Báo cáo từ Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, sau hơn 7 năm triển khai các biện pháp chống khai thác IUU và gỡ bỏ cảnh báo thẻ vàng của Ủy ban châu Âu (EC), Việt Nam đã cơ bản khắc phục được các nội dung theo khuyến nghị của EC trong đợt thanh tra lần thứ 4 vào tháng 10/2023. Cả nước đã rà soát và nắm chắc số lượng tàu cá, với hơn 84.500 chiếc, trong đó hơn 83.600 chiếc đã được đăng ký và cập nhật trên hệ thống VNFishbase, đạt tỷ lệ gần 99%. Toàn bộ tàu cá có chiều dài từ 15m trở lên đã được lắp đặt thiết bị giám sát hành trình (VMS).
Việc xử lý tàu cá "3 không" đã cơ bản hoàn thành. Các địa phương đã lập danh sách và cập nhật trên hệ thống giám sát tàu cá, giao lực lượng chức năng và chính quyền cơ sở theo dõi, quản lý và cập nhật thường xuyên vị trí neo đậu của các tàu cá không đủ điều kiện khai thác, cũng như các tàu cá có nguy cơ cao vi phạm khai thác IUU.
Quảng Trị tăng cường biện pháp quyết liệt đảm bảo quy định IUU. |
Đặc biệt, công nghệ thông tin đã được ứng dụng để theo dõi và kiểm soát sản lượng thủy sản bốc dỡ qua cảng, thực hiện truy xuất nguồn gốc điện tử (eCTD) để đảm bảo tính minh bạch và hợp pháp cho các lô hàng xuất khẩu sang châu Âu, không vi phạm IUU. Việc kiểm soát sản phẩm thủy sản khai thác nhập khẩu từ nước ngoài cũng được thực hiện đầy đủ theo quy định quốc tế và khuyến nghị của EC. Công tác thực thi pháp luật, xử lý hình sự và xử phạt vi phạm hành chính đã được các địa phương triển khai quyết liệt, tạo sự chuyển biến mạnh mẽ trong việc răn đe và giáo dục cộng đồng ngư dân. Tình trạng vi phạm khai thác hải sản bất hợp pháp ở vùng biển nước ngoài đã giảm rõ rệt.
Tại Quảng Trị, toàn bộ 776 tàu cá có chiều dài từ 6m trở lên với tổng công suất gần 125.500 CV đã được đăng ký; 754/776 tàu cá đã được cấp giấy phép khai thác thủy sản, đạt tỷ lệ 97,16%; 774/776 tàu cá đã được đánh dấu, đạt tỷ lệ 99,74%. Tất cả tàu cá đã được cập nhật trên hệ thống cơ sở dữ liệu VNFishbase. Không có tàu cá nào của Quảng Trị vi phạm khai thác thủy sản trái phép ở vùng biển nước ngoài bị bắt giữ.
Kết luận hội nghị, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà yêu cầu các bộ, ban, ngành và địa phương tiếp tục tập trung cao điểm hoàn thành các nhiệm vụ trọng tâm và cấp bách, khắc phục những tồn tại và hạn chế trước thời điểm Đoàn Thanh tra của EC sang thanh tra lần thứ 5, dự kiến vào tháng 5-6/2025. Phó Thủ tướng cũng phân công trách nhiệm cụ thể và yêu cầu xử lý nghiêm các tổ chức, cá nhân không hoàn thành nhiệm vụ, tiếp tay hoặc dung túng cho các hành vi vi phạm khai thác IUU, ảnh hưởng đến nỗ lực gỡ cảnh báo thẻ vàng của cả nước. Các địa phương cần khẩn trương rà soát, xác minh và xử lý dứt điểm các hành vi vi phạm khai thác IUU, đặc biệt là hành vi cố tình ngắt kết nối VMS, gửi hoặc vận chuyển thiết bị VMS, vượt ranh giới trên biển và khai thác bất hợp pháp ở vùng biển nước ngoài. Công tác xác nhận và chứng nhận nguồn gốc thủy sản khai thác cần được thực hiện nghiêm túc và hiệu quả.
Ngoài ra, Phó Thủ tướng lưu ý một số nhiệm vụ cấp bách cần thực hiện trong thời gian tới, bao gồm tiếp tục ứng dụng khoa học công nghệ, hoàn thiện cơ sở hạ tầng thông tin quản lý tàu cá, xây dựng cơ sở dữ liệu dùng chung, tích hợp liên thông và đồng bộ tất cả dữ liệu liên quan đến tàu cá, chủ tàu và thuyền trưởng. Việc quản lý liên địa phương đối với tàu cá hoạt động trên biển cần được thực hiện chặt chẽ. Thanh tra chuyên ngành cần được tăng cường, và cần nghiên cứu bổ sung việc kiểm tra các cảng cá, cơ sở thu mua và chế biến thủy sản. Nghiên cứu áp dụng định danh điện tử cho tàu cá và chủ tàu cũng là một nhiệm vụ quan trọng.