Chiến lược của Sony cho chiến trường khốc liệt này, vốn đã bị các nhà sản xuất ô tô lớn chiếm lĩnh và đang thu hút những người mới gia nhập? Phân tích kỹ hơn về động thái của Sony cho thấy, xe điện không phải là điểm đến cuối cùng của tập đoàn điện tử Nhật Bản.
Sáng kiến về EV của Sony bắt đầu từ cuộc trò chuyện vào năm 2017 giữa Hiroki Totoki, Phó Chủ tịch điều hành kiêm Giám đốc tài chính của Sony và Phó Chủ tịch điều hành Izumi Kawanishi.
Totoki từ lâu đã là cánh tay phải của Chủ tịch Sony Kenichiro Yoshida và hiện là Giám đốc điều hành cấp cao nhất của toàn bộ Tập đoàn Sony. Ông là Chủ tịch của Sony Mobile Communications vào thời điểm đó, trong khi Kawanishi phụ trách nhóm kinh doanh người máy AI bắt đầu hoạt động vào thời điểm đó.
Totoki và Kawanishi đã cân nhắc về "cuộc cách mạng lớn nhất trong 100 năm" của ngành công nghiệp ô tô và kết luận rằng, yếu tố then chốt của nó là sự chuyển dịch từ cơ khí sang điện tử. Phần mềm này sẽ điều khiển ô tô và điều này đã mở ra cơ hội trở thành người chơi chiến thắng của Sony.
Dự án lớn nhất đối với nhóm phát triển của Kawanishi lúc bấy giờ là hồi sinh Aibo, một chú chó robot kết hợp giữa trí tuệ nhân tạo và người máy. Công nghệ cốt lõi không phải là phần cứng mà là phần mềm, và kinh doanh xe điện là một phần mở rộng của phần mềm đó.
Kawanishi nói với Nikkei rằng, anh đã mô tả ô tô của tương lai là "điện thoại thông minh chuyển động" trong cuộc trò chuyện với Totoki, nhưng chưa bao giờ thảo luận vấn đề này với bất kỳ ai ngoài Sony. Kawanishi giữ nguyên mô tả cho riêng mình, lo ngại rằng việc so sánh ô tô - thứ phải chở mọi người an toàn với điện thoại thông minh có thể quá lộn xộn và dẫn đến hiểu lầm.
Quan điểm của ông đơn giản là phần mềm, chứ không phải phần cứng, sẽ tạo ra hoặc phá vỡ công việc kinh doanh, đối với cả các nhà sản xuất kỳ cựu và những người mới tham gia. Kawanishi cho biết: “Những gì chúng tôi đang cố gắng đạt được không phải là EV mà là tính di động.
Sau khi phát hành Aibo mới vào tháng 1 năm 2018, nhóm người máy AI của Kawanishi đã chính thức bắt tay vào nghiên cứu "khả năng di chuyển" trong "Phương tiện do phần mềm xác định" (SDV), thuật ngữ mà anh luôn sử dụng trong các cuộc trò chuyện với Totoki.
"Phần mềm được định nghĩa" là một thuật ngữ trong ngành công nghệ thông tin từ đầu những năm 2010 mô tả công nghệ ảo hóa có thể vận hành nhiều thiết bị phần cứng theo cách tích hợp. Thuật ngữ này đã đi vào từ vựng của các nhà sản xuất ô tô như Toyota Motor ủng hộ quy trình phát triển "phần mềm đầu tiên".
Kawanishi cho biết: “Các tài liệu nội bộ của chúng tôi cho thấy, chúng tôi đã nghĩ ra thuật ngữ này và bắt đầu sử dụng nó vào thời điểm đó.
Trong việc sản xuất EV, Sony đang vươn lên vị trí thống trị trong lĩnh vực phần mềm. Câu hỏi đặt ra là làm thế nào để đạt được điều đó - làm thế nào để các bộ phận cơ khí chạy, dừng và quay một cách tối ưu và an toàn.
Kawanishi cho biết, Sony sẽ sản xuất "bộ não của ô tô", đặc biệt phát triển phần mềm chạy ô tô, tự lái nó cung cấp giải trí và thực hiện các hoạt động khác.
Chiếc xe hơi của Sony không chỉ là để cố gắng tham gia vào ngành công nghiệp ô tô khổng lồ. Nó cũng là sản phẩm của cuộc cải cách cơ cấu tập đoàn Sony trong thập kỷ qua.
