Lạm phát bắt đầu bùng phát ở châu Á do áp lực từ chiến tranh giữa Nga và Ukraine

Trong 30 năm, chủ siêu thị Hiromichi Akiba ở Tokyo đã tuân thủ theo nguyên tắc “cung cấp cho khách hàng những thực phẩm tươi ngon với giá rẻ”.

Triết lý kinh doanh đó của ông hiện đang gặp phải những thách thức. Chi phí tăng cao vì sự gián đoạn chuỗi cung ứng, chiến tranh Nga - Ukraine và nhu cầu bị dồn nén bắt nguồn từ đại dịch kéo dài hai năm.

Akiba, người có 5 cửa hàng ở quận Nerima và Suginami của Tokyo, cho biết: “Hiện chúng tôi đang phải trả thêm 1 triệu yên (8.300 USD) mỗi tháng”, tương đương với mức tăng 2%. Ông nói thêm, doanh thu hàng tháng là khoảng 300 triệu yên.

Người đàn ông 53 tuổi này hiện trả nhiều tiền hơn để đổ xăng cho 20 chiếc xe tải của mình, và hóa đơn tiền điện của anh cũng đang tăng mạnh. Chi phí lao động cũng cao hơn do dân số trong độ tuổi lao động của Nhật Bản giảm, và COVID-19 khiến việc duy trì hoạt động bình thường trở nên khó khăn. Giá thực phẩm bán buôn đang tăng trong khi logistic và các chi phí khác tăng cao. Akiba đang chuẩn bị cho đối phso cho tình thế lạm phát tăng lên trên diện rộng.

Akiba nói: “Chi phí thực phẩm đang làm căng thẳng ngân sách của các hộ gia đình và người tiêu dùng rất nhạy cảm với giá cả. Một mặt, chúng tôi phải chi thêm hàng triệu yên chi phí hàng năm, nhưng mặt khác rất khó để chúng tôi có thể chuyển chi phí sang cho người tiêu dùng, và càng khó khăn hơn khi phải trích lợi nhuận để trang trải chi phí vốn đang tăng cao". 

Chi phí đã tăng trước khi diễn ra cuộc xung đột giữa Nga và Ukraine. Giờ đây, các doanh nghiệp và hộ gia đình ở châu Á đang bị siết chặt chi tiêu hơn nữa. Với việc các đồng tiền châu Á suy yếu so với đồng đô la và các ngân hàng trung ương đẩy lãi suất lên cao, khu vực này phải đối mặt với cuộc khủng hoảng giá cả sinh hoạt. Khi người châu Á đang phải chật vật để kiếm lại thu nhập, các nhà lãnh đạo dự kiến ​​tái đắc cử trong năm tới có thể phải đối mặt với vô vàn khó khăn. 

Kenta Goto, giáo sư tại khoa kinh tế tại Đại học Kansai ở Osaka, cho biết: “Chi phí sinh hoạt tăng, đồng thời với việc đồng tiền châu Á suy yếu trong khi Mỹ tăng lãi suất, có thể gây ra lực hãm cho nền kinh tế trong khu vực. Nếu lạm phát tiếp tục tăng và thu nhập thực tế giảm, sức mua hàng của châu Á sẽ bị ảnh hưởng". 

Một số công ty đã tăng giá. Hãng điều hành taxi lớn nhất Singapore ComfortDelGro trong tháng này đã tăng giá vé lần đầu tiên trong một thập kỷ, với lý do giá nhiên liệu tăng 10%.

Tại Thái Lan, Thai President Foods, nhà sản xuất mì ăn liền Mama cho biết họ sẽ tăng giá bán lẻ thêm 9% lên 6,00 baht (tương đương 0,18 USD) / gói 90 gram. .

Tương tự như vậy, các chuỗi cà phê của Đài Loan đang chuyển chi phí cho người tiêu dùng. Louisa Coffee, một chuỗi lớn, tăng giá 40 sản phẩm, trong khi Cama Cafe dự kiến ​​tăng giá lần đầu tiên sau 5 năm. Lạm phát cũng ảnh hưởng đến các sản phẩm từ giấy vệ sinh đến gà rán và trà sữa. 

Điều này đã có thể được nhìn thấy trong chỉ số giá tiêu dùng. Lạm phát của Thái Lan đã tăng 5,28% so với cùng kỳ năm ngoái - mức cao nhất trong 13 năm , trong khi con số đó là 2,36% ở Đài Loan vào tháng Hai - tháng thứ bảy liên tiếp vượt ngưỡng 2% báo hiệu lạm phát tăng cao và trở nên khó kiểm soát. 

