiến độc quyền. Hệ thống này giúp nhân viên bán hàng không gặp khó khăn khi ghé thăm cửa hàng và kiểm tra kho. Các nhà sản xuất hàng tiêu dùng toàn cầu, bao gồm Nestle và Coca-Cola, đã ký hợp đồng với Trax, với công ty hiện đang phân tích 260 triệu sản phẩm mỗi tháng.

Nhận dạng hình ảnh sản phẩm đòi hỏi công nghệ tiên tiến hơn nhiều so với nhận dạng khuôn mặt người, vì hình dạng, chất liệu, màu sắc và kích thước của sản phẩm thay đổi rộng rãi hơn. Có thể nói, Trax, một công ty tiên phong trong lĩnh vực này, là một công ty phù hợp với thị hiếu của Son, người đã ủng hộ vững chắc cuộc cách mạng Trí tuệ nhân tạo. Justin Behar, Giám đốc điều hành của Trax, nói với Nikkei rằng SVF 2 đã trở thành cổ đông hàng đầu của họ với khoản đầu tư được thực hiện vào tháng Tư. Ông nói: “Chúng tôi nhận thấy tiềm năng hợp tác mạnh mẽ với SoftBank, đơn vị có nhiều kinh nghiệm đầu tư, đặc biệt là trong bối cảnh các giải pháp thị trường được hỗ trợ bởi máy tính và công nghệ AI của chúng tôi”.

Trax không phải là công ty duy nhất mà SBG đầu tư vào thời gian gần đây. Tập đoàn đã đầu tư vào nền tảng phân tích và tìm kiếm bằng sáng chế PatSnap vào tháng 3 và nền tảng bán xe đã qua sử dụng Carro vào tháng 6 thông qua SVF 2. Cả PatSnap và Carro đều có trụ sở tại Singapore và thế mạnh của họ là sử dụng công nghệ AI tiên tiến. Ví dụ, với Carro, người sáng lập kiêm CEO Aaron Tan là một chuyên gia lập trình, đã thuê một nhà khoa học hạt nhân chuyên về sóng siêu âm. Mục đích là phát triển một hệ thống AI có thể phân biệt âm thanh động cơ của những chiếc ô tô đã qua sử dụng và phát hiện bất kỳ điều bất thường nào ngay lập tức. Vòng gọi vốn mới nhất, trong đó SVF 2 tham gia, đã biến hai công ty Singapore thành những con kỳ lân.

Một ví dụ điển hình về thành công đầu tư ban đầu của SBG ở Đông Nam Á là tập đoàn gọi xe Grab. Theo tài liệu do Grab công bố, SBG bắt đầu đầu tư vào công ty từ vòng gọi vốn thứ tư (tổng cộng 250 triệu USD) vào tháng 12 năm 2014, năm thứ ba kể từ khi thành lập. Nó cũng tham gia vào vòng tài trợ thứ sáu của Grab (tổng cộng 790 triệu đô la) vào tháng 9 năm 2016, vòng tài trợ thứ bảy (2 tỷ đô la) vào tháng 7 năm 2017 và vòng thứ tám, mới nhất (6,2 tỷ đô la). Grab dự kiến ​​sẽ niêm yết trên thị trường chứng khoán Nasdaq của Mỹ vào cuối năm nay thông qua việc sáp nhập với một công ty mua lại có mục đích đặc biệt, với việc niêm yết dự kiến ​​sẽ định giá công ty gần 40 tỷ USD. SBG đang nắm giữ 21,7% cổ phần phổ thông của Grab và có thể trông chờ vào khoản lãi khủng nếu bán khoản này trong tương lai.

