Mỹ cấp phép công nghệ vắc xin Covid quan trọng cho WHO để các quốc gia khác có thể tự sản xuất

DNHN - Quyết định chia sẻ công nghệ vắc-xin được đưa ra trước Hội nghị thượng đỉnh Covid-19 toàn cầu được tổ chức trực tuyến vào ngày 12/5.

Tổng thống Joe Biden ngày 12/5 cho biết, Hoa Kỳ đã cấp phép cho Tổ chức Y tế Thế giới một công nghệ quan trọng được sử dụng trong vắc xin Covid-19 hiện tại, cho phép các nhà sản xuất trên khắp thế giới hợp tác với cơ quan y tế toàn cầu để phát triển các mũi tiêm phòng chống vi rút của chính họ.

Viện Y tế Quốc gia (NIH) đã cấp phép công nghệ protein đột biến mà virus sử dụng để liên kết với các tế bào của con người cho Tổ chức Sáng chế Thuốc của WHO và Liên hợp quốc, Biden cho biết.

Protein đột biến là thành phần trong vắc-xin tạo ra phản ứng miễn dịch, thúc đẩy cơ thể chống lại vi rút. Công nghệ NIH giữ các protein trong một cấu hình cho phép chúng tạo ra phản ứng miễn dịch mạnh hơn. WHO và Tổ chức Bằng sáng chế Thuốc hiện có thể cấp phép lại công nghệ này cho các nhà sản xuất chung trên toàn thế giới.

“Chúng tôi đang tạo ra các công nghệ y tế sẵn có do chính phủ Hoa Kỳ sở hữu, bao gồm cả protein đột biến được sử dụng trong nhiều loại vắc xin Covid-19”, Biden nói.

Quyết định chia sẻ công nghệ vắc-xin được đưa ra trước Hội nghị thượng đỉnh Covid-19 toàn cầu được tổ chức trực tuyến vào ngày 12/5. WHO, trong một tuyên bố, cho biết giấy phép sẽ giúp người dân ở các quốc gia có thu nhập thấp và trung bình có thể tiếp cận được công nghệ quan trọng và giúp chấm dứt đại dịch.

Mặc dù công nghệ mà Hoa Kỳ đang chia sẻ là quan trọng, nhưng nó chỉ là một thành phần của vắc-xin và không bao gồm mã RNA đầy đủ cần thiết. NIH và Moderna, đã làm việc cùng nhau để phát triển vắc-xin, hiện đang tranh chấp về một bằng sáng chế riêng biệt cho toàn bộ mRNA. Vắc xin tiêm mã mRNA, mã này hướng các tế bào của con người tạo ra các bản sao vô hại của protein đột biến của virus để nhằm mang lại khả năng miễn dịch.

Theo cơ quan y tế, các cuộc đàm phán giữa NIH và Moderna để giải quyết tranh chấp đó đang diễn ra. Kết quả của tranh chấp sẽ có ý nghĩa lớn đối với việc chia sẻ công nghệ. Cố vấn y tế chính của Nhà Trắng, Tiến sĩ Anthony Fauci, trong một cuộc gọi vào tháng 3 với các phóng viên, đã chỉ ra rằng Hoa Kỳ có thể sẽ cấp phép trình tự mRNA nếu tranh chấp với Moderna được giải quyết có lợi cho NIH.

“Bất cứ điều gì chúng tôi có thể làm, chúng tôi sẽ làm,” Fauci nói khi được hỏi về việc chia sẻ mã mRNA nếu NIH thắng trong cuộc tranh chấp.

WHO đã nhiều lần kêu gọi các nhà sản xuất vắc xin chia sẻ bí quyết của họ, nhưng Pfizer và Moderna đã từ chối cấp phép công nghệ đằng sau các mũi tiêm của họ cho Tổ chức Sáng chế Thuốc. Tuy nhiên, Moderna không thực thi các bằng sáng chế của mình ở 92 quốc gia nghèo hơn. Mặc dù Pfizer không chia sẻ công nghệ, nhưng Pfizer đang cung cấp cho chính phủ Hoa Kỳ 1 tỷ liều thuốc để quyên góp cho các quốc gia nghèo hơn.

WHO đã đi khắp các nhà sản xuất vắc xin, thiết lập một trung tâm sản xuất ở Nam Phi để sản xuất vắc xin dựa trên công nghệ RNA mà Pfizer và Moderna sử dụng trong các mũi tiêm của họ. Các nhà khoa học Nam Phi đang sản xuất các bản sao chung của vắc xin Moderna dựa trên thông tin công khai.

Tổng Giám đốc WHO Tedros Adhanom Ghebreyesus kêu gọi các cổ đông của Moderna tại cuộc họp thường niên của công ty công nghệ sinh học bỏ phiếu ủng hộ nghị quyết kêu gọi một cuộc điều tra của bên thứ ba về tính khả thi của việc chuyển giao công nghệ.

Tedros cho biết: “Nếu Moderna làm việc với chúng tôi, chúng tôi có thể gửi vắc xin của trung tâm để được phê duyệt sớm hơn ít nhất một năm, điều này sẽ cứu sống, giảm nguy cơ biến thể và giảm thiệt hại kinh tế của đại dịch”, Tedros nói.

Hoa Kỳ cũng đang đóng góp thêm 200 triệu đô la vào quỹ chuẩn bị cho đại dịch của Ngân hàng Thế giới với tổng số tiền đóng góp là 450 triệu đô la, và thêm 20 triệu đô la thông qua Cơ quan Phát triển Quốc tế Hoa Kỳ để hỗ trợ việc triển khai các xét nghiệm Covid và phương pháp điều trị kháng vi rút ở tám quốc gia. Nhà Trắng cho biết họ cũng đang mở rộng tài trợ vắc xin thông qua Pfizer bao gồm các liều và mũi tiêm nhắc lại cho trẻ em.

Các khoản quyên góp khác xa so với 5 tỷ đô la mà Nhà Trắng đã yêu cầu từ Quốc hội để hỗ trợ tiêm chủng trên toàn cầu. Quốc hội đã không thể thông qua yêu cầu rộng hơn của Biden về khoản tài trợ 22,5 tỷ đô la cho Covid do sự phản đối của những người theo Đảng Cộng hòa, những người chống lại việc chi tiêu nhiều như vậy. Các thượng nghị sĩ đã đạt được thỏa thuận tài trợ trị giá 10 tỷ đô la cho Covid vào tháng 4, trong đó không bao gồm tiền cho chiến dịch tiêm chủng toàn cầu.

Minh Anh