Trong một cuộc khảo sát vào tháng 2 của ngân hàng trung ương, khoảng 94% các nhà kinh tế khu vực tư nhân ở Singapore cho rằng lạm phát là rủi ro hàng đầu đối với nền kinh tế. Bộ trưởng Thương mại và Công nghiệp Gan Kim Yong cảnh báo rằng hóa đơn tiền điện tăng cao chắc chắn sẽ tác động đến người dân Singapore.

Các đợt tăng giá mạnh đã làm một số người dân lo lắng. Somchai Bua-gnern, 39 tuổi, tài xế người Thái, cho biết: “Giá thịt lợn tăng vọt, giá trứng tăng và ngay cả thực phẩm rẻ như mì gói cũng tăng giá, tôi không biết sống sao với những khó khăn này”.

Một cuộc khảo sát do Văn phòng Nội các Nhật Bản thực hiện vào tháng Hai cho thấy 92% người được đều cho rằng chi phí sinh hoạt sẽ tăng trong năm tới.

Ryutaro Kono, nhà kinh tế trưởng của BNP Paribas ở Nhật Bản, cho biết các công ty Nhật Bản thường hy sinh lợi nhuận để gánh chịu khoản chi phí gia tăng, nhưng nếu lạm phát không ngừng, rất có thể họ sẽ phải tính thêm phí của người tiêu dùng.

"Hóa đơn tiền điện và ga đang tăng. Tôi lo lắng không biết chúng ta sẽ thấy những tác động như thế nào đối với cuộc sống hàng ngày", một người nội trợ 60 tuổi ở Tokyo cho biết. "Tôi mua sắm ít hơn và ở những cửa hàng rẻ hơn bởi vì ngay cả khi mọi thứ trở nên đắt đỏ hơn, thu nhập của chúng tôi sẽ không tăng", bà chia sẻ. 

Trong cuộc đàm phán tiền lương mùa xuân gần đây, các công ty Nhật Bản đã đề nghị các công đoàn lao động tăng lương trung bình 2,14 % , tương đương 6,581 yên/nhân viên, thấp hơn so với mục tiêu hơn 3% mà Thủ tướng Fumio Kishida hướng đến. 

Cuộc xung đôt của Nga đến vào thời điểm không thể tồi tệ hơn, khi các nền kinh tế đang trỗi dậy từ đại dịch. Nga là nước xuất khẩu lớn các loại phân bón như kali và amoni nitrat, trong khi Ukraine là nhà cung cấp ngô và lúa mì chính. Hiện nay, có những lo ngại về nguồn cung lương thực dài hạn và giá cả trong tương lai.

Một nông dân trồng cà chua ở Tokyo cho biết một số nhà cung cấp phân bón đã ngừng nhận đơn đặt hàng mới. Người nông dân cho biết: “Tôi đã xoay sở đủ để đảm bảo cho mùa vụ này, nhưng tôi sẽ phải trả nhiều tiền hơn và tranh giành nguồn cung phân bón trong tương lai”. Giá dầu tăng cao đã khiến chi phí của ông tăng thêm 300.000 yên mỗi năm.

Chủ tịch Hiệp hội các nhà máy thức ăn chăn nuôi Thái Lan Pornsilp Patcharintanakul cho biết giá thức ăn chăn nuôi tăng đã đẩy chi phí sản xuất thịt và gia cầm lên cao. Giá ngô tăng gần 20% so với năm ngoái và giá đậu tương tăng 25%. Ông nói: “Chúng tôi đã đạt đến đỉnh điểm và mong muốn rằng chính phủ nên làm điều gì đó để giúp hạn chế sự gia tăng của giá thức ăn chăn nuôi".

Akio Shibata, Chủ tịch Viện Nghiên cứu Tài nguyên Thiên nhiên ở Nhật Bản, cảnh báo rằng sự gián đoạn nguồn cung phân bón có thể đe dọa sản xuất lúa gạo và dẫn đến tình trạng bất ổn. "Lương thực là yếu tố ổn định xã hội và điều đặc biệt quan trọng đối với chính phủ các nước đang phát triển là giữ cho giá của nó ổn định"

Một số chính phủ châu Á đang cố gắng kiềm chế lạm phát vì lo ngại những tác động chính trị.

