Dư địa lớn cho các startup công nghệ thu lợi từ quốc gia đứng thứ ba thế giới về sản lượng nuôi trồng thủy sản

Ngành thủy sản đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển kinh tế quốc dân Indonesia. Hiện tại Indonesia là nước sản xuất đánh bắt tự nhiên lớn thứ hai thế giới sau Trung Quốc. Indonesia đứng thứ ba về sản lượng nuôi trồng thủy sản sau Trung Quốc và Ấn Độ.

Về nuôi trồng thủy sản,  Indonesia nuôi đa loài ở cả ba vùng nước ngọt, mặn và lợ, với các sản phẩm chủ yếu là tôm, cá mú, cá chép, cá măng biển, cá tra, cá chẽm, cá rô phi vằn, cua bể và tảo biển...

Việc ứng dụng các công nghệ mới giúp Indonesia đạt nhiều thành quả trong nuôi trồng thủy sản, củng cố vị thế là một trong những quốc gia hàng đầu thế giới về lĩnh vực này.

Hiện nay, chính phủ Inđônêxia quyết định sẽ đầu tư nhiều hơn nữa vào xây dựng cơ sở hạ tầng, phát triển kỹ năng và công nghệ mới cho cả 2 lĩnh vực quan trọng này.

Theo các nhà đầu tư và công ty khởi nghiệp, có một “Khoảng cách công nghệ” đang cản trở ngành thủy hải sản Indonesia mở ra tiềm năng to lớn.

Năm 2022, một số công ty khởi nghiệp huy động được hàng triệu USD từ các nhà đầu tư tên tuổi để lấp đầy khoảng trống đó: eFishery (90 triệu USD trong Series C), Aruna (30 triệu USD trong Series A tiếp theo), Delos (8 triệu USD trong phần mở rộng hạt giống) và FishLog (3,5 triệu USD tiền Series A).

Guntur Mallarangeng, đồng sáng lập và CEO của công ty quản lý trang trại nuôi tôm Delos cho biết: “Rất nhiều quyết định được đưa ra dựa trên cảm tính hoặc theo những gì tổ tiên đã làm trong 60 năm qua.

Yinglan Tan, đối tác quản lý sáng lập và Giám đốc điều hành công ty Insignia Ventures Partners có trụ sở tại Singapore, công ty đầu tư vào FshLog cho biết: “Ngành thủy sản của Indonesia có rất nhiều người làm việc theo phương pháp truyền thống, đã truyền lại những hoạt động kinh doanh sản xuất thông thường từ thế hệ này sang thế hệ khác."

Ông Tan cho biết, những nhà sản xuất trong ngành thủy sản Indonesia cần công nghệ hiệu quả hơn và quy trình tốt hơn.

Giúp ngư dân tiếp cận với công nghệ

Gibran Huzaifah Amsi El Farizy, nhà sáng lập kiêm Giám đốc điều hành của eFishery một công ty khởi nghiệp về công nghệ thủy sản cho biết: “Phương pháp duy nhất để ngành thủy sản có thể phát triển là khi ngư dân phát triển. Nếu ngư dân không phát triển và mở rộng hoạt động sản xuất, chúng ta thực sự không thể sản xuất thêm cá”. 

eFishery giúp ngư dân tối ưu hóa quy trình nuôi trồng thủy sản thông qua máy cho ăn tự động và ứng dụng di động. Máy cho ăn tự động phát hiện mức độ đói của cá và tôm thông qua chuyển động của sinh vật, giúp ngăn ngừa một vấn đề phổ biến hơn trong quy trình cho ăn thủ công, cho ăn quá nhiều và thiếu.

Ông Farizy bắt đầu nuôi cá da trơn vào năm 2009 khi còn là sinh viên để kiếm thêm thu nhập cho gia đình. Khi tốt nghiệp, ông đã quản lý 76 ao nuôi và bắt đầu khám phá những phương pháp sử dụng công nghệ để giúp đỡ nông dân.

Sau đó, ông chế tạo nguyên mẫu máy cấp liệu tự động vào năm 2012, tung ra thị trường vào năm 2013.

