Doanh nghiệp toàn cầu đầu tư mạnh vào thị trường pin

Thị trường pin dự kiến sẽ tăng trưởng đáng kể trong vài năm tới, lí do là vì mức tiêu thụ pin sạc ngày càng tăng và sự phát triển của ngành công nghiệp xe điện đã thúc đẩy nhiều doanh nghiệp lớn đầu tư mạnh vào nhà máy pin. Trong 10 năm qua, ngành công nghiệp pin đã phát triển mạnh mẽ để đáp ứng nhu cầu sản xuất thiết bị điện tử tiêu dùng, từ máy tính, điện thoại di động, ô tô điện cho đến hệ thống lưu trữ và giải phóng năng lượng tái tạo.

Không chỉ nổi lên như một thành phần quan trọng trên con đường tiến tới một tương lai bền vững hơn và góp phần giải quyết biến đổi khí hậu lẫn hiện tượng nóng lên toàn cầu, pin còn giữ vai trò quan trọng trong vận chuyển điện lẫn cân bằng lưới điện. Việc mở rộng quy mô sản xuất pin cũng mang lại cơ hội đáng kể cho doanh nghiệp, tạo ra việc làm mới có thu nhập tốt, trong bối cảnh nhu cầu pin dành cho xe điện và các hệ thống lưu trữ năng lượng được dự báo tăng đột biến.

Theo một báo cáo của McKinsey, thị trường pin toàn cầu sẽ tăng trưởng trung bình hơn 20%/năm cho đến năm 2030, đạt giá trị ít nhất 360 tỷ USD. Nếu ngành công nghiệp này đi theo quỹ đạo giống như của các ngành công nghệ tái tạo khác như năng lượng mặt trời hay gió, thì giá trị thị trường này thậm chí có thể lên tới 410 tỷ USD. 

Khi quy mô thị trường đạt ngưỡng khuyếch tán đổi mới, chi phí sẽ giảm, thúc đẩy thị trường xe điện (EV) tăng trưởng và ngược lại, giúp toàn chuỗi giá trị phát triển. Cơ hội thị trường lớn nhất sẽ nằm ở châu Âu và Bắc Mỹ - những thị trường còn tương đối mới nhưng có khả năng trở thành trung tâm tăng trưởng đáng kể trong tương lai của EV. Ngược lại, chuỗi giá trị pin sẽ được thiết lập tốt ở Trung Quốc - thị trường tiêu thụ xe điện lớn nhất thế giới, và Hàn Quốc.

Nhận thấy tiềm năng của thị trường này, đi kèm với việc kim loại sản xuất pin ngày càng khan hiếm, nhiều tập đoàn lớn cùng các hãng sản xuất đang chạy đua đầu tư khốc liệt, nhằm tìm ra các công nghệ tân tiến để phát triển vật liệu và công nghệ. Cuộc đua đầu tư này khởi động từ Mỹ, kéo đến các quốc gia đang phát triển ở Châu Á.

Đầu tháng 8 qua, nhà sản xuất xe tải điện Nikola đã đồng ý mua công ty sản xuất pin Romeo Power với giá 144 triệu USD. Romeo từng được định giá 1,3 tỷ USD khi được niêm yết thông qua SPAC năm 2020. Nhưng sau đó, công ty đã lỗ hơn 250 triệu USD và gần đây đã cảnh báo nhà đầu tư rằng nguồn tiền mặt có thể sớm cạn kiệt.

Nikola - khách hàng lớn nhất của Romeo, đã đồng ý "bơm" cho Romeo 35 triệu USD dưới dạng "tài trợ tạm thời" để tiếp tục sản xuất pin khi thỏa thuận kết thúc. Công ty hy vọng sẽ tiết kiệm được 350 triệu USD trong 4 năm thông qua động thái này. 

Với hàng loạt thoả thuận đầu tư và dự báo triển vọng thị trường khả quan, pin sẽ là tương lai của nền kinh tế vận tải điện. Tỷ phú Elon Musk đã nói, ông xem pin là một loại "dầu mới" và giống như dầu, pin cũng đắt và khan hiếm. 

Đó cũng là lý do tại sao Nikola hay các gã khổng lồ ô tô lẫn các nhà cung cấp xe điện đã đầu tư 30 tỷ USD vào lĩnh vực pin của Mỹ trong 2 năm qua và cũng là nguyên nhân Tổng thống Mỹ Joe Biden năm nay lại công bố kế hoạch 3 tỷ USD để tăng cường sản xuất pin.