Việc tái thiết quản lý thực sự được tiến hành vào năm 2012, khi Kazuo Hirai trở thành Chủ tịch. Phẫu thuật được thực hiện trên mảng điện tử thua lỗ; phích cắm đã được sử dụng trên máy tính cá nhân và việc sản xuất truyền hình đã thu hẹp trở lại. Yoshida từng là tham mưu trưởng của Hirai, và Totoki là cánh tay phải của Yoshida.
Hirai luôn hình dung việc chuyển đổi Sony thành một công ty dựa trên phần mềm với những cải cách của mình. Các cổ đông của Activist muốn các mảng kinh doanh phim và âm nhạc tách ra, nhưng đội ngũ quản lý vẫn giữ lại chúng, cùng với các dịch vụ tài chính, vì tầm quan trọng của chúng đối với các hoạt động dựa trên phần mềm. Cũng có sự cân nhắc về việc có thể sử dụng tích hợp một số nội dung từ các phân đoạn phim, trò chơi và điện tử.
Sony sẽ cạnh tranh chủ yếu trên thị trường SDV và điều này sẽ kiểm tra tính toàn vẹn của tập đoàn. Sự phát triển sẽ liên quan đến điện toán đám mây, AI và phát triển phần mềm, cũng như chuyên môn về chất bán dẫn, cơ khí và lưu trữ năng lượng.
Thành phần của nhóm phản ánh nhận thức của Sony rằng, dự án sẽ thất bại nếu nó được thực hiện bằng cách tiếp cận dựa trên thiết bị điện tử lỗi thời của công ty.
Kawanishi, người đứng đầu dự án, luôn là một người ngoại trừ Sony trong khi đây là một công ty điện tử chính thống. Ông tham gia phát triển phần mềm máy tính khi gia nhập Sony năm 1986. Ông làm việc trên máy chơi game PlayStation từ giữa những năm 1990, không tập trung vào bản thân thiết bị mà tập trung vào nội dung nền tảng. Sau đó, ông chuyển sang sản xuất TV và thiết bị âm thanh và phụ trách các hoạt động như hệ thống thẻ IC không tiếp xúc Felica.
Con đường sự nghiệp của Kawanishi tại Sony ở một số khía cạnh tương tự như Hirai, người chủ yếu làm việc trong lĩnh vực kinh doanh âm nhạc và trò chơi. Yoshida đã tham gia từ lâu vào dịch vụ Internet So-net, trong khi sở trường của Totoki là quản lý tài chính.
Tất cả đều tham gia nhiều hơn vào phát triển phần mềm hơn là kinh doanh điện tử cốt lõi cũ. Với việc tái cấu trúc doanh nghiệp, đây là những nhà điều hành có khả năng chi phối sáng kiến EV.
Nhưng liệu mọi thứ có diễn ra suôn sẻ đối với ô tô cũng như đối với điện thoại thông minh? Kawanishi tránh mô tả những chiếc xe tương lai là "điện thoại thông minh di chuyển" vì an toàn cá nhân là một vấn đề trọng tâm. Điện thoại thông minh và máy tính thỉnh thoảng bị đóng băng, nhưng đây không bao giờ là một lựa chọn cho các phương tiện di chuyển.
Thành công của Sony còn lâu mới được đảm bảo, và nó bước vào đấu trường EV với tư cách là kẻ thua cuộc trên thị trường điện thoại thông minh. Một số tiền lệ không tốt. Người khổng lồ điện thoại thông minh Apple được cho là đã khởi động Dự án Titan cách đây 15 năm để phát triển một chiếc xe điện, nhưng đã gác lại sáng kiến này.
Mặc dù xe điện có cấu trúc đơn giản hơn xe động cơ đốt trong nhưng chúng có chuỗi cung ứng đặc biệt tinh vi. Tesla, hiện lớn hơn nhiều so với Toyota Motor về giá trị vốn hóa thị trường, đã phải vật lộn để sản xuất hàng loạt ô tô của mình. Nó ghi nhận lợi nhuận ròng cả năm đầu tiên chỉ vào năm 2020, sau khi thành lập cửa hàng vào năm 2003.
Tesla được ghi nhận là người đã mở đường cho xe điện và xe điện SDV. Các nhà phân tích sẽ theo dõi chặt chẽ cách Sony điều hướng một số con đường gồ ghề mà Tesla đã đi.
Sony cần thổi một luồng sinh khí mới vào một công ty điện tử ốm yếu nghiêm trọng và sáng kiến xe điện của họ sẽ là chìa khóa thành công.
Thục Anh