Chi bộ trường THCS Bắc Lý, huyện Lý Nhân, tỉnh Hà Nam có bề dầy lịch sử phát triển, là nơi khởi nguồn của phong trào thi đua “Hai tốt" trong nền giáo dục cả nước. Đến nay, chi bộ đã có 22 đảng viên, chiếm tỉ lệ 61,1% cán bộ, giáo viên, nhân viên nhà trường. Chi bộ trường đã thường xuyên xây dựng, chỉnh đốn, đổi mới nhằm làm cho chi bộ thật sự trong sạch, vững mạnh, làm cho đội ngũ cán bộ đảng viên không ngừng nâng cao phẩm chất và năng lực để đáp ứng với nhiệm vụ của nhà trường. Một trong những nhiệm vụ trọng tâm của nhà trường là thực hiện Chương trình giáo dục phổ thông 2018 với mục tiêu giáo dục học sinh phát triển các phẩm chất và năng lực, nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện cho học sinh.
Chi bộ chỉ đạo nhà trường xác định mục tiêu trong dạy học của nhà trường là giáo dục toàn diện, cân đối giữa các mặt giáo dục: đạo đức, chính trị, văn hóa, lao động, sức khỏe, thẩm mỹ; cân đối giữa kiến thức trong sách với kiến thức ngoài đời sống. Vì vậy nhà trường đã đưa ra phương thức dạy học: Kết hợp chặt chẽ giữa lý thuyết và thực hành, dạy và học gắn liền với đời sống sản xuất, quá trình giáo dục trong trường gắn liền với giáo dục gia đình và giáo dục xã hội. Chi bộ nhà trường luôn chỉ đạo nhà trường quán triệt tới đội ngũ giáo viên, nhân viên xác định rõ một trong những nhiệm vụ trọng tâm của nhà trường là công tác giáo dục toàn diện cho học sinh: Học đi đôi với hành, giáo dục trong nhà trường kết hợp với giáo dục ngoài nhà trường. Đây là nhiệm vụ có ý nghĩa quyết định đến “thương hiệu” trường THCS Bắc Lý, đóng góp vào thành tích chung của ngành GD-ĐT Lý Nhân đồng thời cũng là định hướng phát triển của nhà trường. Một trong những việc làm thiết thực để đạt được mục tiêu đó, dưới sự chỉ đạo của chi bộ, nhà trường đã tổ chức thành công việc đưa các hoạt động trải nghiệm thực tế lồng ghép vào các môn học.
Trước tiên, chi bộ đã chỉ đạo việc xây dựng kế hoạch, chỉ đạo cụ thể, sát thực và nhận được sự đồng thuận của toàn thể hội đồng sư phạm nhà trường. Từ đó, chi bộ trường xác định lộ trình xây dựng, hoàn thiện trong kế hoạch thực hiện nhiệm vụ năm học. Nhiệm vụ này cần được các tổ chuyên môn triển khai, các giáo viên xây dựng thành việc cụ thể trong kế hoạch cá nhân, kế hoạch chuyên môn, kế hoạch học dạy và học. Kế hoạch nhà trường, tổ chuyên môn, kế hoạch giáo viên thể hiện rõ mục tiêu, thời gian, nội dung, giải pháp… trên cơ sở bám sát yêu cầu nhiệm vụ và tình hình thực tế của nhà trường, địa phương. Các hoạt động trải nghiệm hướng nghiệp được tổ chức trong và ngoài nhà trường theo quy mô nhóm, lớp học, khối lớp hoặc quy mô trường với nhiều cách thức tổ chức khác nhau, với sự phối hợp tham gia của nhiều lực lượng giáo dục trong nhà trường như: cán bộ quản lí, giáo viên chủ nhiệm, giáo viên môn học, Tổng phụ trách Đội Thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh, cha mẹ học sinh, chính quyền địa phương, các tổ chức, cá nhân trong xã hội. Trong quá trình tổ chức, chi bộ cũng đề cao việc đảm bảo an toàn cho học sinh, thực hiện nghiêm túc các quy định của ngành, của địa phương.
