Thứ hai 20/10/2025 15:26
Hotline: 024.355.63.010
Kinh doanh

Cho vay ngang hàng: Quản hay cấm?

12/10/2020 00:00
Nhiều chuyên gia khẳng định, mô hình cho vay ngang hàng (P2P) là xu hướng không thể đảo ngược vì là xu hướng tất yếu của công nghệ, vấn đề là chúng ta phải có cơ sở pháp lý hoàn chỉnh để quản lý.

Ở các nước mô hình này cũng phát triển, riêng Trung Quốc, dư nợ cho vay trực tuyến tính đến cuối năm ngoái vào khoảng 30-40 tỷ USD, với hơn 6.000 công ty. Tuy nhiên, do mô hình này bị biến tướng nên cơ quan quản lý Trung Quốc đã ra tay dẹp từ 6.000 xuống còn khoảng 2.000 doanh nghiệp.

Mới xuất hiện ở Việt Nam, mô hình P2P là xu hướng đang phát triển mạnh, giúp đẩy mạnh tài chính toàn diện nhưng cũng đặt ra không ít thách thức khi mà hành lang pháp lý cho hoạt động P2P chưa hoàn thiện. Diễn đàn Doanh nghiệp lắng nghe ý kiến một số chuyên gia, xung quanh vấn đề này.

Chuyên gia kinh tế Vũ Vinh Phú: P2P là kênh đầu tư.

Tại Việt Nam hiện nay, mô hình cho vay P2P vẫn chưa được cấp phép nên các công ty hoạt động trong lĩnh vực này thường đăng ký là công ty tư vấn đầu tư. Đây là một kênh tiếp cận vốn mới, giúp thêm nhiều người có cơ hội vay vốn. Tuy nhiên, đây không phải là kênh “gửi tiền”, mà là kênh đầu tư. Đã đầu tư là phải chịu rủi ro, trong đó rủi ro lớn nhất là mất tiền. Chưa kể, bên cạnh những công ty P2P hoạt động đúng mô hình kinh tế chia sẻ, sẽ có những biến tướng lợi dụng mô hình này để hoạt động tín dụng đen trá hình hoặc lừa đảo.

Chuyên gia kinh tế Vũ Vinh Phú.

Chính vì việc chưa có “danh phận” đã khiến các điều kiện trong hoạt động P2P trở nên nhập nhèm, khó quản lý. Không ít trường hợp người dân kêu cứu vì vay trực tuyến nhưng gặp các đối tượng tín dụng đen lừa đảo về lãi suất, phí.

Luật sư Nguyễn Thanh Hà, Chủ tịch Công ty Luật SB Law: P2P là mô hình nhiều rủi ro.

Mô hình cho vay ngang hàng mới chỉ phát triển mạnh trong hơn 2 năm trở lại đây. Hiện pháp luật Việt Nam chưa có quy định về việc cho vay ngang hàng và sự tồn tại của dịch vụ này tiềm ẩn nhiều rủi ro cho cả người vay lẫn người cho vay.

Ngoài thiếu một khung pháp lý, các P2P Việt Nam cũng không có phương án phòng ngừa rủi ro và phần lớn đều có nguồn vốn nhỏ, tiềm lực tài chính rất khiêm tốn so với quy mô kết nối khoản vay.

Luật sư Nguyễn Thanh Hà, Chủ tịch Công ty Luật SB Law khẳng định P2P là mô hình nhiều rủi ro.

Đối với người đi vay, mặc dù thủ tục vay khá đơn giản và thuận lợi nhưng họ sẽ phải vay với mức lãi suất rất cao. Nếu những người này không có khả năng trả nợ họ có thể bị người cho vay dùng những biện pháp qua công ty môi giới để thu hồi nợ một cách không chính thống, mang tính ép buộc hay đe doạ.

