Nhà máy Giga tại Đức có ý nghĩa như thế nào đối với tương lai của Tesla ở Trung Quốc?

Giám đốc điều hành của Tesla - Elon Musk đã cắt băng khánh thành tại cơ sở sản xuất đầu tiên của công ty ông ở châu Âu vào tuần trước, khánh thành nhà máy Giga thứ tư của nhà sản xuất xe điện.

"Tesla sẽ đảm bảo rằng đây là viên ngọc quý cho Đức, cho châu Âu và cho thế giới", Musk nói với những người tham dự, chủ yếu là chủ của những chiếc xe Tesla, những người có mặt tại đó để nhận lô xe đầu tiên được sản xuất tại nhà máy Giga tại Berlin". 

Gạt sự lạc quan của Musk sang một bên, nhà máy ở Berlin cần nhanh chóng phát triển để giúp Tesla nắm bắt được nhu cầu khổng lồ từ Trung Quốc, nơi công ty Mỹ không thể đáp ứng kịp các đơn đặt hàng.

Trung Quốc đã trở thành thị trường trọng điểm của Tesla kể từ khi nhà máy Giga ở Thượng Hải khai trương. Doanh thu của công ty tại quốc gia này đã tăng gấp đôi trong hai năm liên tiếp, đạt 13,8 tỷ USD vào năm 2021.

Trung Quốc cũng đã trở thành trụ cột sản xuất của Tesla cho khách hàng toàn cầu trong bối cảnh chuỗi cung ứng gặp nhiều khó khăn. Do đại dịch ngừng hoạt động, sự cố chip toàn cầu và tình trạng thiếu lao động, nhà máy Giga ở Thượng Hải của Tesla cuối cùng đã được giao nhiệm vụ sản xuất hơn một nửa tổng số xe Tesla vào năm 2021.

Nhưng gánh nặng nhu cầu sản xuất đã đè lên vai của Tesla. Hơn một nửa số xe Tesla sản xuất tại Trung Quốc trong hai tháng qua là để xuất khẩu, dữ liệu từ Hiệp hội Xe du lịch Trung Quốc cho thấy, buộc người mua Tesla Trung Quốc phải chờ đợi lâu để được giao hàng. Đó là một tình huống không thể lý tưởng hơn đối với nhà sản xuất xe điện, vì cả các công ty trong nước và nước ngoài đang nhanh chóng giành được chỗ đứng tại thị trường Trung Quốc đang phát triển.

Dan Ives, Giám đốc điều hành tại Wedbush Securities, cho biết: “Nhu cầu đối với Tesla đang vượt cung khoảng 20% ​​ở Trung Quốc và tôi không tin rằng nhu cầu bắt đầu cân bằng với nguồn cung cho đến đầu năm 2023 đối với Tesla”.

Sự cố mới nhất xảy ra trong tuần này khi Tesla buộc phải tạm dừng sản xuất tại nhà máy Giga Thượng Hải trong 4 ngày do số ca nhiễm COVID-19 tăng đột biến dẫn đến việc cách ly thành phố .

Nhà máy Giga tại Berlin đi vào hoạt động có thể giải quyết tình trạng quá tải cho Tesla tại Thượng Hải trong việc đáp ứng nhu cầu của người tiêu dùng Trung Quốc ngày càng tăng đối với xe điện. 

Zhang Junyi, một đối tác của Công ty tư vấn Oliver có trụ sở tại Mỹ, cho biết: “Một phần lớn doanh số bán hàng của Tesla đến từ châu Âu vào năm ngoái do chiến lược tiếp thị toàn cầu của hãng, vì vậy chúng ta sẽ thấy nhiều nhu cầu bị dồn nén hơn được giải phóng ở Trung Quốc trong năm nay”. 

Theo chính phủ, nhà máy của Tesla tại Đức được phê duyệt để sản xuất 500.000 xe mỗi năm. Nhà máy Gigafactory thứ năm ở bang Texas của Hoa Kỳ, sẽ mở cửa vào tháng Tư. Ives dự đoán điều này sẽ mang lại cho Tesla tổng công suất sản xuất 2 triệu xe vào năm 2022.

Tuy nhiên, Nhà máy Giga ở Berlin có thể không tăng sản lượng nhanh chóng như ở Thượng Hải, nơi vẫn giữ tiêu chuẩn về tốc độ tăng nhanh nhất và lợi nhuận cao nhất trong số các địa điểm sản xuất của Tesla.

Công ty đã phải đối mặt với một số sự chậm trễ trong việc mở nhà máy ở Đức, ban đầu dự kiến ​​đi vào hoạt động vào tháng 7 năm ngoái. Musk cũng bày tỏ lo ngại về việc thuê đủ công nhân cho nhà máy Giga tại Berline.