“Chi phí cho ăn vật nuôi nước chiếm 70%-90% tổng chi phí. Vì vậy phương pháp cho ăn tự động cho phép tăng năng suất và giảm chi phí,” Farizy nói. Ông tuyên bố rằng máy cho ăn tự động có thể giảm 28% chi phí thực phẩm vật nuôi.

Trong lĩnh vực kinh doanh của mình, Aruna giúp kết nối những người nuôi trồng thủy sản quy mô nhỏ của Indonesia với người mua. Công ty tuyên bố kết nối hoạt động với 40.000 ngư dân trên 170 địa điểm.

Theo tạp chí Marine Policy về các nghiên cứu chính sách đại dương, nghề cá quy mô nhỏ chiếm khoảng 90% tổng số ngư dân. “Trên bình diện năng suất và hiệu quả, nghề cá vẫn rất truyền thống,” Aslam nói.

Ông tuyên bố, những người ngư dân làm việc với Aruna có thể bán sản phẩm đánh bắt của họ với giá cao hơn tới 50%. Và theo báo cáo của Trung tâm Thực hành và Đầu tư Tác động, Đại học Quản lý Singapore và Accenture, ngư dân đã đạt được mức tăng thu nhập từ 3 đến 12 lần thông qua Aruna.

“Ngư dân sẽ sản xuất những gì thị trường cần. Công nghệ marketing khiến chuỗi cung ứng hiệu quả hơn và tăng thu nhập cho ngư dân vì người dân biết loại cá phải đánh bắt và những gì có thể bán với giá cao hơn”, Aslam nói.

Khả năng phát triển thành cường quốc thủy sản toàn cầu

Công ty nghiên cứu thị trường Ipsos báo cáo năm 2016, mặc dù Indonesia chỉ sử dụng 7,38% tổng diện tích tiềm năng cho nuôi trồng thủy sản, nhưng quốc gia này đã được xếp hạng một trong số các quốc gia có năng suất cao nhất trong sản xuất nuôi trồng thủy sản.

Báo cáo cho biết: “Với việc chuyển giao kiến thức và công nghệ phù hợp thực tế nuôi trồng thủy sản, Indonesia có xuất phát điểm rất tốt để củng cố vị thế là một trong những quốc gia nuôi trồng thủy sản hàng đầu trên thế giới”.

Aakash Kapoor, phó chủ tịch của công ty đầu tư mạo hiểm Sequoia Đông Nam Á - đầu tư vào eFishery cũng rất “lạc quan” về ngành chăn nuôi thủy sản Indonesia.

“Việc Indonesia trở thành một trong những quốc gia xuất khẩu cá và tôm lớn nhất thế giới được cho là cơ hội có tỷ suất lợi nhuận cao hơn. Chính phủ cũng đưa ra chính sách thúc đẩy Indonesia trở thành nền kinh tế xuất khẩu trong nhiều lĩnh vực bao gồm nuôi trồng thủy sản”, ông nói.

Guntur Mallarangeng – đồng sáng lập và là CEO của Delos tuyên bố, “Indonesia có những mảnh ghép để trở thành quốc gia dẫn đầu toàn cầu về nuôi trồng và sản xuất thủy sản. Một khi chúng tôi tìm ra cách kết hợp chúng lại với nhau, chúng tôi sẽ có thể trở thành cường quốc thủy sản trên thị trường toàn cầu.”

Chính phủ Indonesia đánh giá cao việc hợp tác với Việt Nam trong việc phát triển lĩnh vực nuôi trồng thủy sản. Việt Nam được đánh giá  là có kinh nghiệm thành công trong lĩnh vực nuôi trồng thủy sản, đặc biệt là về công nghệ nuôi tôm hùm, đây là nền tảng để hai nước có thể hợp tác tốt cùng nhau trong việc thúc đẩy ngành thủy sản.

Indonesia và Việt Nam luôn có thể hợp tác cùng có lợi, đặc biệt trong sản xuất các sản phẩm thủy sản chủ lực để có thể trở thành những quốc gia ASEAN đóng góp vào nguồn cung thực phẩm của thế giới.

D.A (T/h)