Trước khi vay tiền của các tổ chức này, người vay phải tìm hiểu rất kỹ các thông tin về dịch vụ cho vay tiền, trách nhiệm và nghĩa vụ của họ là gì, tính pháp lý của đơn vị cho vay và nội dung thỏa thuận trong hợp đồng vay để tránh rủi ro khi vay tiền. Cùng với đó, để đảm bảo lợi ích, người tiêu dùng khi có nhu cầu vốn nên tìm đến các tổ chức cho vay có uy tín, trong đó có các ngân hàng, công ty tài chính được Ngân hàng Nhà nước cấp phép hoạt động để tránh phải đối mặt với tín dụng đen, lãi suất cao.

TS Cấn Văn Lực, chuyên gia kinh tế trưởng Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV): Phải có cơ sở pháp lý hoàn chỉnh để quản lý.

Mô hình P2P ở Việt Nam chỉ mới xuất hiện từ cuối năm 2017 nhưng mỗi ngày có tới 2.000 đơn xin vay, cho thấy nhu cầu là rất lớn.

Đây là cách thức cho vay không thông qua trung gian là ngân hàng thương mại, chỉ có đơn vị cung cấp nền tảng công nghệ kết nối giữa bên cho vay và người vay, giống như Uber, Grab trong lĩnh vực taxi đã xuất hiện ở Việt Nam.

TS Cấn Văn Lực, chuyên gia kinh tế trưởng Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV) khẳng định phải có cơ sở pháp lý hoàn chỉnh để quản lý.

Mô hình này có nhiều ưu điểm, chi phí thấp, giải ngân nhanh nhưng đáng lo là hình thức này đang bị biến tướng, do nhiều người huy động vốn xong không cho vay mà lấy tiền để đầu tư vào lĩnh vực khác. Mối quan hệ giữa đơn vị cung cấp nền tảng công nghệ, bên vay và người cho vay (nhà đầu tư) không rõ ràng... Đồng thời hiện chưa có cơ sở pháp lý để quản lý mô hình cho vay này.

Cũng chính vì chưa có khung pháp lý nên các công ty, nhà đầu tư cho vay xong sẽ dùng nhiều biện pháp để đòi nợ, thu hồi nợ, bao gồm cả thuê xã hội đen... Một số công ty cho vay trực tuyến lợi dụng hình thức cho vay này rồi đưa thêm nhiều loại phí dịch vụ, từ đó đẩy chi phí khoản vay lên cả 100%/năm, thậm chí 720% mỗi năm như báo chí phản ánh thời gian gần đây.

Trong bối cảnh nhu cầu vay vốn trực tuyến rất lớn nhưng cơ quan quản lý lại chưa có cơ sở pháp lý nên rủi ro sẽ cho cả bên đi vay lẫn người cho vay. Các nhà đầu tư bỏ vốn vào mô hình này càng rủi ro hơn. Do đó, trong thời gian tới, cơ quan quản lý cần định hướng, có khung pháp lý cho mô hình này hoạt động, phát triển đáp ứng nhu cầu của thị trường. Khung pháp lý cần được xây dựng càng sớm càng tốt, chứ không hẳn thấy khó quản lý thì cấm.

Cho vay trực tuyến bản chất là cho vay dân sự, đã xuất hiện trên thế giới từ lâu và chỉ mới có ở Việt Nam gần đây. Về mặt hình thức cơ bản đã có hình hài rồi. Mô hình cho vay này cũng không thể cấm vì là xu hướng tất yếu của công nghệ, vấn đề là chúng ta phải có cơ sở pháp lý hoàn chỉnh để quản lý thì tốt hơ

Minh Vân

TAGS:

Tin bài khác
Dự án “Ánh sáng sứ” giành giải nhất cuộc thi Khởi nghiệp và Đổi mới sáng tạo TP HCM 2025

Dự án “Ánh sáng sứ” giành giải nhất cuộc thi Khởi nghiệp và Đổi mới sáng tạo TP HCM 2025