Giá trị doanh nghiệp của Grab đã tăng lên đáng kể kể từ thời điểm SBG thực hiện khoản đầu tư đầu tiên, nhưng công ty tiếp tục vật lộn với khoản thâm hụt lớn. Thâm hụt từ năm 2018 đến năm 2020 tổng cộng là 9,2 tỷ đô la. Hầu như không có nhà đầu tư nào khác ngoài SBG có thể tiếp tục tăng tốc đầu tư vào một công ty khởi nghiệp đã thâm hụt khoảng 1 nghìn tỷ yên trong ba năm qua, thay vì suy nghĩ kỹ về việc đổ thêm tiền vào. Nói cách khác, Grab đã có thể nâng giá trị công ty lên gần 40 tỷ đô la trong vòng chưa đầy 10 năm kể từ khi thành lập, chính vì họ có một nhà đầu tư như SBG.

Tập đoàn Nhật Bản đã và đang đóng vai trò là vườn ươm cho các công ty khởi nghiệp Đông Nam Á, vốn ít trưởng thành hơn các công ty khởi nghiệp của Mỹ và Trung Quốc và thu hút ít nhà đầu tư hơn, bằng cách thúc đẩy họ trở thành kỳ lân.

SBG cũng đầu tư vào thị trường trực tuyến Indonesia thông qua nền tảng thương mại điện tử Tokopedia vào năm 2014, cùng năm đầu tư vào Grab. Tokopedia hiện được thiết lập để hợp nhất với công ty gọi xe hàng đầu của Indonesia là Gojek. Thực thể sáp nhập - GoTo Group, dự kiến ​​sẽ được định giá khoảng 18 tỷ USD. Đối với SBG, năm 2021 sẽ là thời điểm thu hoạch cho các khoản đầu tư của Giai đoạn I vào Đông Nam Á và sẽ đánh dấu giai đoạn tăng tốc đầu tư vào các công ty khởi nghiệp đầy triển vọng như Trax, đang theo chân Grab và GoTo Group.

SVF 2 đã và đang đưa ra quyết định đầu tư với tốc độ gần một công ty mỗi ngày và cũng đang tăng tốc đầu tư ra ngoài Đông Nam Á. Khi được hỏi về lo ngại rằng các quyết định đầu tư nhanh chóng có thể dẫn đến việc tăng nguy cơ thất bại, Greg Moon, đối tác quản lý khu vực châu Á của Softbank Vision Fund, cho biết: “Nếu chúng tôi nắm bắt cơ hội ngày hôm qua và quyết định ngay hôm nay thì đó là một vấn đề. Nhưng tôi đã theo dõi Carro trong bốn năm. Tôi đã gặp Trax hai năm trước và tôi đã tiếp tục kiểm tra sự tiến bộ của họ”.

Moon đã gặp các thành viên sáng lập của Carro khi ông còn là Chủ tịch của Softbank Ventures Korea (hiện tại là SoftBank Ventures Asia). Vào thời điểm đó, các công ty khởi nghiệp ở Đông Nam Á hầu hết là các công ty dịch vụ không liên quan gì đến công nghệ tiên tiến. Trong điều kiện đó, Tan, Giám đốc điều hành kiêm người sáng lập Carro và các thành viên sáng lập là những người có kiến ​​thức tiên tiến về công nghệ thông tin nổi bật. Là một nhà đầu tư vào công ty khởi nghiệp ở giai đoạn đầu, Moon đã tiếp tục hỗ trợ cho việc mở rộng kinh doanh của Carro ở Đông Nam Á, đồng thời đóng vai trò là kiểm soát đội ngũ quản lý để họ tránh đưa ra quyết định vội vàng trong bối cảnh mong muốn đạt được tốc độ phát triển nhanh chóng.

SVF, công ty đầu tư trên toàn cầu, có một mạng lưới thông tin cũng đang giúp tìm kiếm các mục tiêu đầu tư và cải thiện quản lý rủi ro. SBG đã đầu tư vào tổng cộng 4 nền tảng bán xe đã qua sử dụng, một trong số đó là Carro, thông qua SVF 1, SVF 2 và Quỹ Châu Mỹ Latinh.  Moon nói: "Trong suốt quá trình xem xét đầu tư, chúng tôi thu được nhiều thông tin và kiến ​​thức. Điều đó làm tăng mức độ tự tin của chúng tôi để đầu tư ”.