Vụ trưởng Nguyễn Xuân Thành trò chuyện với học sinh trường THCS Bắc Lý trong hoạt động trải nghiệm |
Cụ thể trong những năm học qua, dưới sự chỉ đạo của chi bộ, ở mỗi tổ chuyên môn thực hiện kế hoạch môn học đã được xây dựng từ đầu năm tiến hành tổ chức các hoạt động trải nghiệm hướng nghiệp trong và ngoài khuôn viên trường học với mục tiêu bổ trợ cho học sinh kiến thức thực tế hình thành và nâng cao ý thức tôn trọng và giữ gìn, phát huy các giá trị di sản văn hóa của quê hương, giáo dục tình yêu quê hương đất nước, rèn kỹ năng sống tích cực, chủ động. Hình thức tổ chức các hoạt động trải nghiệm khá phong phú dưới nhiều hình thức khác nhau như tham quan dã ngoại, các hội thi cuộc thi, hội thi, sân khấu hóa, thể dục thể thao, tổ chức các ngày hội… Mỗi hình thức hoạt động đều mang ý nghĩa giáo dục nhất định. Trước hết, là các hoạt động trải nghiệm bên ngoài nhà trường thông qua việc tham quan dã ngoại, đây là một hình thức tổ chức học tập thực tế hấp dẫn đối với học sinh. Mục đích của tham quan, dã ngoại là để các em học sinh được đi thăm, tìm hiểu và học hỏi kiến thức, tiếp xúc với các di tích lịch sử, văn hóa, công trình, nhà máy… ở xa nơi các em đang sống và học tập, giúp các em có được những kinh nghiệm thực tế, từ đó có thể áp dụng vào cuộc sống của chính các em. Nội dung tham quan, dã ngoại có tính giáo dục tổng hợp đối với học sinh như: giáo dục lòng yêu thiên nhiên, quê hương, đất nước, giáo dục truyền thống cách mạng, truyền thống lịch sử, truyền thống của Đảng, của Đoàn, của Đội Thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh. Tiêu biểu như bộ môn Ngữ văn: “Tổ chức hoạt động tham quan trải nghiệm thực tế Khu tưởng niệm nhà văn Nam Cao, nhà Bá Kiến”, với mục đích hoạt động trải nghiệm thực tế là dịp để học sinh Khối 6 của nhà trường được hoạt động, vui chơi, giải trí, trải nghiệm và rèn kĩ năng sống, góp phần giáo dục toàn diện; đặc biệt tập trung rèn kỹ năng viết bài văn thuyết minh về một sự kiện, một nhân vật; giới thiệu về một di tích lịch sử, danh lam thắng cảnh của địa phương huyện Lý Nhân, giáo dục học sinh thêm yêu quê hương, đất nước và con người Việt Nam, có ý thức giữ gìn, phát huy truyền thống dân tộc tạo sự thân thiện, đoàn kết giữa giáo viên - học sinh, giữa các em học sinh với nhau, góp phần tích cực trong việc hình thành phẩm chất, năng lực cho HS Khối 6. Tiến trình tổ chức hoạt động: Trước khi đi học tập trải nghiệm, học sinh tự tìm hiểu về Khu tưởng niệm nhà văn Nam Cao, khu nhà Bá Kiến qua các phương tiện truyền thông...tìm hiểu về thân thế, sự nghiệp của nhà văn Nam Cao; nhân vật Bá Kiến...Trong quá trình tham gia học tập trải nghiệm: Luôn thể hiện thái độ nghiêm túc, tự giác, tích cực lắng nghe, quan sát và ghi chép...giao lưu với các bạn học sinh khối 6 của trường THCS Hòa Hậu. Sau khi tham gia buổi học tập trải nghiệm học sinh viết bài thu hoạch theo yêu cầu của Giáo viên; tuyên truyền cho các bạn trong lớp về nội dung buổi học tập trải nghiệm.