Nhóm sinh viên đến từ ba trường đại học tại TP HCM đã xuất sắc giành giải nhất cuộc thi Khởi nghiệp và Đổi mới sáng tạo TP HCM 2025 với dự án “Ánh sáng sứ” – ý tưởng kết hợp giữa nghệ thuật thủ công và công nghệ thông minh, mang đậm tính nhân văn và bền vững.
Vinh danh những ý tưởng khởi nghiệp từ nông thôn: Chiếc cà mèn quê nhà chinh phục thế giới

Vinh danh những ý tưởng khởi nghiệp từ nông thôn: Chiếc cà mèn quê nhà chinh phục thế giới

Chiếc cà mèn mang cơm cho cha mẹ ngoài đồng năm xưa giờ đây đã trở thành biểu tượng cho hành trình khởi nghiệp đầy cảm hứng của anh Nguyễn Đức Nhật Thuận – người sáng lập thương hiệu Cà Mèn. Từ những ký ức mộc mạc của tuổi thơ, anh đã xây dựng nên một dự án mang đậm hương vị quê hương, góp phần đưa đặc sản Việt vươn xa tới các thị trường quốc tế như Mỹ, Úc, Canada, Nhật Bản. Mới đây, dự án Cà Mèn đã xuất sắc giành giải Nhất cuộc thi “Dự án khởi nghiệp thanh niên nông thôn” năm 2025, do Trung ương Đoàn tổ chức.
Doanh nghiệp Việt: Chỉ 14% ứng dụng AI hiệu quả

Doanh nghiệp Việt: Chỉ 14% ứng dụng AI hiệu quả

Một tín hiệu đáng mừng là 90% doanh nghiệp Việt tham gia khảo sát đã có hoặc đang xây dựng quy định nội bộ về việc sử dụng AI. Dẫu vậy, chỉ 14% cho biết các quy định này được áp dụng hiệu quả vào thực tế.
Ngành quỹ đầu tư Việt Nam đứng trước dư địa tăng trưởng lớn

Ngành quỹ đầu tư Việt Nam đứng trước dư địa tăng trưởng lớn

Trong bối cảnh nền kinh tế toàn cầu phục hồi và thị trường chứng khoán Việt Nam vừa được nâng hạng, ngành quỹ đầu tư trong nước đang có cơ hội lớn để bứt phá, chuyên nghiệp hóa và hội nhập sâu rộng với thị trường tài chính quốc tế.
Vì sao nói Khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số là động lực then chốt phát triển Thủ đô?

Vì sao nói Khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số là động lực then chốt phát triển Thủ đô?

Vì sao nói Khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số là động lực then chốt phát triển Thủ đô trong kỷ nguyên mới? Tại Đại hội đại biểu Đảng bộ thành phố Hà Nội lần thứ XVIII, nhiệm kỳ 2025–2030 ngày 17/10, ông Trần Anh Tuấn - Giám đốc Sở KH-CN đã có bài tham luận lý giải câu hỏi này.
Việt Nam mở rộng thị trường cá tra tại Brazil

Việt Nam mở rộng thị trường cá tra tại Brazil

Ngành cá tra Việt Nam đang mở rộng vị thế tại thị trường Brazil, một điểm đến tiềm năng mới ở Nam Mỹ với nhiều cơ hội tăng trưởng nhưng cũng không ít thách thức cần vượt qua.
Qualcomm đồng hành xây dựng hệ sinh thái khởi nghiệp công nghệ tại Việt Nam

Qualcomm đồng hành xây dựng hệ sinh thái khởi nghiệp công nghệ tại Việt Nam

Qualcomm Việt Nam, phối hợp cùng Học viện Công nghệ Bưu chính Viễn thông (PTIT), chính thức khởi động chương trình “Thử thách đổi mới sáng tạo Qualcomm Việt Nam 2026” (QVIC 2026).
Dệt may Việt Nam trong “vòng xoáy xanh” của thương mại toàn cầu

