Doanh nghiệp “nội” đang cần động lực tăng trưởng mới

Mở một lối đi mới ở một ngành khác hay vươn mình ra nước ngoài gần như là 2 lựa chọn duy nhất để tạo ra động lực tăng trưởng mới. Tuy nhiên, cả 2 lựa chọn này đều khó khăn.

Thống trị thị trường là vị thế mà doanh nghiệp nào cũng muốn có. Nhưng khi thị trường đã bão hòa, kéo theo tăng trưởng đạt đến điểm tới hạn thì việc động lực tăng trưởng mới đang là bài toán nan giải đối với doanh nghiệp trong nước. Vinamilk – “ông vua” ngành sữa Việt Nam với gần 60% thị phần sữa trong nước – đang cố gắng tìm cách vực lại tốc độ tăng trưởng. Dù vậy, đến nay vẫn chưa thấy một chiến lược rõ ràng nào được công bố.

Năm 2018, Vinamilk chỉ đặt mục tiêu doanh thu tăng 8,5%; trong khi giai đoạn 2012 – 2017, tốc độ tăng trưởng bình quân hàng năm là 13,5%. Tương tự, lợi nhuận trước thuế mục tiêu năm 2018 chỉ tăng 4,6%; trong khi giai đoạn 5 năm trước là 12%/năm.

Mở lối đi mới ở một ngành khác có lẽ không phải là lựa chọn của ban lãnh đạo Vinamilk. Việc thâu tóm Công ty Chế biến dừa Á Châu và Công ty Đường Khánh Hòa đơn thuần chỉ là để Vinamilk tự chủ hơn trong khâu nguyên liệu, đồng thời phục vụ sản xuất sản phẩm mới bổ sung vào các chuỗi sản phẩm hiện tại, chẳng hạn như sản phẩm nước dừa bổ sung vào chuỗi sản phẩm nước giải khát vốn nổi tiếng với thương hiệu Vfresh và thương hiệu ICY.

Trong khi đó, “cú bắt tay” với Dược Hậu Giang mới chỉ là động thái “ném đá dò đường”, nghiên cứu một trong nhiều hướng đi mới dưới sự kết nối từ “ông chủ chung” SCIC. Nếu thực sự “ông trùm” ngành hàng tiêu dùng nhanh Vinamilk muốn dấn thân vào ngành dược phẩm thì giới đầu tư chắc chắn sẽ phải chứng kiến một thương vụ M&A rất lớn trong ngành này, thay vì chỉ hợp tác.

Lựa chọn “tiến quân” ra thị trường nước ngoài cũng không hề dễ dàng với Vinamilk bởi rào cản rất lớn về thuế và kênh phân phối. Theo tiết lộ mới đây từ đại diện truyền thông Vinamilk, công ty này đã có một kế hoạch chi tiết với thị trường Myanmar.

Dù kế hoạch có chi tiết thế nào, phương án đột phá ra sao thì chắc chắn việc triển khai sẽ mất nhiều năm và chưa thể đem lại dòng tiền lớn ngay trong vài năm tới, phần vì việc xây dựng kênh phân phối cần thời gian dài, phần vì nhu cầu thị trường vẫn đang trong giai đoạn phải chi tiền khai phá. Và cũng phải thẳng thắn nhìn nhận, “đem chuông đi đánh xứ người” chưa bao giờ là dễ dàng bởi “luật chơi” do nước sở tại đặt ra.

Một doanh nghiệp thống trị nội địa khác là FPT đang lựa chọn vươn mình ra nước ngoài, trong bối cảnh thị trường Việt Nam vẫn còn khá nhỏ bé và manh mún, nhất là thị trường Chính phủ phần nào đã bão hòa. Tập đoàn này đang thoái dần vốn tại “con cưng” FPT Retail – doanh nghiệp sở hữu chuỗi cửa hàng điện máy đình đám FPT Shop, để tập trung vào thế mạnh cốt lõi là công nghệ thông tin, đặc biệt là mảng phần mềm.

Ở tình cảnh có phần tương tự, “ông trùm” ngành bán lẻ - Công ty Cổ phần Đầu tư Thế Giới Di Động (MWG) – cũng đang loay hoay với động lực tăng trưởng. Theo dự báo, chỉ vài năm tới, chuỗi Điện máy Xanh cũng sẽ “tiếp bước” chuỗi Thế giới di động đạt đến điểm tới hạn về quy mô và công ty này đang đặt niềm tin vào chuỗi cửa hàng Bách hóa Xanh.

Khó khăn đã lộ rõ khi MWG xâm nhập vào phân khúc bán lẻ rất khác biệt này. Việc không đạt được doanh thu cần thiết do sai lầm về chiến lược đặt vị trí cửa hàng đã buộc MWG phải giảm lượng cửa hàng Bách hóa Xanh mục tiêu cuối năm 2018 xuống còn 500, bằng một nửa so với kế hoạch trước đó.

Nguyễn Việt