Không chỉ Nikola, các nhà sản xuất xe điện khác như GM, Ford, Tesla và Toyota cũng đang chi hàng tỷ USD cho các nhà máy sản xuất pin với các đối tác như LG và Panasonic. 

Panasonic Energy - nhà cung cấp lớn của Tesla vào tháng 7/2022 cho biết đã chọn bang Kansas (Mỹ) để xây nhà máy pin với số vốn đầu tư 4 tỷ USD. Đây sẽ là nhà máy pin EV thứ hai của Panasonic tại Mỹ, sau nhà máy ở Nevada. Đến năm 2029, Panasonic dự định tăng gấp 3-4 lần năng lực sản xuất pin, chủ yếu ở Bắc Mỹ.

Chủ tịch của Panasonic Energy, ông Kazuo Tadanobu, nói: "Với xu hướng điện khí hóa gia tăng của thị trường ô tô, việc mở rộng hoạt động sản xuất pin tại Mỹ là cần thiết để góp phần đáp ứng nhu cầu".

Ngoài Panasonic Energy, SK Innovation- doanh nghiệp trực thuộc SK Group (tập đoàn lớn thứ 3 của Hàn Quốc), đang xây dựng nhà máy sản xuất pin trị giá 2,6 tỷ USD ở bang Georgia, nơi sẽ cung cấp pin cho những chiếc bán tải F-150 chạy điện của Ford. Với 2 nhà máy pin ở Commerce, Georgia và 3 nhà máy bổ sung (sẽ xây ở Tennessee và Kentucky), nhà sản xuất Hàn Quốc sẽ có tổng công suất sản xuất hơn 150 GWh pin/năm vào khoảng năm 2025.

Tại châu Á, Tập đoàn Mitsubishi Materials và Nippon Magnetic Dressing của Nhật đã phát triển một công nghệ tái chế coban, niken và các kim loại khác có trong pin Lithium-ion (Li-ion) cho nhiều dòng xe điện, với tiềm năng làm tăng nhu cầu tái chế là rất lớn. 

Tháng 11/2020, Mitsubishi Materials đã đầu tư 90 triệu USD vào Masan High-Tech Materials và thiết lập liên minh chiến lược với công ty này để phát triển nền tảng vật liệu vonfram công nghệ cao hàng đầu. Vonfram là vật liệu chiến lược trong chế biến pin Li-ion hiệu suất cao và có tốc độ sạc nhanh.

H.C. Starck Tungsten Powders (HCS) - một công ty con của Masan High-Tech Materials cũng vừa công bố ký thỏa thuận 52 triệu EUR cho 15% vốn chủ sở hữu trên cơ sở cổ phần pha loãng hoàn toàn của Nyobolt - công ty chuyên cung cấp giải pháp pin Li-ion sạc nhanh. Hệ thống anode trong pin của Nyobolt có lớp phủ Niobium và Vonfram độc đáo, mang đến hiệu suất vượt trội so với các loại pin Li-ion có cực anode thông thường.

Ở Hàn Quốc, LG Energy Solution chuyên chế tạo pin và là nhà cung cấp pin cho Tesla, General Motors… đã ký một thỏa thuận trị giá 350 tỷ KRW (297,5 triệu USD) nhằm sở hữu 4,8% cổ phần trong công ty cung cấp vật liệu sản xuất pin Greatpower Nickel & Cobalt Materials của Trung Quốc để đảm bảo nguồn cung ổn định và ký thỏa thuận 6 năm với Australian Mines để nhận được 71.000 tấn niken và 7.000 tấn coban bắt đầu từ cuối năm 2024.

Cả nhà đầu tư tổ chức lẫn cá nhân đều bày tỏ sự quan tâm lớn tới LG Energy trong bối cảnh thế giới "khát" pin EV giữa làn sóng dịch chuyển từ ô tô xăng sang EV. Trong phiên giao dịch đầu tiên trên sàn chứng khoán của mình, giá cổ phiếu của công ty đã tăng 99,3% so với mức IPO, trở thành công ty có vốn hóa lớn thứ hai Hàn Quốc với 105.700 tỷ KRW (tương đương gần 88 tỷ USD), chỉ sau Samsung Electronics.

Trong khi đó, Contemporary Amperex Technology (CALT) - nhà sản xuất pin khổng lồ ở Trung Quốc đang có kế hoạch xây dựng một cơ sở tái chế vật liệu pin ở tỉnh Hồ Bắc, với khoản đầu tư lên tới 5 tỷ USD. CATL hiện là nhà cung cấp pin của một loạt các nhà sản xuất ô tô như Tesla và Volkswagen AG.

T.H