Dệt may Việt Nam trong “vòng xoáy xanh” của thương mại toàn cầu

Trong bối cảnh thương mại toàn cầu chuyển dịch mạnh theo hướng phát triển bền vững, ngành dệt may Việt Nam đang đứng trước yêu cầu cấp bách phải “xanh hóa” toàn chuỗi giá trị từ nguyên liệu đến sản xuất và phân phối.
CEO Bùi Ngọc Quốc Hưng: AI "khép khoảng cách" kỹ năng, kiến tạo hệ sinh thái nhân sự bền vững

CEO Bùi Ngọc Quốc Hưng: AI "khép khoảng cách" kỹ năng, kiến tạo hệ sinh thái nhân sự bền vững

CEO CareerViet Bùi Ngọc Quốc Hưng cho hay, chiến lược dùng AI đang thu hẹp khoảng cách kỹ năng, kết nối doanh nghiệp với người trẻ, xây hệ sinh thái nhân sự cho thị trường lao động.
AI có thay thế được người lao động trong doanh nghiệp?

AI có thay thế được người lao động trong doanh nghiệp?

Các chuyên gia cho rằng trí tuệ nhân tạo (AI) chỉ là công cụ, là phương tiện hỗ trợ công việc, trong khi bộ phận nhân sự chính là "soul keeper – người giữ gìn và nuôi dưỡng phần linh hồn của doanh nghiệp", đảm bảo giá trị con người luôn được đặt lên hàng đầu.
Xuất khẩu sầu riêng tăng gần 130%, doanh nghiệp tăng tốc về đích cuối năm

Xuất khẩu sầu riêng tăng gần 130%, doanh nghiệp tăng tốc về đích cuối năm

Xuất khẩu sầu riêng tiếp tục duy trì đà tăng trưởng mạnh, trở thành điểm sáng của ngành rau quả Việt Nam khi doanh nghiệp đẩy mạnh sản xuất, đáp ứng yêu cầu kỹ thuật và tận dụng cơ hội thị trường để bứt phá trong những tháng cuối năm.
Phó Tổng Giám đốc Vinpearl: Tăng trưởng bền vững nhờ ba chân trời, coi AI như đồng sự

Phó Tổng Giám đốc Vinpearl: Tăng trưởng bền vững nhờ ba chân trời, coi AI như đồng sự

Phó Tổng Giám đốc Vinpearl Hoàng Thị Mỹ Hạnh đề xuất phát triển để bền vững: Quản trị ba chân trời tăng trưởng, xây lực lượng lao động lai và coi AI như đồng sự.
Giữ nhân sự giỏi bằng lựa chọn phát triển, đãi ngộ công bằng và trao quyền

Giữ nhân sự giỏi bằng lựa chọn phát triển, đãi ngộ công bằng và trao quyền

Bà Trần Phương Liên cho rằng, giữ người giỏi không chỉ là phúc lợi, mà là trao quyền chọn học, lộ trình minh bạch, đánh giá công bằng và ứng dụng công nghệ phù hợp.
Dự thảo Luật Đầu tư kinh doanh: Bước ngoặt trong tư duy quản lý nhưng thiếu khung pháp lý cho gọi vốn cộng đồng

Dự thảo Luật Đầu tư kinh doanh: Bước ngoặt trong tư duy quản lý nhưng thiếu khung pháp lý cho gọi vốn cộng đồng

Hiện tại, Dự thảo Luật Đầu tư kinh doanh chưa có quy định riêng cho hình thức huy động vốn cộng đồng, đặc biệt là các mô hình đầu tư tài sản số hoặc token hóa, theo Luật sư Hà Linh (Đoàn Luật sư TP Hà Nội).
CareerViet công bố Bảng xếp hạng "Doanh nghiệp Yêu thích 2025

CareerViet công bố Bảng xếp hạng "Doanh nghiệp Yêu thích 2025

CareerViet công bố Bảng xếp hạng "Doanh nghiệp Yêu thích 2025". Vinamilk xuất sắc đứng Top 1 Khối Doanh nghiệp Lớn, khẳng định môi trường làm việc lý tưởng.