Thầy, trò nhà trường thăm nhà Bá Kiến |
Dưới sự chỉ đạo của chi bộ, nhà trường tổ chức cho bộ môn Giáo dục công dân 8 trải nghiệm tìm hiểu di tích địa phương với chủ đề Tìm hiểu các di sản văn hóa tại địa phương các em được trải nghiệm thăm đền Bà Vũ với mục đích để học sinh Khối 8 của nhà trường được hoạt động, vui chơi, giải trí, trải nghiệm và rèn kĩ năng sống, góp phần giáo dục toàn diện; đặc biệt tập trung rèn kỹ năng giới thiệu về một di tích lịch sử, danh lam thắng cảnh của địa phương huyện Lý Nhân; Giáo dục học sinh thêm yêu quê hương, đất nước và con người Việt Nam, có ý thức giữ gìn, phát huy truyền thống dân tộc; Tạo sự thân thiện, đoàn kết giữa giáo viên - học sinh, giữa các em học sinh với nhau; Góp phần tích cực trong việc hình thành phẩm chất, năng lực cho HS Khối 8.
Thầy và trò nhà trường trải nghiệm tại đền Bà Vũ |
Sau chuyến trải nghiệm, các em học sinh sẽ hiểu sâu sắc hơn cuộc đời sự nghiệp nhà văn Nam Cao, nắm bắt được những tri thức căn bản của đền Trần Thương, đền Bà Vũ để từ đó các em tự tin là bài văn thuyết minh về khu di tích lịch sử hay thuyết minh về một tác giả nổi tiếng… Học sinh còn được tham gia các buổi dã ngoại tại các cơ sở may, cơ sở ấp trứng, cơ sở cơ khí….để các em có những tri thức về sản xuất, có những trải nghiệm thực tế để sau này áp dụng vào thực tế và định hướng nghề nghiệp trong tương lai. Trong quá trình tham quan, học sinh luôn thể hiện thái độ nghiêm túc, tự giác, tích cực lắng nghe, quan sát và ghi chép... Sau khi tham gia buổi học tập trải nghiệm học sinh sẽ viết bài thu hoạch theo yêu cầu của giáo viên; tuyên truyền cho các bạn trong lớp về nội dung buổi học tập trải nghiệm.
Học sinh tuyên truyền sau trải nghiệm cho học sinh toàn trường |
Hoạt động trải nghiệm không chỉ diễn ra ngoài nhà trường mà còn có thể diễn ra ngay chính trên sân trường nhằm thu hút được số lượng đông đảo học sinh tham gia, thông qua các hội thi, cuộc thi, các buổi thực hành, Hội thi, cuộc thi là một trong những hình thức tổ chức hoạt động hấp dẫn, lôi cuốn học sinh và đạt hiệu quả cao trong việc tập hợp, giáo dục, rèn luyện và định hướng giá trị cho tuổi trẻ. Hội thi/cuộc thi có thể được thực hiện dưới nhiều hình thức khác nhau như: Thi vẽ, thi viết, thi tìm hiểu, thi đố vui, thi giải ô chữ, thi tiểu phẩm, thi thời trang, thi kể chuyện, thi chụp ảnh, thi kể chuyện theo tranh, thi sáng tác bài hát, hội thi học tập, hội thi thời trang, hội thi học sinh thanh lịch,… có nội dung giáo dục về một chủ đề nào đó. Nội dung của hội thi rất phong phú, bất cứ nội dung giáo dục nào cũng có thể được tổ chức dưới hình thức hội thi, cuộc thi. Cụ thể như bộ môn hoạt động trải nghiệm hướng nghiệp với chủ đề của hoạt động Thầy cô - người bạn đồng hành, Hội thi “Tri ân thầy cô”thông qua việc tổ chức các phần thi của các chi đội, sản phẩm bộ sưu tập; làm thiệp tặng thầy cô, vẽ tranh, cắm hoa….hùng biện, văn hóa - nghệ thuật… về biết ơn thầy cô thông qua đó, học