Nhận diện vi phạm thương mại điện tử

Có thể nói, thương mại điện tử (TMĐT) chính là kênh bán hàng “béo bở” cho các đối tượng lợi dụng để kinh doanh hàng giả, hàng nhái, hàng không rõ nguồn gốc, xuất xứ… đặc biệt là sau đại dịch. Thậm chí, nhiều cá nhân còn sử dụng hình thức như livetream (phát sóng trực tiếp) để quảng cáo, bán sản phẩm, thay vì dùng hình ảnh tĩnh như trước đây.

Diễn biến phức tạp hơn

Kể từ khi Tổng cục Quản lý thị trường (QLTT) thành lập Tổ công tác về TMĐT (Tổ 368), một số vụ vi phạm về việc sử dụng mạng xã hội, TMĐT để bán hàng hóa giả, không rõ nguồn gốc đã bị triệt phá. Điển hình, thu giữ hơn 7.500 sản phẩm mỹ phẩm các loại không có hóa đơn chứng minh nguồn gốc, xuất xứ, có nhãn gốc bằng tiếng nước ngoài, nhưng không có nhãn phụ bằng tiếng Việt tại Hệ thống cửa hàng Ansan Cosmestics (TP. Hồ Chí Minh), địa chỉ website ansancosmetics.com. Hay gần đây, Tổ 368 cũng phát hiện hàng chục ngàn mặt hàng thời trang nhái các thương hiệu nổi tiếng và thực phẩm chức năng nhập lậu tại 6 tụ điểm kinh doanh thuộc quận 1 và quận 10 TP. Hồ Chí Minh.

Trước đó, Cục QLTT tỉnh Gia Lai cũng xử phạt 59,5 triệu đồng đối với 2 cá nhân bán hàng giả các thương hiệu nổi tiếng theo hình thức livestream trên trang facebook.

Theo Tổng cục QLTT, các cơ sở kinh doanh này đã lợi dụng mạng xã hội, internet để quảng cáo và bán ra thị trường các sản phẩm trên trong một thời gian dài. Đặc biệt, các chủ cơ sở sử dụng hình thức phổ biến như livestream trên Facebook để bán hàng trực tiếp cho người tiêu dùng. Mỗi lần livestream, các cơ sở đã thu hút hàng ngàn lượt người xem, chia sẻ và hỏi mua. Người tiêu dùng dường như không biết được mình đang xem và mua phải những hàng giả nhãn hiệu lớn. Thậm chí, có cửa hàng còn quảng cáo nhận ship các mặt hàng giả này đi toàn thế giới.

Thận trọng khi mua hàng trên mạng xã hội

Cần xử lý triệt để

Mặc dù, thời gian vừa qua, lực lượng QLTT đã quyết liệt đấu tranh, ngăn chặn, nhưng số lượng các vụ việc được phát hiện, xử lý còn thấp. Trong khi đó, các hành vi lợi dụng hoạt động TMĐT vi phạm pháp luật ngày càng phức tạp.

Ông Chu Xuân Kiên - Cục trưởng Cục QLTT Hà Nội, Phó Trưởng ban Thường trực Ban Chỉ đạo chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả TP. Hà Nội - cho biết, khó khăn lớn nhất là các đối tượng không có cửa hàng, chỉ thông qua các website, mạng xã hội để quảng bá, giới thiệu sản phẩm, sau đó chuyển hàng và thanh toán trực tiếp theo thỏa thuận.

Ngoài ra, hàng hóa được phân tán, nhỏ lẻ, cất giấu ở nhiều nơi, thậm chí chỉ bán hàng qua cộng tác viên, trung gian. Những lỗi vi phạm phổ biến như thiết lập website TMĐT bán hàng không thông báo với cơ quan quản lý nhà nước, không cung cấp đầy đủ cho khách hàng thông tin về thương nhân, tổ chức, cá nhân sở hữu website...; website được tạo ra và đóng lại trong thời gian ngắn, khiến lực lượng chức năng khó kiểm soát, cũng như khó xác định chứng cứ để đấu tranh, xử lý. Trong khi đó, việc xử lý vi phạm trên môi trường TMĐT cũng còn nhiều bất cập. Trên thực tế, hành lang pháp lý về TMĐT (Nghị định 52/2013/NĐ-CP) đã được xây dựng khá chi tiết, nhưng thị trường TMĐT thay đổi liên tục, điều này đặt ra yêu cầu phải điều chỉnh một số nội dung.

Ông Trần Hữu Linh - Tổng cục trưởng Tổng cục QLcho rằng, cần sửa đổi và mạnh tay hơn các vi phạm; đặc biệt, tăng cường nghĩa vụ của chủ sở hữu các sàn giao dịch TMĐT trong việc kiểm soát, sàng lọc thông tin, ràng buộc trách nhiệm của chủ thể này với những giao dịch từ người bán nước ngoài.

“Thời gian tới, tại mỗi Cục QLTT địa phương cần có một đơn vị chuyên xử lý gian lận thương mại sử dụng công nghệ cao” - ông Trần Hữu Linh nhấn mạnh.

Tuệ Minh