Đeo khẩu trang trở thành “chiến trường” mới tại Anh khi các hạn chế chống Covid-19 được nới lỏng

Cuộc tranh cãi về việc đeo khẩu trang đã nóng lên tại Anh vào hôm thứ Hai sau khi Chính phủ nước này tuyên bố đây sẽ là “trách nhiệm cá nhân”, không còn là một yêu cầu pháp lý trong bối cảnh hạn chế được gỡ bỏ theo kế hoạch vào ngày 19 tháng 7. Động thái này ngay lập tức gây ra phản ứng mạnh mẽ từ những người ở cả hai phe ủng hộ và không ủng hộ đeo khẩu trang trên Twitter.

Sáng ngày thứ Ba, hashtag #WearAMask (đeo mặt nạ) tràn ngập trên trang mạng xã hội với cuộc tranh luận sôi nổi giữa các thành viên quốc hội, các chuyên gia y tế và công chúng. Tổ chức Y tế Thế giới cập nhật hướng dẫn vào tháng 6 năm 2020 khuyến nghị các chính phủ yêu cầu người dân đeo khẩu trang bằng vải ở các khu vực công cộng, nơi có nguy cơ lây truyền Covid-19.

Hiện, tại tất cả các môi trường công cộng tại Anh như nhà hàng, cửa hiệu, siêu thị, nhà hát, bảo tàng và phương tiện giao thông công cộng, người dân vẫn buộc phải đeo khẩu trang, trừ các trường hợp được miễn vì lý do y tế. Cảnh sát Anh có quyền phạt 200 bảng Anh cho mỗi trường hợp vi phạm. 

Cuộc đối đầu

Các kế hoạch của chính phủ Vương quốc Anh nhằm gỡ bỏ các quy định đeo khẩu trang được các nhà lập pháp Đảng Bảo thủ, đặc biệt là những người đã phản đối kịch liệt các hạn chế nghiêm ngặt của Covid, tán dương vì tác động đến nền kinh tế và sinh kế. Nghị sĩ đảng Bảo thủ Desmond Swayne, nằm trong số những người lên tiếng ủng hộ kế hoạch này, trả lời CNBC hôm thứ Ba rằng, tốt nhất nên tránh các trường hợp phải đeo khẩu trang để ngăn chặn sự lây lan vì cách làm ảnh hưởng đến “trấn an và kiểm soát của công chúng”. Ông bổ sung thêm: “Đeo khẩu trang có những mặt trái xã hội và tâm lý đáng kể. Tôi luôn cảm thấy khá khó tin bởi trong một xã hội tự do, chúng ta nên được tự do chọn lựa. Đây là vấn đề lựa chọn cá nhân”. Swayne và những người khác coi việc đeo khẩu trang là hành vi xúc phạm đến quyền tự do dân sự.

Mặt khác, nhiều ý kiến ngược lại cho rằng, nghĩa vụ công dân là phải đeo khẩu trang và ngăn chặn sự lây lan của một loại vi-rút hiện đã giết chết hơn 3,9 triệu người trên toàn thế giới, theo dữ liệu từ Đại học Johns Hopkins. Sau thông báo của chính phủ Anh vào thứ Hai, công đoàn, Đảng Lao động đối lập và một số chuyên gia y tế đã nhanh chóng lên tiếng lo ngại hoặc chỉ trích kế hoạch này bởi rủi ro hiện nay là quá lớn, vào giữa thời điểm biến thể Delta hoàn hành. 

Lập trường của Hoa Kỳ

Tất nhiên, nước Anh không đơn độc trong “cuộc chiến” khẩu trang, tại Mỹ cũng đang xuất hiện hai làn sóng tương tự. Tuy nhiên, không giống như nước bạn, việc đeo khẩu trang phụ thuộc vào quy tắc ở từng tiểu bang. Phần lớn các khu vực tuân theo hướng dẫn mới nhất từ Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC).

Vào tháng 5, CDC tuyên bố rằng những người được tiêm chủng đầy đủ không còn cần phải đeo khẩu trang hoặc cách xa những người khác trong hầu hết các môi trường tiếp xúc, cho dù ở ngoài trời hay trong nhà. Thế nhưng cơ quan lưu ý rằng, khi lên máy bay, xe buýt, tàu hỏa và các phương tiện công cộng khác, nhóm đối tượng trên vẫn phải đeo khẩu trang. Một lần nữa, vào tháng 6, Tổ chức Y tế Thế giới đã khuyến cáo những người được tiêm chủng đầy đủ tiếp tục đeo khẩu trang vì biến thể Delta lây lan nhanh chóng trên toàn cầu. Tiến sĩ Mariangela Simao, trợ lý Tổng Giám đốc WHO về quyền tiếp cận thuốc và các sản phẩm y tế cho hay: “Mọi người không thể cảm thấy an toàn chỉ vì họ đã dùng hai liều thuốc. Họ vẫn cần phải tự bảo vệ mình. Chỉ riêng vắc xin sẽ không ngăn được sự lây truyền trong cộng đồng”.

Phương án nào cho nước Anh?

Các chuyên gia y tế, đặc biệt là những người cố vấn cho chính phủ Vương quốc Anh, được cho là đã bị đặt vào một tình thế khó khăn khi bàn về đeo khẩu trang. Các đợt tiêm chủng tại nước này đã giúp giảm thiểu ca nhiễm, nhập viện và tử vong nhưng tình hình trở nên căng thẳng khi nhóm trẻ tuổi và những người chưa được tiêm chủng lâm vào thế nguy hiểm, khiến Chính phủ phải đẩy nhanh đợt tiêm chủng cuối cùng cho tất cả người trưởng thành. Vào thứ Hai, hơn 27.000 trường hợp Covid mới đã được ghi nhận, nâng tổng số ca nhiễm ở Anh lên hơn 4,9 triệu.

Khi được hỏi liệu Chính phủ có quyết định tiếp tục đeo khẩu trang hay không, các chuyên gia y tế cố vấn cho Thủ tướng Boris Johnson cho biết, sẽ có quy định bắt buộc đeo trong một số trường hợp nhất định. Giám đốc Y tế của Anh Chris Whitty trả lời: “Đầu tiên là trong các tình huống đông đúc dù ở trong nhà hay ngoài trời bởi khẩu trang giúp bảo vệ những người khác. Thứ hai là trong trường hợp bất kỳ cơ quan có thẩm quyền yêu cầu. Thứ ba là nếu người tiếp xúc lo ngại hoặc không thoải mái nếu bạn không đeo khẩu trang. Đây là phép lịch sự thông thường”.

Thủ tướng Johnson cho biết, sẽ tùy thuộc vào hoàn cảnh để ban hành quyết định. Ông chỉ ra: “Rõ ràng có sự khác biệt lớn giữa việc đi trên một chuyến tàu điện ngầm đông đúc và việc trong một toa tàu gần như trống rỗng vào ban đêm”. Ông còn nhấn mạnh: “Chúng tôi muốn mọi người thực hiện trách nhiệm cá nhân nhưng hãy nhớ giá trị của khẩu trang trong việc bảo vệ bản thân và người khác.

TL