Văn phòng Ngân sách Quốc hội Hàn Quốc ngày 15/3 ước tính tổng sản phẩm quốc nội của nước này sẽ giảm 0,2 điểm phần trăm nếu giá dầu tăng 10%. Để giảm bớt gánh nặng cho người tiêu dùng, chính phủ đã gia hạn cắt giảm 20% thuế đối với doanh số bán xăng và dầu diesel thêm ba tháng cho đến cuối tháng Bảy.

Đầu tháng này, Thái Lan cho biết họ sẽ giới hạn giá dầu diesel ở mức 30 baht / lít. Chính phủ cũng đang cân nhắc việc thiết lập mức trần cho các nhu cầu thiết yếu khác. Đài Loan đã thực hiện các biện pháp tương tự bằng cách giảm thuế đối với một số mặt hàng nhập khẩu, bao gồm miễn thuế kinh doanh 5% đối với đậu nành, ngô và lúa mì, giảm một nửa thuế đối với bơ, sữa bột và giảm thuế hàng hóa đối với dầu diesel và xăng.

Một số nhà kinh tế cho rằng châu Á vẫn chưa phải đối mặt với khủng hoảng, nhưng không loại trừ áp lực lạm phát ngày càng gia tăng.

Kensuke Tanaka, Trưởng bộ phận Châu Á của OECD, cho biết: “Tình hình có thể thay đổi và có thể có nhiều áp lực hơn. Chúng ta đang sống qua sự bất ổn lớn".

Irfan Qureshi, chuyên gia kinh tế tại Ngân hàng Phát triển Châu Á, cho biết lạm phát gia tăng trong khu vực vẫn có thể kiểm soát được.

"Điều quan trọng là các ngân hàng trung ương trong khu vực phải theo dõi tình hình lạm phát của họ một cách chặt chẽ và không bị tụt lại phía sau. Lạm phát cao và kéo dài ảnh hưởng nặng nề nhất đến người nghèo và do đó có thể làm trầm trọng thêm tình trạng bất bình đẳng và căng thẳng xã hội". 

Tại Nhật Bản, chính phủ của Kishida hôm thứ Ba (29/3) tiết lộ rằng họ dự định đưa ra một gói cứu trợ để giảm bớt tác động của giá nhiên liệu và vật liệu tăng. Gói này sẽ được chuẩn bị vào cuối tháng 4, trước cuộc bầu cử thượng viện vào tháng 7.

Yuriy Humber, chủ tịch của Yuri Group, một công ty nghiên cứu và tư vấn, đồng thời là người sáng lập Japan NRG, cho biết: “Anh ấy chắc chắn không thể đi bỏ phiếu nếu để giá năng lượng cao gây lạm phát đang khiến người dân nghèo hơn". 

Đài Loan cũng sẽ đi bỏ phiếu vào tháng 11. Những nỗ lực của chính phủ của Tổng thống Tsai Ing-wen nhằm ổn định giá dầu, điện, nước và hàng hóa cũng có thể ảnh hưởng đến kết quả hoạt động của chính phủ trong các cuộc bầu cử địa phương.

Philippines đã phát hành 3 tỷ peso (57 triệu USD) trợ cấp nhiên liệu cho người lái xe công ích và nông dân vào đầu tháng này. Vài ngày sau, Tổng thống Rodrigo Duterte đã phê duyệt 200 peso trợ cấp hàng tháng cho các gia đình nghèo, nhưng đã tăng lên 500 peso sau những lời chỉ trích rằng số tiền ban đầu là một "khoản tiền nhỏ".

Một nhà phân tích của Asia Plus cho biết: “Nếu chính phủ không kiềm chế được lạm phát và nhiều người hơn cảm thấy sức nóng của việc chi phí sinh hoạt tăng trong một thời gian dài, thì điều đó sẽ tạo ra sự giận dữ trong người dân". 

Tsuyoshi Ueno, nhà kinh tế cấp cao tại Viện nghiên cứu NLI, cho rằng lạm phát sẽ đè nặng lên nền kinh tế thế giới và tiền lương thực tế sẽ bị siết chặt.

Ông Ueno cho biết: “Khi các quốc gia đang dỡ bỏ các hạn chế COVID, thế giới cuối cùng cũng sắp trở lại bình thường trong năm nay. Tuy nhiên, do cuộc chiến ở Ukraine, những tác động có thể sẽ tiếp tục đè nặng lên chi tiêu của người tiêu dùng trong bối cảnh giá hàng hóa tăng và sự gián đoạn trong chuỗi cung ứng".

Bảo Bảo