Lãi vay giảm, vì sao hộ kinh doanh vẫn khó tiếp cận vốn?

Trên thực tế, lãi suất vay đã có xu hướng giảm trong thời gian gần đây, nhờ vào sự quản lý chính sách tiền tệ của Nhà nước và sự cạnh tranh giữa các ngân hàng. Tuy nhiên, đối với hộ kinh doanh nhỏ và vừa, việc tiếp cận vốn vẫn còn rất khó khăn. Có một số nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng này.

Hộ kinh doanh thường gặp phải rủi ro cao hơn so với các doanh nghiệp lớn. Điều này khiến các ngân hàng đánh giá rủi ro tín dụng cao và yêu cầu các tài sản thế chấp để bảo đảm khoản vay. Đối với hộ kinh doanh, việc cung cấp đủ tài sản thế chấp để đảm bảo khoản vay trở nên khó khăn, đặc biệt là khi tài sản thế chấp thường là tài sản cá nhân của chủ doanh nghiệp.

Hộ kinh doanh thường thiếu thông tin và khả năng quảng bá về hoạt động kinh doanh của mình. Điều này làm cho các ngân hàng khó có thể đánh giá chính xác khả năng trả nợ và tiềm năng phát triển của hộ kinh doanh. Thiếu thông tin và khả năng quảng bá cũng khiến hộ kinh doanh không thu hút được sự quan tâm từ các nhà đầu tư hoặc tổ chức tài trợ.

Thủ tục vay vốn tại các ngân hàng thường phức tạp và mất nhiều thời gian. Hộ kinh doanh thường không có nguồn lực và kỹ năng để xử lý các thủ tục phức tạp này, từ việc chuẩn bị hồ sơ, đàm phán, cho đến việc giải quyết các yêu cầu bổ sung từ ngân hàng. Thời gian xử lý kéo dài cũng làm giảm tính linh hoạt và khả năng nhanh chóng tiếp cận vốn cho hộ kinh doanh.

Nhà nước cần đưa ra các chính sách hỗ trợ tài chính dành riêng cho hộ kinh doanh nhỏ và vừa. Điều này có thể bao gồm việc cung cấp vốn vay với lãi suất ưu đãi, giảm thiểu yêu cầu thế chấp, tạo điều kiện thuận lợi cho hộ kinh doanh tiếp cận vốn.

Cần tăng cường cung cấp thông tin về các nguồn vốn và quy trình vay vốn cho hộ kinh doanh. Đồng thời, cần đào tạo và hỗ trợ hộ kinh doanh về kỹ năng quản lý tài chính, chuẩn bị hồ sơ vay vốn và thực hiện các thủ tục liên quan.

Ngoài nguồn vốn từ ngân hàng, cần khuyến khích phát triển các hình thức tài trợ thay thế như vốn rủi ro chung, quỹ đầu tư công cộng, quỹ hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa. Điều này sẽ mở rộng nguồn vốn và tăng khả năng tiếp cận vốn cho hộ kinh doanh.

Cần tạo ra môi trường thuận lợi để hộ kinh doanh có thể hợp tác với các tổ chức tài trợ, nhà đầu tư và các doanh nghiệp khác. Sự hợp tác này có thể giúp hộ kinh doanh tiếp cận vốn, chia sẻ rủi ro và tăng khả năng phát triển.

Theo đó, Ngân hàng Vietcombank đã phân bổ khoảng 20% danh mục cho vay cho doanh nghiệp nhỏ và vừa, bao gồm cả tiểu thương, thể hiện sự nhận thức về tầm quan trọng của tiểu thương trong hoạt động của ngân hàng. Tuy nhiên, để tiếp cận nguồn vốn này, tiểu thương phải đối mặt với nhiều yêu cầu và điều kiện khắt khe, đặc biệt là về tài sản thế chấp.

Còn Ngân hàng VPBank cũng đã dẫn đầu trong việc xây dựng hệ thống và nguồn lực để thúc đẩy cho vay tín chấp cho tiểu thương. Tuy nhiên, phát triển quy mô của sản phẩm này không như dự kiến do các vấn đề liên quan đến rủi ro tín dụng và việc quản lý chưa được tối ưu và hiệu quả.

Hiện nay, các công ty tài chính như FECredit, EVNFinance, SHBFinance cũng đã có nhóm sản phẩm cho vay tiểu thương tín chấp với thủ tục đơn giản, không yêu cầu tài sản thế chấp. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều thách thức như lãi suất cao và chất lượng danh mục không được kiểm soát tốt.

Mặc dù lãi suất vay giảm, việc tiếp cận vốn vẫn là một thách thức đối với hộ kinh doanh. Để giải quyết vấn đề này, cần có sự hỗ trợ từ chính sách, tăng cường thông tin và đào tạo, phát triển các hình thức tài trợ thay thế và đẩy mạnh sự hợp tác đa phương. Chỉ khi những biện pháp này được thực hiện, hộ kinh doanh mới có thể tiếp cận được nguồn vốn và phát triển bền vững trong thời gian tới.

Nguyên An