sinh được bộc lộ năng lực phẩm chất của mình trong hoạt động tri ân thầy cô: kính trọng thầy cô; nỗ lực vươn lên trong học tập, rèn luyện hướng đến kết quả học tâp, giáo dục tốt hơn năng lực làm việc nhóm, năng lực thuyết trình trước đám đông… Để tuyên truyền các biện pháp phòng chống thiên tai và giảm nhẹ rủi ro khi gặp thiên tai, các em học sinh đã tổ chức cuộc thi: vẽ tranh, thi biểu diễn trang phục thời trang tái sử dụng rác thải, thi tìm hiểu những kiến thức về bảo vệ môi trường…trong chủ đề 7 của môn hoạt động trải nghiệm, hướng nghiêp đã tạo một sân chơi rất bổ ích cho các em học sinh; hội thi rung chuông vàng, trường THCS Bắc Lý phối hợp với trung tâm Tiếng Anh Ocean Edu Lý Nhân tổ chức Hội thi Rung chuông vàng cho học sinh khối 6,7,8. Ban tổ chức lựa chọn 100 học sinh từ các lớp tham gia cuộc thi. Các thí sinh trải qua ba phần thi trả lời các câu hỏi theo mức độ từ dễ đến khó. Hội thi là cơ hội cho các em học sinh được giao lưu, trau dồi và sử dụng Tiếng Anh trong nhiều lĩnh vực. Từ đó, các em nhận thức được tầm quan trọng của môn học và yêu thích Tiếng Anh hơn. Các em cũng có trải nghiệm vui vẻ, đáng nhớ sau những giờ học căng thẳng.
Chi bộ trường THCS Bắc Lý - điểm sáng trong thực hiện chương trình giáo dục 2018 |
Kết quả của hoạt động trải nghiệm hướng nghiệp trong và ngoài nhà trường được thực hiện đã tạo ra những con người có chí hướng, có đạo đức, có định hướng tương lai, có khả năng sáng tạo, biết vận dụng một cách tích cực những kiến thức đã học vào thực tế, đồng thời biết chia sẻ và quan tâm tới mọi người xung quanh. Hoạt động trải nghiệm về cơ bản mang tính chất là các hoạt động tập thể trên tinh thần tự chủ cá nhân, với sự nỗ lực nhằm phát triển khả năng sáng tạo và cá tính riêng của mỗi cá nhân trong tập thể.
Để chi bộ phát huy tốt vai trò chỉ đạo nhà trường trong công tác giáo dục học sinh thông qua các hoạt động trải nghiệm hướng nghiệp, đồng chí Bí thư chi bộ Nguyễn Nam Anh khẳng định: Cần thường xuyên quan tâm củng cố chi bộ, kịp thời kiện toàn đội ngũ cấp ủy viên có đủ năng lực và điều kiện để thực hiện tốt nhiệm vụ được giao. Phải luôn nâng cao vai trò lãnh đạo của cấp ủy. Bí thư chi bộ phải thực sự là người có uy tín, có năng lực và kinh nghiệm trong công tác Đảng; nhạy bén, linh hoạt trong công tác điều hành, chủ trì hội nghị. Chú trọng và thực hiện có nền nếp việc phân công nhiệm vụ và kiểm điểm thực hiện nhiệm vụ của đảng viên. Coi trọng và khuyến khích mọi sự sáng tạo, lấy việc thực hiện nhiệm vụ chuyên môn làm trọng tâm.
Công tác xây dựng Đảng trong chi bộ trường THCS Bắc Lý đã tạo sự chuyển biến mạnh mẽ về ý thức tu dưỡng, rèn luyện, học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh trong cán bộ, đảng viên, giáo viên và nhân viên nhà trường. Chính điều đó đã khẳng định vai trò lãnh đạo quan trọng của chi bộ trường THCS Bắc Lý trong việc thực hiện công tác giáo dục toàn diện học sinh, xây dựng đơn vị vững mạnh, toàn diện.