Hội nhập Tỷ phú Chiến tranh giữa Nga - Ukraine

Lạm phát và giá lương thực tăng mạnh làm ảnh hưởng đến các nền kinh tế Trung Đông

Chia sẻ Facebook

Một báo cáo mới của S&P Global Ratings cho thấy, giá lương thực và năng lượng tăng đang ảnh hưởng đến các nền kinh tế Trung Đông và Bắc Phi, điều này diễn ra khi cuộc chiến của Nga ở Ukraine làm tăng tốc độ lạm phát, đẩy chi phí sinh hoạt cơ bản của hàng triệu người lên mức cao hơn.

Các quan chức chính quyền địa phương và một binh sĩ Ukraine kiểm tra một kho ngũ cốc trước đó bị lực lượng Nga bắn vào ngày 06 tháng 5 năm 2022 gần tiền tuyến của Kherson Oblast ở Novovorontsovka, Ukraine.

Các quan chức chính quyền địa phương và một binh sĩ Ukraine kiểm tra một kho ngũ cốc trước đó bị lực lượng Nga bắn vào ngày 06 tháng 5 năm 2022 ở Novovorontsovka, Ukraine. Ảnh: Getty Images.

Satyam Panday, Nhà kinh tế trưởng của S&P Global Ratings, nói với CNBC trong tuần này: “Trong thời kỳ mà lương thực đang trải qua thời kỳ lạm phát dai dẳng này, thì chúng ta sẽ dễ gặp phải những cuộc đình công và bất ổn xã hội”.

“Đặc biệt là khi tỷ lệ thất nghiệp thanh niên ở mức cao hơn, và khả năng phục hồi trở lại sau Covid vẫn còn mong manh, chúng ta đang phải đối mặt với tình huống mà xác suất bất ổn xã hội đang tăng lên", ông cảnh báo.

Phân tích từ S&P Global Ratings cho thấy, trong số các quốc gia Trung Đông và Bắc Phi (MENA) như Ai Cập, Jordan, Lebanon, Maroc và Tunisia sẽ bị ảnh hưởng nặng nề nhất bởi tác động kinh tế từ cuộc chiến Ukraine, vốn đã chứng kiến việc Nga phong tỏa các cảng của Ukraine quan trọng để cung cấp xuất khẩu nông sản cho phần lớn thế giới đang phát triển.

Các cơ chế tài chính của Nga cho xuất khẩu lương thực cũng bị hạn chế do các lệnh trừng phạt của phương Tây đối với hành động xung đột nước láng giềng.

Theo báo cáo, nhập khẩu ròng thực phẩm và năng lượng ở các quốc gia MENA được liệt kê ở trên chiếm từ 4% đến 17% GDP của họ, và tất cả họ đều nhập khẩu một phần lớn lúa mì và ngũ cốc của họ từ Nga và Ukraine.

Biển Đen: Huyết mạch xuất khẩu lương thực

Ukraine và Nga cùng chiếm khoảng 75% lượng dầu hạt hướng dương trên thế giới, một loại dầu ăn chính ở nhiều khu vực, và là nơi đóng góp khoảng 1/3 lượng lúa mì xuất khẩu toàn cầu của thế giới. 26 quốc gia phụ thuộc vào Ukraine và Nga cho ít nhất 50% lượng lúa mì nhập khẩu của họ. Nga cũng là một trong những nước xuất khẩu phân bón hàng đầu thế giới.

2 nước Nga và Ukraine cung cấp phần lớn nguồn cung cho khu vực MENA. Ai Cập, quốc gia đông dân nhất Trung Đông với 100 triệu người, nhập khẩu hơn 80% lúa mì từ Nga và Ukraine, ước tính trị giá 2 tỷ USD vào năm 2021.

Lebanon và Jordan chi hơn 10% GDP cho nhập khẩu năng lượng và thực phẩm, khiến họ trở thành một trong những quốc gia dễ bị tổn thương nhất bởi cuộc khủng hoảng trong khu vực, theo S&P Global Ratings.

Lebanon nhập khẩu khoảng 90% lúa mì của mình từ Nga và Ukraine. Cuộc khủng hoảng kinh tế của đất nước vốn đang gia tăng kể từ năm 2019, cộng với lạm phát lương thực và sự sụp đổ tiền tệ. Các hầm chứa ngũ cốc của nước này cũng bị phá hủy trong vụ nổ cảng Beirut năm 2020.

Mặc dù các nền kinh tế dễ bị tổn thương, một số quốc gia MENA đã xây dựng dự trữ lúa mì, một chiến lược để bảo vệ mình khỏi sự cố đứt gãy nguồn cung cấp lương thực, S&P cho biết.