"Tôi muốn dành sự hỗ trợ đặc biệt cho Tesla tại Trung Quốc. Tôi sẽ hướng tới chất lượng tốt nhất, chi phí thấp nhất và cũng không kém phần cạnh tranh", Musk cho biết tại cuộc họp cổ đông thường niên của Tesla vào tháng 10, nơi ông tuyên bố Nhà máy Giga Thượng Hải đã vượt qua Nhà máy Fremont - trụ sở cũ của công ty về năng lực sản xuất và Tesla đã biến nhà máy Trung Quốc trở thành trung tâm xuất khẩu chính mới.

Nhưng các chính sách địa phương đã giúp Tesla mở rộng quy mô nhanh chóng trong khi vẫn giữ chi phí thấp ở Trung Quốc sẽ không tồn tại mãi mãi. Mức thuế thu nhập doanh nghiệp 15% ban đầu của Thượng Hải đối với Tesla có thể tăng lên 25% sau năm 2023, điều này sẽ ảnh hưởng đến lợi nhuận.

Trong khi đó, khi Bắc Kinh điều chỉnh lại các khoản trợ cấp cho các phương tiện năng lượng mới và ngày càng có nhiều đối thủ trong nước và quốc tế dốc toàn lực vào lĩnh vực điện, Tesla có thể gặp khó khăn hơn trong việc tiếp tục thống trị thị trường Trung Quốc.

Vào tháng 12 năm 2021, Bộ Tài chính Trung Quốc cho biết, sẽ cắt giảm 30% trợ cấp đối với các phương tiện sử dụng năng lượng mới, như xe điện, trong năm 2022 và rút toàn bộ trợ cấp vào ngày 31 tháng 12 năm 2022.

Kể từ thông báo đó, Tesla đã tăng giá một số mẫu xe tại Trung Quốc.

Theo Zhang tại Công ty tư vấn Oliver, nói: “Sau quá trình công nghiệp hóa xe điện, điều không chỉ riêng ở Trung Quốc mà còn xảy ra ở các nước khác, sẽ không còn trợ cấp nữa”.

Các chuyên gia trong ngành cho biết thời hạn cuối cùng vào ngày 31 tháng 12 đối với các khoản trợ cấp cho phương tiện năng lượng mới sẽ thúc đẩy doanh số bán hàng khi người tiêu dùng đổ xô tận dụng ưu đãi này.

Nhưng về dài hạn "còn quá sớm để nói các nhà sản xuất ô tô điện và người tiêu dùng sẽ phản ứng như thế nào nếu các khoản trợ cấp bị cắt giảm vào cuối năm. Thị trường sẽ chứng kiến ​​một số điều chỉnh", Chang Shu, một đối tác tại Công ty tư vấn EY-Parthenon cho biết. 

Trong khi đó, cạnh tranh trên thị trường xe điện của Trung Quốc đang gia tăng.

Các nhà sản xuất ô tô hàng đầu trong nước - Nio, Li Auto và Xpeng đều có doanh số bán hàng tăng hơn gấp đôi vào năm 2021. Xpeng đã giao 98.155 xe, vẫn kém xa tổng số của Tesla nhưng gần gấp ba con số năm 2020 của chính họ.

Đồng thời, các nhà sản xuất ô tô truyền thống với sự hiện diện mạnh mẽ ở Trung Quốc như Honda, Toyota và Hyundai đã đẩy mạnh chuyển hướng sang điện. Toyota đã cam kết chi 8 nghìn tỷ yên (tương đương 70 tỷ USD) để điện khí hóa dòng sản phẩm của mình vào năm 2030 và Honda đã hợp tác với Sony để bán xe điện vào năm 2025. Hyundai của Hàn Quốc cho biết, họ có kế hoạch đầu tư khoảng 19,4 nghìn tỷ won (tương đương 16,1 tỷ USD) cho lĩnh vực liên quan đến xe điện..

Chang Shu cho biết: “Vẫn còn nhiều thời gian cho các đối thủ trong ngành tại Nhật Bản và Hàn Quốc. Họ vẫn có những lợi thế, chẳng hạn như sản phẩm đáng tin cậy, hình ảnh thương hiệu tốt và danh tiếng, đồng thời họ đang bắt kịp các hệ thống hỗ trợ lái xe tiên tiến và số hóa". 

Hiệp hội Xe du lịch Trung Quốc dự kiến ​​tổng doanh số bán ô tô năng lượng mới ở Trung Quốc sẽ tăng lên 5,5 triệu chiếc vào năm 2022, tăng từ khoảng 3 triệu chiếc vào năm ngoái. 

Dan Ives, Giám đốc điều hành tại Wedbush Securities cho biết: “Nhà máy Giga tại Thượng Hải và Trung Quốc sẽ tiếp tục là mấu chốt cho câu chuyện tăng giá của Tesla trong 3-5 năm tới.

Bảo Bảo (Theo Nikkei Asia)