Kích cầu tiêu dùng trở thành thách thức lớn cho Trung Quốc trong năm mới

Nhu cầu tiêu dùng suy yếu

Bên cạnh thị trường bất động sản, tiêu dùng là một trong hai lĩnh vực mà giới kinh tế đất nước tỉ dân quan tâm nhất đối với triển vọng tăng trưởng đất nước. Đồng thời chi tiêu tiêu dùng cũng là lĩnh vực mà các doanh nghiệp và nhà đầu tư đặt cược kỳ vọng sức mua của tầng lớp trung lưu sẽ tăng trong những năm tới.

Các nhà lãnh đạo hàng đầu tại Bắc Kinh đã đưa ra lời cảnh báo tại một cuộc họp kế hoạch trong tháng này rằng tăng trưởng đang phải đối mặt với áp lực gấp ba lần do nhu cầu hẹp, cú sốc nguồn cung và kỳ vọng suy yếu. Wang Jun, Nhà kinh tế trưởng tại Zhongyuan Bank chỉ ra: "Nếu nhu cầu được cải thiện thì chúng ta sẽ có hi vọng". Theo ông, nguyên nhân chính khiến phát triển kinh tế trì trệ do suy yếu nhu cầu, đặc biệt lưu ý tác động tiêu cực của đại dịch đối với thu nhập của người dân. Ông cũng chỉ ra chính quyền địa phương cắt giảm chi tiêu ngân sách các dự án cơ sở hạ tầng, quy định đàn áp doanh nghiệp dạy thêm sau giờ học cũng ảnh hưởng không nhỏ đến thị trường việc làm. 

Về áp lực thứ ba của các cú sốc nguồn cung, ông cho biết chủ yếu liên quan đến đại dịch và các biện pháp giảm lượng khí thải carbon quá quyết liệt. Hạn chế nhằm kiểm soát tình hình Covid-19 góp phần gây ra gián đoạn trong chuỗi cung ứng toàn cầu, bao gồm thiếu hụt các thành phần quan trọng như chất bán dẫn. Nhìn chung bất ổn việc làm và thu nhập khiến người dân không còn sẵn sàng chi tiêu. 

Jianguang Shen, Nhà kinh tế trưởng của Công ty thương mại điện tử Trung Quốc JD.com cho hay tiêu dùng phục hồi trong năm tới sẽ có tác động rất lớn đến nền kinh tế. Ông Shen cho biết thêm, các nhà chức trách có thể thúc đẩy tiêu thụ bằng cách học theo Hồng Kông cấp phiếu mua hoàng, điều hướng chi tiêu người dùng vào các doanh nghiệp cụ thể. 

Doanh số bán lẻ của Hồng Kông đã giảm mạnh trong năm 2019 và 2020 khi các cuộc biểu tình làm gián đoạn nền kinh tế địa phương, thậm chí trước cả đại dịch khiến khu vực bán tự trị không tiếp cận được với khách du lịch nước ngoài và đại lục. Chính quyền địa phương đã tung ra chương trình phiếu mua hàng mới nhất vào tháng 8 và doanh số bán lẻ từ năm đến tháng 10 tăng 8,45% so với cùng kỳ năm 2020.

Tương tự, doanh số bán lẻ của Trung Quốc đại lục đã giảm vào năm ngoái mặc dù nền kinh tế nói chung đang tăng trưởng. Doanh thu bán lẻ 11 tháng đầu năm vẫn tăng 13,7% so với cùng kỳ năm 2020. Theo ước tính của các nhà phân tích Goldman Sachs, người tiêu dùng đã tăng chi tiêu cho thực phẩm và quần áo hơn là các dịch vụ như giáo dục và giải trí. Họ kỳ vọng rằng, sự phân hóa giữa hàng hóa và dịch vụ sẽ giảm nhẹ trong năm tới. Theo giới phân tích, ngay cả với dự đoán mức tăng trưởng 7%, tiêu dùng thực tế vẫn ở dưới xu hướng trước Covid-19 cho đến cuối 2022. 

Bất động sản cần người mua nhà

Những rắc rối trên thị trường bất động sản rộng lớn của Trung Quốc đã thu hút sự chú ý của các nhà đầu tư toàn cầu vào mùa hè này khi những nhà phát triển như Evergrande đứng trước bờ vực vỡ nợ. Nỗ lực của chính phủ nhằm kiềm chế mức nợ cao của ngành và giá nhà tăng dẫn đến thắt chặt điều kiện tài chính, doanh số sụt giảm.

Nhà kinh tế trưởng Larry Hu tại Trung Quốc của Macquarie cho biết trong báo cáo triển vọng, bất động sản đặt ra "cơn gió tăng trưởng lớn nhất vào năm 2022". Ông Hu nói: "Chính sách tài sản nên chuyển từ thắt chặt sang nới lỏng vào năm tới, vì chúng tôi kỳ vọng các nhà hoạch định chính sách sẽ bảo vệ được mức tăng trưởng GDP 5%. Rủi ro nhất là chính phủ phản ứng quá muộn, miễn cưỡng sử dụng tài sản làm phương tiện kích thích". Mặt khác, Bắc Kinh vẫn giữ nguyên quan điểm "nhà là để ở, không phải để đầu cơ".

Ông Wang của Ngân hàng Zhongyuan nhận định, sẽ mất vài năm để giải quyết nợ của ngành bất động sản. Trong khi đó, ông hy vọng chính phủ trung ương phát hành nợ và chi tiêu nhiều hơn để giúp các chính quyền địa phương vượt qua "cơn bão". Theo Moody’s, chính quyền địa phương và khu vực kiếm được ít nhất 20%, nếu không muốn nói nhiều hơn, từ việc bán đất cho các nhà phát triển.

Một thách thức đối với các nhà hoạch định chính sách là giảm mức nợ liên quan đến bất động sản trong khi đảm bảo thị trường bất động sản không chậm hoặc chững lại. Tâm lý thị trường suy yếu cũng đang ảnh hưởng đến việc bán nhà để ở, vì người mua trì hoãn việc mua với dự đoán giá sẽ giảm hơn nữa. Dự kiến doanh số bán nhà theo giá trị sẽ giảm 15% trong năm tới. Đối với chính sách kinh tế trong năm mới, Bắc Kinh đã nhấn mạnh rằng sự ổn định là ưu tiên hàng đầu. Các nhà chức trách khẳng định chất lượng tăng trưởng quan trọng hơn số lượng.

TL