Cuộc chạy đua sáng chế thuốc điều trị Covid-19 giữa phương Tây và Trung Quốc

Phía Trung Quốc cho biết các công ty dược nước này đang chuẩn bị đưa phương pháp điều trị kháng thể qua đường tĩnh mạch ra thị trường, đồng thời giới khoa học cũng đang trong cuộc chạy đua sáng chế thuốc viên uống cùng một số thử nghiệm khác. Mặc dù tác động của biến thể Omicron lên sức khỏe con người và hiệu quả vắc xin vẫn chưa rõ ràng nhưng theo các nhà nghiên cứu nhận định sáng chế thuốc mới sẽ góp phần giảm đáng kể tình trạng căng thẳng nguồn lực y tế cũng như cho phép các quốc gia nới lỏng hạn chế. 

Gần đây, giới khoa học thế giới phát triển công thức điều trị mới chủ yếu dựa trên các loại thuốc sẵn và thu được một số kết quả nhất định. Các loại thuốc điều trị như HIV lopinavir và Ritonavir từng được sử dụng rộng rãi cho đến khi WHO công bố các thử nghiệm cho thấy những loại trên hầu như "không có hoặc ít" tác dụng đối với bệnh nhân Covid-19. Tương tự, thuốc Remdesivir kháng vi rút Ebola và Viêm gan C đã sớm phổ biến nhưng đều mang lại kết quả không nhất quán trong thử nghiệm lâm sàng. Ông Ding Sheng, trưởng khoa Dược tại đại học Thanh Hoa cho hay các loại thuốc hiện nay có tác dụng chống lại biến thể mới hay không vẫn cần phải nghiêm cứu thêm nhưng về cơ bản "tỷ lệ sử dụng thuốc cũ để điều trị thành công một căn bệnh mới là rất thấp. Do đó sự xuất hiện của các phương pháp điều trị tiên tiến là chìa khóa tiếp theo đem lại thành công cho thế giới".

Hàng loạt công ty dược phẩm trên khắp thế giới đang lao vào cuộc đua tìm ra phương pháp chữa trị đặc hiệu cho Covid-19. Trong những tháng gần đây, Hoa Kỳ và Vương quốc Anh cho phép điều trị bằng cách sử dụng các kháng thể đơn dòng làm suy giảm khả năng xâm nhập tế bào và chậm quá trình lây nhiễm. Nhóm này bao gồm hai loại thuốc, một là Sotrovimab do GlaxoSmithKline của Anh và Công nghệ sinh học Virus của Mỹ sản xuất; hai là REGEN-COV do công ty dược Regeneron có trụ sở tại Hoa Kỳ. Thuốc mới đã được chứng minh có thể giảm ít nhất 70% nguy cơ nhập viện và tử vong nếu sử dụng trong giai đoạn nhiễm bệnh sớm. 

Tiền thân trong cuộc chạy đua chữa Covid-19 của Trung Quốc là liệu pháp kháng thể có tên BRII-196 /BRII-198. Hiện dòng này đang được phát triển bởi công ty dược phẩm trong nước Brii Biosciences và một nhóm do nhà virus học hàng đầu của đất nước. Tháng 10, Briii Biosciences đã thông báo kết quả thử nghiệm trên quy mô lớn trên 800 bệnh nhân ở nhiều quốc gia bao gồm Mỹ, Brazil và Nam Phi cho thấy liệu pháp này đã giảm 78% tử vong và nhập viện ở những người dễ bị tổn thương. Công ty đã nộp đơn xin giấy phép sử dụng khẩn cấp lên Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ. Tháng trước, "gã khổng lồ" dược phẩm Pfizer đã công bố loại thuốc kháng vi-rút có tên Paxlovid, giúp giảm 89% nguy cơ nhập viện và tử vong kể từ khi phát hiện các triệu chứng. 

Các phương pháp điều trị mới đang được phát triển với tốc độ chưa từng có. Lịch sử thế giới ghi nhận nhiều loại thuốc phải mất đến một thập kể để có thẻ sáng chế thành công. Theo ông Ding: "Khám phá và phát triển thuốc mới là một ngành kinh doanh rủi ro cao và cần đến những khoản đầu tư lớn để đẩy nhanh quá trình nghiên cứu". Tuy nhiên, câu hỏi đặt ra liệu các phương pháp mới có làm thay đổi chiến lược không khoan nhượng với Covid của Trung Quốc hay không. Tính đến ngày 29/11, gần 80% dân số Trung Quốc đã được tiêm chủng đầy đủ nhưng không thể kiểm soát những đợt bùng phát lẻ tẻ trên khắp đất nước.

Rõ ràng, sự xuất hiện của các biến thể có khả năng lây truyền cao sẽ ảnh hưởng đến "hàng rào bảo vệ" của vắc xin ở một mức độ nhất định. Vai trò của các phương pháp điều trị tiên tiến nhằm bảo vệ con người trước "lưỡi hái của tử thần". Như Zhang Wenzhong, một bác sĩ chuyên về bệnh truyền nhiễm nổi tiếng của Trung Quốc chia sẻ: "Để chiến thắng vi rút Corona, chúng ta không nên hy vọng đại dịch không bao giờ xảy đến, thay vào đó hay đặt niềm tin rằng thế giới sẽ có đủ vũ khí đối phó với Covid-19".

TL