“Jordan có trữ lượng lớn nhất trong MENA, bao gồm thời gian tiêu thụ khoảng 16 tháng. Dự trữ của Ai Cập hạn chế hơn và cùng với sản xuất trong nước, sẽ kéo dài đến hết tháng 11 năm 2022”, S&P viết trong báo cáo của mình, đồng thời cho biết thêm rằng “Maroc đã nhận được hầu hết các đơn đặt hàng lúa mì hàng năm vào năm 2022 từ Ukraine trước khi xung đột leo thang".

Cuộc chiến Nga-Ukraine có nhiều tác động đối với thị trường toàn cầu và an ninh lương thực. Trên khắp thế giới, mối lo ngại đang gia tăng rằng cuộc khủng hoảng lương thực hiện nay sẽ là một cuộc khủng hoảng lâu dài.

Mới đây, lãnh đạo Liên minh châu Phi và Tổng thống Senegal - Macky Sall đã gặp Tổng thống Nga Vladimir Putin để thảo luận về việc giải phóng xuất khẩu ngũ cốc quan trọng. Đây có thể coi là cuộc gặp bất phân thắng bại; Điện Kremlin nhấn mạnh rằng Nga không phải chịu trách nhiệm về cuộc khủng hoảng ngày càng gia tăng, mà thay vào đó Ukraine phải chịu trách nhiệm về việc khai thác các cảng của họ chống lại các tàu của Nga, và phương Tây đã làm tê liệt các hoạt động ngân hàng, vận chuyển và bảo hiểm của họ bằng các lệnh trừng phạt.

Việc Nga xâm lược Ukraine đang đe dọa nguồn cung cấp lúa mì và ngũ cốc toàn cầu, một nguy cơ đặc biệt đối với các nước Trung Đông và châu Phi như Ai Cập, nơi bánh mì là thực phẩm chủ yếu trong chế độ ăn uống. Cairo, Ai Cập, vào ngày 9 tháng 3 năm 2022. — Việc Nga xung đột với Ukraine đang đe dọa nguồn cung cấp lúa mì và ngũ cốc toàn cầu, ảnh hưởng đến các nước Trung Đông và châu Phi như Ai Cập, nơi bánh mì là thực phẩm chủ yếu trong thức ăn hằng ngày. Ảnh: Getty Images.

Vùng có nguy cơ nghèo nhất

Kali Robinson thuộc Hội đồng Quan hệ Đối ngoại đã viết trong một báo cáo hồi tháng 4 rằng, khu vực nghèo của MENA là đối tượng có nguy cơ cao nhất. Họ dành phần lớn thu nhập của mình cho lương thực, vì vậy tình trạng thiếu hạt giống và phân bón sẽ ảnh hưởng nặng nề nhất đến họ.

"Những người phụ thuộc vào viện trợ lương thực quốc tế cũng sẽ phải chịu đựng thêm khó khăn”, Robinson lưu ý và nói thêm rằng, " trớ trêu thay, Ukraine và Nga là những nhà cung cấp chính cho lúa mì, ngô và dầu hướng dương của Chương trình Lương thực Thế giới ”.

Cuộc khủng hoảng hiện không có dấu hiệu giảm bớt và sẽ tiếp tục đè nặng lên các quốc gia phụ thuộc vào nhập khẩu, vì việc tìm nguồn cung ứng từ các nơi khác nhau cuối cùng sẽ làm tăng chi phí vận chuyển đối với nhiều nhà nhập khẩu.

Blair từ Đại học Hoa Kỳ ở Cairo (thủ đô Ai Cập) cảnh báo rằng: ”Những khó khăn không chỉ nằm ở vụ thu hoạch năm nay, nó có khả năng xảy ra vào năm khác hoặc sau đó, bởi vì có chiến tranh, chúng ta không biết điều gì sẽ xảy ra và sự không chắc chắn là một mối bận tâm.”

“Giá lương thực tăng không chỉ ảnh hưởng đến lạm phát mà còn ảnh hưởng đến xã hội. Những người dân bình thường đang thực sự bị tổn thương. Nhưng đây là một vấn đề toàn cầu. Và những quốc gia có GDP bình quân đầu người thấp hơn sẽ bị tổn thương ở mức độ lớn hơn", Blair nói thêm.

Ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov và người đồng cấp Ukraine Dmytro Kuleba đã gặp nhau để thảo luận về việc tạo ra một hành lang biển tiềm năng cho xuất khẩu nông sản Ukraine, nhưng cho đến nay vẫn chưa thể động thổ.

Ukraine hiện đang làm việc với các đồng minh để thiết lập một nỗ lực do Liên hợp quốc hậu thuẫn nhằm mở lại các tuyến đường xuất khẩu trên Biển Đen.

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Ukraine Oleg Nikolenko cho biết: “Chúng tôi kêu gọi các quốc gia có an ninh lương thực chịu ảnh hưởng lớn do sự xung đột của Nga hãy sử dụng các mối liên hệ của họ với Moscow để buộc Moscow dỡ bỏ phong tỏa các cảng biển Ukraine và chấm dứt chiến tranh”.

Bảo Bảo