Theo ông Moon, ở Đông Nam Á, dân số 650 triệu người, tỷ lệ sở hữu phương tiện giao thông chiếm dưới 10% và giao dịch trực tuyến chỉ chiếm chưa đến 1% tổng doanh số bán xe đã qua sử dụng. Khu vực này có nhiều dư địa để tăng trưởng so với các nước phát triển và có thể sẽ được hưởng lợi rất nhiều từ kiến ​​thức của các công ty hàng đầu trong ngành như Tập đoàn AUTO1, một công ty của Đức đã lên sàn vào tháng 2 năm 2021 và trong đó SVF đã đầu tư.

Do việc số hóa thông tin sản phẩm của các nhà bán lẻ bởi Trax và phân tích dữ liệu bằng sáng chế của PatSnap vẫn chưa hoàn toàn phổ biến trên thị trường toàn cầu, SBG cho rằng những kỳ lân này có tiềm năng tăng trưởng rất lớn.

SBG cũng đang tìm kiếm thế hệ khởi nghiệp tiếp theo. Vào tháng 4, Endowus, một nền tảng tài sản kỹ thuật số có trụ sở tại Singapore và cố vấn đầu tư cho các cá nhân, đã gây quỹ với tổng trị giá 23 triệu đô la Singapore (tương đương 17 triệu đô la) từ SoftBank Ventures Asia và các nhà đầu tư khác. Công ty không nhận bất kỳ khoản hoa hồng nào từ các công ty quản lý và chỉ tính hoa hồng cho các cá nhân, cụ thể là 0,05-0,6% trên tổng tài sản tồn đọng được quản lý mỗi năm, với niềm tin rằng doanh nghiệp ưu tiên các sản phẩm tài chính có hoa hồng cao không có lợi cho các nhà đầu tư cá nhân.

Gregory Van, Giám đốc điều hành của Endowus, cho biết: “Hoa hồng không tăng nhiều trong ngắn hạn nhưng SoftBank đang suy nghĩ rất dài hạn. Chúng tôi có thể tiếp tục làm những gì đúng đắn và thay đổi ngành, một phần vì chúng tôi có được sự hậu thuẫn và niềm tin từ một số nhà đầu tư được kính trọng nhất trên thế giới, chẳng hạn như Softbank”. Vào ngày 7 tháng 7, Endowus cho biết giá trị mà công ty cung cấp dịch vụ tư vấn đã vượt quá 1 tỷ đô la Singapore trong vòng chưa đầy hai năm kể từ khi thành lập.

Giờ đây, SVF đã trở nên lớn hơn và đầu tư vào nhiều công ty hơn, rủi ro do các xu hướng chính trị và quy định toàn cầu đang gia tăng. Gần đây, chính phủ Trung Quốc đã thắt chặt hơn đối với Didi, công ty vận tải hành khách hàng đầu của Trung Quốc, được niêm yết tại Mỹ, với việc giá cổ phiếu của SBG giảm do họ đã đầu tư vào Didi thông qua SVF. Nếu các quy định chặt chẽ hơn từ Bắc Kinh tiếp tục trong một thời gian dài, các công ty khởi nghiệp ở Đông Nam Á, vốn vẫn tương đối không bị ảnh hưởng bởi căng thẳng gia tăng giữa Mỹ và Trung Quốc, có thể trở thành điểm đến cho các khoản tiền đầu tư với mong muốn phòng ngừa rủi ro từ Trung Quốc. Tỷ phú Son cho biết, ông muốn đầu tư vào 500 công ty và điều này khiến người ta tự hỏi sẽ có bao nhiêu công ty Đông Nam Á được đưa vào danh sách ứng cử viên đầu tư hàng đầu của ông.

Bảo Bảo