Điều gì khiến hàng loạt lãnh đạo của gã khổng lồ Apple “dứt áo ra đi”?

Theo hãng tin Bloomberg ngày 13/03, hãng công nghệ khổng lồ Apple đang đứng trước thách thức mới, đó là một làn sóng các giám đốc điều hành chủ chốt rời bỏ công ty.

Apple Inc., được biết đến với sự ổn định ở vị trí hàng đầu, đang phải đối mặt với một thách thức mới: mức thay đổi chưa từng có trong hàng ngũ điều hành của công ty.

Theo Bloomberg, từ nửa cuối 2022, ít nhất 11 giám đốc cấp cao của Apple đã nộp đơn xin nghỉ. Họ đều là những người nắm vị trí chủ chốt ở nhiều bộ phận, mang chức danh phó chủ tịch hoặc giám đốc - báo cáo trực tiếp với các phó chủ tịch cấp cao hoặc CEO Tim Cook. 

Cụ thể, những lãnh đạo đã rời Apple chủ yếu phụ trách lĩnh vực liên quan đến thiết kế công nghiệp, cửa hàng trực tuyến, hệ thống thông tin, dịch vụ đám mây, kỹ thuật phần cứng và phần mềm, bộ phận giải quyết vấn đề quyền riêng tư, bán hàng tại các thị trường mới nổi và dịch vụ mua sắm.

Những năm qua, Apple chỉ mất khoảng 1 hoặc 2 phó chủ tịch trong khoảng thời gian 12 tháng. Chính vì vậy, sự ra đi của 11 người – bất kể họ nghỉ hưu, bị sa thải, hay bỏ sang nơi khác thực sự đáng chú ý.

Tất nhiên, Apple cũng đón một số lãnh đạo mới như giám đốc nhân sự, giám đốc công nghệ thông tin. Dù vậy, trong hầu hết các trường hợp, công ty phải thăng chức cho các nhân sự nội bộ. 

Sự rời đi của hàng loạt nhân sự buộc Apple phân bổ lại vai trò của những người cũ. Chẳng hạn, Karen Rasmussen sẽ thay Anna Matthiasson phụ trách cửa hàng trực tuyến Apple, Yannick Bertolus sẽ lên thay Laura Legros ở mảng phần cứng, hay Jeremy Sandmel và David Biderman sẽ cùng lãnh đạo mảng phần mềm thay cho John Stauffer. Tuy nhiên, ở một số mảng như thiết kế công nghiệp hay kiểm soát quyền riêng tư, công ty hiện chưa chọn được lãnh đạo phù hợp.

Theo Bloomberg, phần lớn đều là những người dày dặn kinh nghiệm tại Apple, gắn bó với nhà sản xuất iPhone từ 15 năm trở lên. Làn sóng tháo lui này có thể chỉ là khởi đầu. Nhiều phó chủ tịch đã làm việc hơn một thập kỷ và có thể nghỉ hưu trong vài năm tới.

Trong lớp lãnh đạo cấp cao nhất của Apple, 10/12 người bằng tuổi nhau. Một nửa gia nhập “táo khuyết” trước năm 2000. Khoảng cách tuổi tác giữa CEO Tim Cook và COO Williams chỉ là 2 năm.

Những người gắn bó lâu năm nhất với Apple đang ở đoạn cuối của sự nghiệp. Chẳng hạn, cựu Giám đốc tiếp thị Phil Schiller nay chuyển sang vai trò nhỏ bé hơn, tập trung vào App Store và sự kiện truyền thông. Dan Riccio từ bỏ mọi trách nhiệm kỹ thuật phần cứng, ngoại trừ bộ phận thiết bị thực tế hỗn hợp.

Cấp lãnh đạo phía dưới cũng không chắc chắn ở lại. Theo nguồn tin của Bloomberg, một số lãnh đạo cấp giám đốc và giám đốc cấp cao đang cân nhắc nghỉ việc trong tương lai không xa.

Ngoài gánh nặng trách nhiệm đặt lên vai các nhà quản lý, Bloomberg cho rằng các nguyên nhân khác khiến nhiều người chia tay Apple là: Bộ máy ngày càng quan liêu, đặc  biệt khi xét đến phát triển sản phẩm; khó tạo ra dấu ấn cá nhân; nguồn lực chuyển sang các dự án dài hơi hơn, mất vài năm để hoàn thiện.

Nguyên nhân có thể xuất phát một phần từ gánh nặng trách nhiệm ngày càng tăng đối với các nhà quản lý, bên cạnh các yếu tố khác như công ty đã trở nên quan liêu hơn trong những năm qua, đặc biệt là khi phát triển sản phẩm; Apple là một tập đoàn toàn cầu lớn và điều đó có nghĩa là rất khó để tạo ra sự khác biệt cho từng cá nhân; tranh cãi giữa các bộ phận có thể khiến việc điều hướng trở nên khó khăn hơn; các nguồn lực đã được chuyển sang các sáng kiến dài hạn hơn, một số trong số đó có thể mất nhiều năm để sẵn sàng (nếu có).

Bản thân cấu trúc hoạt động của Apple cũng là yếu tố gây căng thẳng. Công ty được tổ chức theo chức năng, nghĩa là các nhóm phải có đóng góp vào tất cả sản phẩm lớn của công ty. Chẳng hạn, phó chủ tịch mảng kỹ thuật phần cứng chịu trách nhiệm giám sát các bộ phận về iPhone, Apple Watch, iPad, Mac, AirPods, còn một lãnh đạo kỹ thuật phần mềm sẽ điều hành các nhóm đóng góp cho iOS, macOS, watchOS và tvOS. Cách tổ chức này có ý nghĩa trong những ngày đầu Apple hoạt động. Tuy vậy, giờ nó không còn phù hợp cho việc phát triển nhiều sản phẩm cùng lúc vì nguồn lực bị dàn trải giữa nhiều bên.

Ngoài ra, một trong những lý do lớn nhất khiến mọi người rời bỏ công việc là giá cổ phiếu của Apple đã giảm gần 30% vào năm ngoái, sau 3 năm tăng mạnh.

Trong động thái mới nhất, thu nhập của CEO doanh nghiệp là Tim Cook sẽ được điều chỉnh giảm xuống còn 49 triệu USD, bao gồm tất cả các phúc lợi.Tài liệu nêu rõ chính Tim Cook là người đề nghị mức điều chỉnh này sau khi các cổ đông bỏ phiếu về khoản thù lao của ông. Apple cũng sẽ giảm lượng cổ phiếu giới hạn mà Cook có thể nhận nếu ông nghỉ hưu vào năm 2026.

Điều này đã được quyết định bởi các cổ đông công ty trong một cuộc họp thường niên vừa diễn ra. Sự thay đổi được đưa ra sau khi các cổ đông không hài lòng về mức lương của CEO. Theo đó, ông Tim Cook sẽ nhận được mức lương cơ bản 3 triệu USD (không thay đổi), tiền thưởng 6 triệu USD (không thay đổi) và mức tăng cổ phiếu trị giá khoảng 40 triệu USD (giảm từ 75 triệu đô la vào năm 2022).

Phương Linh (t/h)