Cuộc chiến giữa Nga và Ukraine có ảnh hưởng gì đối với nền kinh tế Mỹ và toàn cầu?

Việc Nga xâm lược Ukraine có thể gây ra những hậu quả kinh tế trên toàn cầu và ở Hoa Kỳ, gia tăng sự bất ổn, thị trường hàng hóa chao đảo và có khả năng đẩy lạm phát lên khi giá khí đốt và thực phẩm tăng trên thế giới.

Nga là nhà sản xuất dầu mỏ và khí đốt tự nhiên lớn, và xung đột địa chính trị đã khiến giá cả hai loại dầu này tăng mạnh trong những tuần gần đây. Đây cũng là nước xuất khẩu lúa mì lớn nhất thế giới , và là nhà cung cấp lương thực chính cho châu Âu.

Hoa Kỳ nhập khẩu tương đối ít trực tiếp từ Nga, nhưng sự khan hiếm hàng hóa do xung đột có thể gây ra tác động trực tiếp ít nhất là tạm thời làm tăng giá nguyên liệu thô và thành phẩm khi phần lớn thế giới, bao gồm cả Hoa Kỳ, đang gặp phải tình trạng lạm phát gia tăng.

Tình trạng bất ổn toàn cầu cũng có thể khiến người tiêu dùng Mỹ lo lắng, khiến họ phải cắt giảm chi tiêu và các hoạt động kinh tế khác. Nếu sự chậm lại trở nên nghiêm trọng, nó có thể khiến Cục Dự trữ Liên bang, vốn đang lên kế hoạch tăng lãi suất vào tháng 3, khó quyết định mức độ nhanh chóng và quyết liệt để tăng chi phí đi vay. Các ngân hàng trung ương đã lưu ý trong vài phút từ cuộc họp gần đây nhất của họ rằng rủi ro địa chính trị “có thể gây ra sự gia tăng giá năng lượng toàn cầu hoặc làm trầm trọng thêm tình trạng thiếu hụt nguồn cung toàn cầu", chúng cũng là một rủi ro đối với triển vọng tăng trưởng.

Chưa rõ mức độ ảnh hưởng của hậu quả kinh tế tiềm tàng, nhưng một cuộc xung đột nước ngoài có thể làm trì hoãn sự trở lại trạng thái bình thường sau hai năm, khi đại dịch COVID-19 đã hoành hành cả nền kinh tế toàn cầu và Hoa Kỳ. Người tiêu dùng Mỹ đang phải đối mặt với tình trạng giá cả tăng nhanh chóng, các doanh nghiệp đang cố gắng điều hướng chuỗi cung ứng và mọi người cho biết họ cảm thấy bi quan về triển vọng tài chính của họ mặc dù kinh tế tăng trưởng mạnh mẽ.

“Mức độ bất ổn kinh tế sẽ gia tăng, điều này sẽ tác động tiêu cực đối với các hộ gia đình và doanh nghiệp,” Maurice obsfeld, một thành viên cấp cao tại Viện Kinh tế Quốc tế Peterson cho biết. Ông lưu ý rằng hiệu ứng này sẽ được cảm nhận một cách sâu sắc nhất ở châu Âu và ở mức độ thấp hơn ở Hoa Kỳ.

Một hàm ý kinh tế lớn và tức thời của cuộc khủng hoảng ở Đông Âu liên quan đến dầu và khí đốt. Nga sản xuất 10 triệu thùng dầu mỗi ngày, chiếm khoảng 10% nhu cầu toàn cầu và là nhà cung cấp khí đốt tự nhiên lớn nhất châu Âu, được sử dụng để cung cấp nhiên liệu cho các nhà máy điện và cung cấp nhiệt cho các hộ gia đình và doanh nghiệp.

Hoa Kỳ nhập khẩu dầu của Nga tương đối ít, nhưng thị trường hàng hóa năng lượng là toàn cầu, có nghĩa là sự thay đổi giá cả ở một nơi trên thế giới ảnh hưởng đến mức độ chi trả của người dân cho năng lượng ở những nơi khác.

Giá dầu đã tăng cao tới 105 USD thùng vào tuần trước. "Nếu dầu tăng lên 120 đô la / thùng vào cuối tháng 2, vượt qua mốc 95 đô la mà nó dao động vào tuần trước, thì lạm phát được đo lường bởi Chỉ số giá tiêu dùng có thể tăng lên gần 9% trong vài tháng tới, thay vì mức đỉnh dự kiến ​​hiện tại là khoảng 8%", Alan Detmeister, một nhà kinh tế học tại UBS, người trước đây lãnh đạo bộ phận giá cả và tiền lương tại Fed cho biết.

Câu hỏi đặt ra lúc này là: Giá dầu, giá bán buôn khí đốt tự nhiên sẽ tăng trong bao lâu? Đó là vấn đề mà mọi người đều suy ngẫm. 

Patrick De Haan, người đứng đầu bộ phận phân tích xăng dầu tại GasBuddy, cho biết mốc 120 USD/ thùng đối với dầu là một điều không quá bất ngờ về việc giá có thể tăng cao như thế nào. 

Có thể khó xác định mức độ thay đổi trong giá năng lượng là do cuộc xâm lược. Omair Sharif tại Inflation Insights lưu ý rằng giá dầu và khí đốt đã tăng trong năm nay.

Ông Sharif nói: "Thêm vào đó, từ quan điểm lạm phát của Mỹ, mức độ quan trọng của cuộc xung đột được cho là phụ thuộc vào mức độ tham gia của Hoa Kỳ”.

Dầu mỏ có thể là câu chuyện chính khi nói đến tác động lạm phát của cuộc xung đột với Nga, nhưng nó không phải là câu chuyện duy nhất. Ukraine cũng là nước sản xuất đáng kể uranium, titan, quặng sắt, thép và amoniac, đồng thời là nguồn cung cấp đất canh tác chính của châu Âu.

Christian Bogmans, một nhà kinh tế tại Quỹ Tiền tệ Quốc tế, cho biết xung đột ở Ukraine có thể làm tăng thêm giá lương thực toàn cầu, vốn được thiết lập để ổn định sau khi tăng vọt vào năm ngoái.

Nga và Ukraine cùng chịu trách nhiệm về gần 30% xuất khẩu lúa mì toàn cầu, trong khi chỉ riêng Ukraine chiếm hơn 15% xuất khẩu ngô toàn cầu, ông nói. Và nhiều vùng trồng lúa mì và ngô của Ukraine nằm gần biên giới Nga.

Giá khí đốt và phân bón tăng, cũng như hạn hán và thời tiết bất lợi ở một số khu vực, như Dakotas, đã góp phần đẩy giá lúa mì và các mặt hàng khác trên toàn cầu. Ukraine cũng là nước sản xuất lúa mạch và dầu thực vật đáng kể, được dùng trong nhiều loại thực phẩm đóng gói.

Ông Bogmans nói: “Việc sản xuất có thể bị gián đoạn và việc vận chuyển cũng có thể bị ảnh hưởng. Nếu các nước khác áp đặt các biện pháp trừng phạt đối với các mặt hàng thực phẩm của Nga, điều đó có thể hạn chế hơn nữa nguồn cung toàn cầu và làm tăng giá".

Nhưng vì chi phí thực phẩm chỉ chiếm một phần nhỏ trong lạm phát, điều đó có thể không quan trọng lắm đối với dữ liệu giá tổng thể, ông Detmeister tại UBS cho biết. Cũng khó đoán chính xác giá nhập khẩu sẽ hình thành như thế nào vì tiềm năng biến động tiền tệ.

Nếu cuộc xung đột thúc đẩy sự bất ổn toàn cầu và khiến các nhà đầu tư đổ tiền vào đô la, đẩy giá trị của đồng tiền lên cao, nó có thể khiến hàng hóa nhập khẩu của Hoa Kỳ rẻ hơn.

Các rủi ro thương mại khác cũng được hiện rõ. Bất ổn tại mối liên hệ giữa Châu Âu và Châu Á có thể gây ra rủi ro cho các chuỗi cung ứng đã bị ảnh hưởng bởi đại dịch.

Phil Levy, nhà kinh tế trưởng tại Flexport, nói rằng Nga và Ukraine ít liên kết vào chuỗi cung ứng toàn cầu hơn so với Trung Quốc, nhưng xung đột trong khu vực có thể làm gián đoạn các chuyến bay từ châu Á đến châu Âu. Điều đó có thể đặt ra thách thức cho các ngành vận chuyển sản phẩm bằng đường hàng không, như điện tử, thời trang nhanh và thậm chí là các nhà sản xuất ô tô, ông nói tại một sự kiện tại National Press Foundation vào ngày 9 tháng 2.